หน้าหลัก | สุขภาพดี | สุภาพสตรี | การแปลผลเลือด | โรคต่างๆ | ยารักษาโรค |วัคซีน | อาหารเพื่อสุขภาพ
การป้องกันและรับมือภาวะแทรกซ้อนจากเบาหวาน: คู่มือดูแลสุขภาพระยะยาว
วัตถุประสงค์หลักในการรักษาโรคเบาหวานไม่ใช่เพียงเพื่อควบคุมตัวเลขระดับน้ำตาลในแต่ละวัน แต่คือการ
ป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นทั้งในระยะเฉียบพลันและระยะเรื้อรัง เพื่อให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีและยืนยาวที่สุดภาวะแทรกซ้อนจากเบาหวานนั้นส่งผลกระทบต่ออวัยวะได้ทั่วร่างกาย ตั้งแต่หัวใจ สมอง ไต ตา ไปจนถึงเส้นประสาทส่วนปลาย แต่ข่าวดีก็คือ ภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้ส่วนใหญ่สามารถป้องกันหรือชะลอการเกิดได้ด้วยการจัดการเบาหวานอย่างถูกวิธีและสม่ำเสมอ
เสาหลักของการป้องกัน: ABCs และการดูแลตนเอง
การป้องกันภาวะแทรกซ้อนเรื้อรังเริ่มต้นจากการควบคุมปัจจัยเสี่ยงหลักๆ ให้ได้ตามเป้าหมาย ซึ่งเปรียบเสมือนเสาหลักที่ค้ำจุนสุขภาพของผู้ป่วยเบาหวานไว้
การตรวจติดตามประจำปี: ค้นหาความเสี่ยงก่อนเกิดอาการ
การตรวจคัดกรองภาวะแทรกซ้อนเป็นประจำทุกปีเป็นสิ่งสำคัญ แม้จะยังไม่มีอาการผิดปกติ เพื่อให้สามารถตรวจพบปัญหาได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้นและให้การรักษาได้ทันท่วงที
การรับมือภาวะแทรกซ้อนเฉียบพลัน
ภาวะแทรกซ้อนกลุ่มนี้เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตหากไม่ได้รับการแก้ไขทันที
1. ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (Hypoglycemia)
เป็นภาวะที่ระดับน้ำตาลในเลือด
ต่ำกว่า 70 มก./ดล.ซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยที่สุดในผู้ที่ใช้ยาอินซูลินหรือยากลุ่มซัลโฟนีลยูเรีย
2. ภาวะน้ำตาลในเลือดสูงวิกฤต (Hyperglycemic Crises)
เป็นภาวะฉุกเฉินที่เกิดจากการขาดอินซูลินอย่างรุนแรง มักมีปัจจัยกระตุ้น เช่น การติดเชื้อ หรือการขาดยา
การรับมือภาวะแทรกซ้อนเรื้อรัง
ภาวะแทรกซ้อนกลุ่มนี้จะค่อยๆ เกิดขึ้นเมื่อไม่สามารถควบคุมเบาหวานได้ดีในระยะยาว การดูแลที่ดีจะช่วยชะลอการดำเนินของโรคได้
1. ภาวะแทรกซ้อนที่หลอดเลือดขนาดเล็ก (Microvascular)
2. ภาวะแทรกซ้อนที่หลอดเลือดขนาดใหญ่ (Macrovascular)
บทสรุป แม้ว่าภาวะแทรกซ้อนจากเบาหวานจะดูน่ากังวล แต่ก็สามารถป้องกันและจัดการได้ การควบคุมระดับน้ำตาล ความดันโลหิต ไขมันในเลือดอย่างสม่ำเสมอ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต และเข้ารับการตรวจคัดกรองประจำปี ถือเป็นเกราะป้องกันที่ดีที่สุด การทำงานร่วมกันเป็นทีมระหว่างผู้ป่วยและบุคลากรทางการแพทย์ จะนำไปสู่การมีสุขภาพที่ดีและคุณภาพชีวิตที่ยืนยาว
ทบทวนวันที่
โดย นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์,แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว