หน้าหลัก | สุขภาพดี
| สุภาพสตรี | การแปลผลเลือด | โรคต่างๆ | ยารักษาโรค |วัคซีน | อาหารเพื่อสุขภาพ
เป้าหมายสำคัญในการควบคุมเบาหวาน (ABCDEs): 5 ตัวชี้วัดเพื่อชีวิตที่ยืนยาว
การควบคุมเบาหวานที่ดี ไม่ใช่แค่การจ้องมองที่ตัวเลขระดับน้ำตาล... แต่คือ การควบคุมปัจจัยเสี่ยงทั้งหมด ที่จะนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงที่ หัวใจ, หลอดเลือดสมอง, ไต และตา
แล้วเราจะจัดการกับเรื่องที่ดูซับซ้อนเหล่านี้ได้อย่างไร?
คำตอบอยู่ที่ "ABCDEs" ซึ่งเป็นกรอบการดูแลเบาหวานที่แพทย์ทั่วโลกใช้เป็นมาตรฐาน เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยสามารถจดจำและติดตามเป้าหมายสุขภาพที่สำคัญที่สุดของตนเองได้อย่างง่ายดาย
หน้านี้จะทำหน้าที่เป็น "คู่มือสรุปเป้าหมาย" ของคุณ โดยจะอธิบายว่าแต่ละตัวอักษรมีความหมายว่าอย่างไร มีเป้าหมายตัวเลขอะไรที่คุณต้องไปให้ถึง พร้อมทั้งเป็น "แผนที่นำทาง" ที่จะเชื่อมโยงคุณไปสู่ข้อมูลเชิงลึกในแต่ละหัวข้อ เพื่อให้คุณสามารถบรรลุเป้าหมายและมีชีวิตที่ยืนยาวอย่างมีคุณภาพ
A - A1c (ค่าน้ำตาลสะสม)
-
เป้าหมายหลัก: < 7.0% (สำหรับผู้ป่วยผู้ใหญ่ส่วนใหญ่)
-
คืออะไร: A1c คือค่าเฉลี่ยของระดับน้ำตาลในเลือดตลอดช่วง 2-3 เดือนที่ผ่านมา เป็นตัวชี้วัดการควบคุมเบาหวานในระยะยาวที่ดีที่สุด
-
แนวทางการดูแล: การควบคุม A1c ต้องอาศัยการดูแลแบบองค์รวม ทั้งการปรับอาหาร, การออกกำลังกาย, และการใช้ยาที่เหมาะสม
➡️ 'โภชนาการสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน' ➡อ่านบทความเจาะลึกเรื่อง 'ยารักษาเบาหวาน'
B - Blood Pressure (ความดันโลหิต)
-
เป้าหมายหลัก: < 130/80 mmHg
-
คืออะไร: คือแรงดันของเลือดที่กระทำต่อผนังหลอดเลือด ซึ่งผู้ป่วยเบาหวานมักมีความดันโลหิตสูงร่วมด้วย ทำให้ความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและไตเพิ่มขึ้นเป็นทวีคูณ
-
แนวทางการดูแล: การควบคุมความดันโลหิตมีทั้งการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต (เช่น ลดเค็ม) และการใช้ยา ซึ่งมีความสำคัญไม่แพ้การควบคุมระดับน้ำตาล
➡️อ่านบทความเจาะลึกเรื่อง 'การจัดการความดันโลหิตสูงในผู้ป่วยเบาหวาน'
C - Cholesterol (ไขมันในเลือด)
-
เป้าหมายหลัก: ขึ้นอยู่กับระดับความเสี่ยงของแต่ละบุคคล (ตามแนวทางฯ ปี 2567)
-
คืออะไร: คือระดับไขมันในเลือด โดยเฉพาะ LDL (ไขมันเลว) ซึ่งเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้หลอดเลือดอุดตัน
-
แนวทางการดูแล: แพทย์จะประเมินความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดของคุณ เพื่อกำหนดเป้าหมาย LDL-C และเลือกระดับความแรงของยาที่เหมาะสม ดังนี้:
-
กลุ่มเสี่ยงสูงมาก (Very High Risk): เป้าหมาย LDL-C < 55 mg/dL
-
กลุ่มเสี่ยงสูง (High Risk): เป้าหมาย LDL-C < 70 mg/dL (เช่น ผู้ที่เบาหวาน >10 ปี)
-
กลุ่มเสี่ยงปานกลาง (Moderate Risk): เป้าหมาย LDL-C < 100 mg/dL
-
แล้วไขมันไตรกลีเซอไรด์ (Triglyceride) ล่ะ?
➡️ อ่านบทความเจาะลึกเรื่อง 'การควบคุมไขมันในเลือดสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน'
D - Drugs & Diet (ยาและการควบคุมอาหาร)
E - Exercise & Education (การออกกำลังกายและการเรียนรู้)
-
เป้าหมาย: ออกกำลังกายอย่างน้อย 150 นาที/สัปดาห์ และ เข้าร่วมโปรแกรมให้ความรู้
-
คืออะไร: E คือการลงมือทำและการเสริมสร้างพลังให้ตนเอง การออกกำลังกาย (Exercise) ช่วยให้ร่างกายควบคุมน้ำตาลได้ดีขึ้น และการเรียนรู้ (Education) ช่วยให้คุณมีทักษะในการจัดการโรคด้วยตนเอง
➡️ [อ่านบทความเจาะลึกเรื่อง 'การออกกำลังกายสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน' ได้ที่นี่ ➡️ [อ่านบทความเจาะลึกเรื่อง 'การเรียนรู้เพื่อสู้เบาหวาน (DSMES)' ได้ที่นี่ (ลิงก์)]
S - Smoking Cessation (การหยุดสูบบุหรี่)
-
เป้าหมาย: ต้องหยุดสูบบุหรี่โดยเด็ดขาด
-
คืออะไร: "S" คือปัจจัยเพิ่มเติมที่สำคัญที่สุด การสูบบุหรี่ทำลายหลอดเลือดอย่างรุนแรง และเมื่อรวมกับโรคเบาหวาน จะยิ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจ, อัมพาต, และการถูกตัดเท้าอย่างมหาศาล
การบรรลุเป้าหมาย ABCDEs คือการเดินทางที่คุณและทีมแพทย์ต้องวางแผนร่วมกัน ใช้เช็กลิสต์นี้ในการพูดคุยกับแพทย์ในครั้งต่อไป เพื่อให้แน่ใจว่าคุณกำลังเดินอยู่บนเส้นทางที่ถูกต้องสู่การมีสุขภาพที่ดีและยืนยาว
ทบทวนวันที่
โดย นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์,แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว
