Sucralfate: ยาที่คุณควรรู้ก่อนใช้

Sucralfate (ซูคราลเฟต) เป็นยาที่ใช้สำหรับรักษาและป้องกันแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้เล็กส่วนต้น ยาชนิดนี้ไม่ได้ออกฤทธิ์โดยการลดกรดโดยตรง แต่จะทำหน้าที่เป็นเกราะป้องกันแผล ทำให้แผลมีโอกาสฟื้นตัวได้ดีขึ้น การใช้ยาอย่างถูกต้องตามคำแนะนำของแพทย์เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งเพื่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพในการรักษา

---

1. Sucralfate คืออะไร?

Sucralfate เป็นยาที่ทำหน้าที่เคลือบแผลในระบบทางเดินอาหาร ยานี้มีโครงสร้างคล้ายน้ำตาลและอะลูมิเนียม เมื่อรับประทานเข้าไปแล้ว ยาจะทำปฏิกิริยากับกรดในกระเพาะอาหารกลายเป็นสารคล้ายเจลที่มีความหนืดสูง เพื่อไปเคลือบบริเวณแผล

2. กลไกการออกฤทธิ์: Sucralfate ทำงานอย่างไร?

ยา Sucralfate ทำงานโดย:

• สร้างเกราะป้องกันแผล: ยาจะไปเคลือบและยึดติดกับโปรตีนในบริเวณแผล สร้างเป็นชั้นเคลือบที่แข็งแรง

• ปกป้องแผลจากกรด: ชั้นเคลือบนี้จะช่วยป้องกันไม่ให้แผลสัมผัสกับกรด, น้ำดี, และเอนไซม์ pepsin ซึ่งจะช่วยลดการระคายเคืองและส่งเสริมให้แผลหายเร็วขึ้น

• กระตุ้นการหลั่งสารปกป้อง: ยาจะกระตุ้นให้เยื่อบุกระเพาะอาหารหลั่งสาร prostaglandin ซึ่งมีคุณสมบัติช่วยปกป้องเยื่อบุและส่งเสริมการสร้างเซลล์ใหม่

3. Sucralfate ใช้รักษาโรคอะไร? (ข้อบ่งใช้)

Sucralfate มีข้อบ่งใช้หลักดังนี้:

• รักษาแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้เล็กส่วนต้น: รวมถึงแผลที่เกิดจากความเครียดหรือยาบางชนิด

• ป้องกันการเกิดแผลซ้ำ: โดยเฉพาะแผลที่ลำไส้เล็กส่วนต้น

• โรคกรดไหลย้อน: ใช้เป็นทางเลือกในการบรรเทาอาการในบางกรณี

---

4. ขนาดและวิธีการใช้ยา

Sucralfate มีจำหน่ายทั้งในรูปแบบยาเม็ดและยาน้ำ (ชนิดแขวนตะกอน)

• ขนาดที่ใช้รักษา:

  • แผลในกระเพาะอาหารและลำไส้เล็ก: 1 กรัม วันละ 4 ครั้ง (ก่อนอาหาร 1 ชั่วโมง และก่อนนอน) หรือ 2 กรัม วันละ 2 ครั้ง (เช้า-เย็น)

  • ป้องกันแผลซ้ำ: 1 กรัม วันละ 2 ครั้ง

  • ระยะเวลาการรักษา: โดยทั่วไปใช้เวลา 4-8 สัปดาห์ หรือจนกว่าแผลจะหาย

• วิธีการใช้ยา:

  • ควรรับประทานยาขณะท้องว่าง: คือ ก่อนอาหาร 1 ชั่วโมง หรือหลังอาหาร 2 ชั่วโมง

  • ห้ามรับประทานยานี้พร้อมกับยาลดกรดชนิดอื่น: หากจำเป็นต้องใช้ ควรรับประทานยาลดกรดก่อนหรือหลังจากรับประทานยา Sucralfate อย่างน้อย 30 นาที

  • ห้ามรับประทานร่วมกับยาอื่น: เนื่องจากยา Sucralfate อาจลดการดูดซึมของยาอื่น ๆ ได้ ควรรับประทานยาอื่นก่อนหรือหลัง Sucralfate อย่างน้อย 2 ชั่วโมง

---

5. การใช้ยาอย่างปลอดภัย: สิ่งที่ต้องแจ้งแพทย์และข้อควรระวัง

• สิ่งที่ต้องแจ้งแพทย์หรือเภสัชกร:

  • ประวัติการแพ้ยา: เคยแพ้ยา Sucralfate หรือไม่

  • รายการยาที่กำลังใช้: แจ้งให้แพทย์ทราบถึงรายการยาทั้งหมด โดยเฉพาะยาที่อาจทำปฏิกิริยากับ Sucralfate เช่น Warfarin, Cimetidine, Digoxin, Phenytoin, Ranitidine, และยาปฏิชีวนะกลุ่ม Quinolone

  • โรคประจำตัว: โดยเฉพาะโรคไต, โรคเบาหวาน, หรือมีปัญหาเกี่ยวกับการกลืนอาหาร

• ข้อควรระวังพิเศษ:

  • ผู้ป่วยโรคไต: ยา Sucralfate มีส่วนประกอบของอะลูมิเนียม หากใช้ร่วมกับยาลดกรดที่มีอะลูมิเนียม อาจทำให้เกิดการสะสมของอะลูมิเนียมในร่างกาย ซึ่งเป็นอันตรายต่อผู้ป่วยโรคไต

  • ผู้ป่วยที่ต้องรับยาทางสายยาง: ยาน้ำ Sucralfate อาจทำให้สายอุดตันได้

---

6. ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น

ผลข้างเคียงที่พบบ่อย (มักไม่รุนแรง)

• ท้องผูก (เป็นผลข้างเคียงที่พบบ่อยที่สุด) หรือท้องร่วง

• คลื่นไส้, อาเจียน, ปวดท้อง

• ปวดศีรษะ, เวียนศีรษะ, ง่วงซึม

• คันตามผิวหนัง หรือมีผื่น

อาการอันตรายที่ต้องหยุดยาและรีบพบแพทย์ทันที

• อาการแพ้ยาอย่างรุนแรง: ผื่นลมพิษ, หายใจลำบาก, บวมที่ใบหน้า ริมฝีปาก หรือลิ้น

---

7. การเก็บรักษายา

• เก็บยาในภาชนะบรรจุเดิมที่ปิดสนิท

• เก็บที่อุณหภูมิห้อง ในที่แห้งและพ้นจากความร้อนและแสงแดดโดยตรง

• เก็บให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

• ตรวจสอบวันหมดอายุก่อนใช้เสมอ

---

สรุป

Sucralfate เป็นยาที่มีประสิทธิภาพในการรักษาแผลในทางเดินอาหาร โดยมีกลไกการออกฤทธิ์เฉพาะในการเคลือบแผลเพื่อปกป้องจากกรด ผู้ป่วยควรใช้ยาอย่างเคร่งครัดตามคำแนะนำของแพทย์ โดยเฉพาะเรื่องเวลาในการรับประทานยาเพื่อป้องกันการรบกวนการดูดซึมของยาอื่น หากมีอาการผิดปกติใดๆ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรทันที

ยาน้ำแก้โรคกระเพาะ | ยาระบาย | ยาแก้คลื่นไส้อาเจียน | ยา cisapride | ยา hyocyamine | ยาแก้กระเพาะกลุ่ม PPI | ยาขับลม | sucralfate | ranitidine | nizatidine | cimetidine | famotidine | ยาแก้ท้องเสีย | Esomeprazole | lansoprazole | Omeprazole | Misoprostol

• ยารักษาหัวใจและหลอดเลือด
• ยารักษาไขมันในเลือด
• ยารักษาโรคภูมิแพ้
• ยารักษาโรคทางเดินอาหาร
• ยารักษาเชื้อรา
• ยารักษาโรคข้อ
• ยารักษาโรคเบาหวาน
• ยารักษาต่อมไทรอยด์
• ยารักษาโรคประสาท/จิต