Loperamide: ยาที่คุณควรรู้ก่อนใช้

Loperamide (โลเพอราไมด์) เป็นยาที่ใช้สำหรับบรรเทาอาการท้องเสีย โดยทำหน้าที่ลดการเคลื่อนไหวของลำไส้ ทำให้ลำไส้มีเวลาดูดซึมน้ำและเกลือแร่กลับเข้าสู่ร่างกายได้มากขึ้น จึงช่วยให้อุจจาระมีความแข็งตัวขึ้นและลดความถี่ในการถ่ายอุจจาระ ยานี้ไม่ได้รักษาที่สาเหตุของการท้องเสีย ดังนั้นจึงควรใช้ยาอย่างถูกวิธีและเข้าใจถึงข้อจำกัดเพื่อความปลอดภัย

1. Loperamide คืออะไร?

Loperamide จัดอยู่ในกลุ่ม Antidiarrheals (ยาบรรเทาอาการท้องเสีย) มีรูปแบบยาหลากหลาย เช่น แคปซูล ยาเม็ด และยาน้ำ ยาจะออกฤทธิ์โดยตรงต่อลำไส้ ช่วยลดการบีบตัวและชะลอการเคลื่อนที่ของอาหารในลำไส้ ทำให้ร่างกายมีโอกาสดูดซึมน้ำและเกลือแร่ได้ดีขึ้น

2. กลไกการออกฤทธิ์: Loperamide ทำงานอย่างไร?

Loperamide ออกฤทธิ์โดยการจับกับตัวรับโอปิออยด์ (Opioid Receptors) ที่ผนังลำไส้ ทำให้:

• การบีบตัวของลำไส้ลดลง: อาหารและน้ำจะเคลื่อนตัวช้าลง

• การดูดซึมน้ำและเกลือแร่เพิ่มขึ้น: ช่วยให้อุจจาระมีความแข็งตัวมากขึ้นและลดอาการถ่ายเหลว

3. Loperamide ใช้รักษาโรคอะไร? (ข้อบ่งใช้)

ยานี้ใช้สำหรับ:

• บรรเทาอาการท้องเสียเฉียบพลัน: เช่น ท้องเสียจากอาหารเป็นพิษ

• บรรเทาอาการท้องเสียเรื้อรัง: ในผู้ป่วยบางราย เช่น ผู้ป่วยที่มีภาวะลำไส้ใหญ่อักเสบ (Irritable Bowel Syndrome - IBS)

• ลดปริมาณของเหลวที่ออกมาจากลำไส้: ในผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดลำไส้

4. ขนาดและวิธีการใช้ยา

• สำหรับอาการท้องเสียเฉียบพลัน:

  • ขนาดเริ่มต้น: 4 มก. (2 เม็ด) หลังถ่ายเหลวครั้งแรก

  • ขนาดยาต่อเนื่อง: 2 มก. (1 เม็ด) ทุกครั้งที่ถ่ายเหลว

  • ขนาดยาสูงสุด: ไม่เกิน 8 มก. (4 เม็ด) ต่อวัน หากอาการยังไม่ดีขึ้นภายใน 2 วัน หรือมีอาการแย่ลง ควรหยุดยาและปรึกษาแพทย์

• สำหรับอาการท้องเสียเรื้อรัง: ใช้ตามคำแนะนำของแพทย์เท่านั้น

• วิธีการใช้ยา:

  • รับประทานยาพร้อมน้ำ

  • ห้ามใช้ยาติดต่อกันนานเกิน 2 วัน หากซื้อยามาใช้เอง

  • ห้ามใช้ยาในขนาดที่มากเกินกว่าที่แนะนำ เนื่องจากอาจเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงได้

---

5. การใช้ยาอย่างปลอดภัย: สิ่งที่ต้องแจ้งแพทย์และข้อควรระวัง

• สิ่งสำคัญที่ต้องแจ้งแพทย์หรือเภสัชกร:

  • ประวัติการแพ้ยา: เคยแพ้ยา Loperamide หรือยาอื่น ๆ

  • ยาอื่น ๆ ที่กำลังใช้: ทั้งยาที่แพทย์สั่ง ยาที่ซื้อเอง วิตามิน อาหารเสริม และสมุนไพร โดยเฉพาะยาที่มีผลต่อการเต้นของหัวใจ หรือยาที่มีปฏิกิริยากับ Loperamide เช่น Lomitapide, Nilotinib, Saquinavir, Simeprevir, Tocophersolan, Gemfibrozil, Itraconazole

  • มีไข้สูง หรือถ่ายเป็นมูกเลือด

  • โรคประจำตัว: โดยเฉพาะโรคตับ, ลำไส้อักเสบ (Colitis), หรือโรคบิด (Dysentery)

  • กำลังตั้งครรภ์ หรือให้นมบุตร

• ข้อห้ามและข้อควรระวังพิเศษ:

  • ห้ามใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 12 ปี ยกเว้นแพทย์สั่ง

  • ห้ามใช้ในผู้ที่มีอาการท้องเสียที่มีไข้ หรือถ่ายเป็นมูกเลือด เพราะอาจเป็นอาการของการติดเชื้อที่รุนแรง การใช้ยานี้จะทำให้เชื้อโรคค้างอยู่ในลำไส้นานขึ้น

  • ผู้ป่วยที่มีภาวะขาดน้ำ ควรได้รับสารน้ำอย่างเพียงพอเสียก่อน

  • ยาอาจทำให้เกิดอาการ ง่วงซึม ดังนั้นควรหลีกเลี่ยงการขับรถหรือทำงานที่ต้องใช้สมาธิ และการดื่มสุราจะยิ่งทำให้เกิดอาการง่วงซึมมากขึ้น

---

6. ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น

ผลข้างเคียงที่พบบ่อย

• ปากแห้ง

• มึนงง ง่วงซึม

• คลื่นไส้, อาเจียน

• แน่นจุกเสียดท้อง, ท้องอืด, ท้องผูก

อาการอันตรายที่ต้องหยุดยาและรีบพบแพทย์ทันที

• อาการแพ้ยาอย่างรุนแรง: ผื่นลมพิษ หายใจลำบาก ใบหน้า ริมฝีปาก ลิ้นและคอบวม

• อาการทางหัวใจ: หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ หรือเต้นผิดจังหวะ ซึ่งอาจเป็นสัญญาณของการใช้ยาเกินขนาด

7. การเก็บรักษายา

• เก็บยาในภาชนะเดิมที่ปิดสนิท

• เก็บในที่แห้ง อุณหภูมิห้อง และพ้นจากแสงแดด

• เก็บให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

• ตรวจสอบวันหมดอายุก่อนใช้ทุกครั้ง

---

สรุป

Loperamide เป็นยาที่มีประสิทธิภาพในการบรรเทาอาการท้องเสีย แต่ไม่ใช่ยารักษาโรค หากอาการท้องเสียมีไข้ ถ่ายเป็นมูกเลือด หรือไม่ดีขึ้นภายใน 2 วัน ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและรักษาอย่างถูกต้อง และที่สำคัญคือ ห้ามใช้ยาเกินขนาดที่แนะนำเด็ดขาด เพื่อป้องกันผลข้างเคียงที่รุนแรงต่อหัวใจ

โปรดจำไว้ว่าข้อมูลในบทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ความรู้ทั่วไปเท่านั้น และไม่สามารถใช้แทนคำแนะนำจากแพทย์หรือเภสัชกรได้ หากมีข้อสงสัยหรืออาการผิดปกติใดๆ ควรปรึกษาบุคลากรทางการแพทย์เสมอ

 

ยาน้ำแก้โรคกระเพาะ | ยาระบาย | ยาแก้คลื่นไส้อาเจียน | ยา cisapride | ยา hyocyamine | ยาแก้กระเพาะกลุ่ม PPI | ยาขับลม | sucralfate | ranitidine | nizatidine | cimetidine | famotidine | ยาแก้ท้องเสีย | Esomeprazole | lansoprazole | Omeprazole | Misoprostol

• ยารักษาหัวใจและหลอดเลือด
• ยารักษาไขมันในเลือด
• ยารักษาโรคภูมิแพ้
• ยารักษาโรคทางเดินอาหาร
• ยารักษาเชื้อรา
• ยารักษาโรคข้อ
• ยารักษาโรคเบาหวาน
• ยารักษาต่อมไทรอยด์
• ยารักษาโรคประสาท/จิต