หน้าหลัก | สุขภาพดี | สุภาพสตรี | การแปลผลเลือด | โรคต่างๆ | วัคซีน | อาหารเพื่อสุขภาพ
ไขมันอิ่มตัวเป็นสาเหตุให้คอเลสเตอรอลในเลือดสูงและเป็นสาเหตุของโรคหัวใจและหลอดเลือด สมาคมโรคหัวใจของอเมริกาแนะนำให้หลีกเลี่ยงไขมันอิ่มตัว เช่น เนย ชีส เนื้อแดง ผลิตภัณฑ์จากนม และให้เลือกรับประทานอาหารที่มีไขมันดี เช่น จากถั่ว พืช ปลา น้ำมันพืชแทน แต่เร็วนี้ได้มีการวิฉัย 72 รายงานว่าการรับประทานไขมันอิ่มตัวไม่มีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด นอกจากนั้นยังพบว่าไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยวเช่นน้ำมันมะกอกก้ไม่สามารถป้องกันโรคหัวใจได้ แม้ว่าจะมีการศึกษาใหม่แต่สมาคมโรคหัวใจของอเมริกาก็ยังไม่เปลี่ยนคำแนะนำในการรับประทานอาหารไขมันอิ่มตัว
มีการศึกษามากมายบ่งชี้ว่าการใช้ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อนซึ่งมีกรดไขมัน omega-3 and omega-6 fatty acids ซึ่งพบมากในน้ำมันพืช น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันข้าวโพด canola ปลา ถั่ว จะลดการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด นอกจากนั้นจะต้องปรับพฤติกรรม เช่นออกกำลังกาย งดบุหรี่ด้วย
จากการศึกษาในอดีตเชื่อว่าการรับประทานอาหารไขมันอิ่มตัวทำให้คอเลสเตอรอลในเลือดสูง และไขมันคอเลสเตอรอลในเลือดสูงทำให้เกิดโรคหลอดเลือดและหัวใจเพิ่มขึ้น จึงทำให้เชื่อว่าการรับประทานอาหารไขมันอิ่มตัวมากจะเป็นสาเหตุของดรคหลอดเลือดและหัวใจเพิ่ม แม้ว่ายังไม่มีการศึกษายืนยัน
ในระยะ 5 ปีที่ผ่านมามีการศึกษาใหม่พบว่าการรับประทานไขมันอิ่มตัว ไม่มีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคหลอดเลือดและหัวใจ และยังพบว่าการรับประทานอาหารไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว ก็ไม่ได้ลดการเกิดโรคหลอดและหัวใจ
สิ่งที่คุณควรกิน?
วิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันโรคหัวใจควรจะรับประทานอาหารธรรมชาติที่ไม่ผ่านกระบวนการผลิต เช่น กินปลา, ถั่ว, ผัก ผลไม้ ข้าวกล้อง ถั่วเมล็ด น้ำมันพืช และน้ำมันมะกอก และแม้กระทั่งบางผลิตภัณฑ์จากสัตว์เช่นโยเกิร์ตและเนื้อสัตว์ที่มีคุณภาพสูงและชีส
ไขมันอิ่มตัวเหมาะที่จะรับประทานหรือไม่
มีหลักฐานว่าการรับประทานไขมันอิ่มตัวไม่เป็นผลดีต่อสุขภาพทำให้ระดับไขมันคอเลสเตอรอลในเลือดสูง และเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดสูง แต่จากการศึกษาพบว่าการรับประทานไขมันอิ่มตัวอาจจะมีผลดีต่อสุขภาพ
ไขมันอิ่มตัวไม่ร้ายอย่างที่คิด
ไขมันคอเลสเตอรอลไม่สามารถอยู่ในกระแสเลือดจะต้องมีโปรตีนล้อมรอบที่เราเรียกว่า lipoproteine ที่เรียกว่าไขมันดีหรือไขมันเลวก็ขึ้นกับ lipoproteine ที่อยู่บนผิว ส่วนคอเลสเตอรอลที่อยู่ใน lipoproteine แต่ละชนิดก็ไม่ต่างกัน
ดังนั้นระดับไขมัคอเลสเตอรอลอย่างเดียวไม่ได้เป็นตัวบ่งชี้ว่าจะเป็นปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด จะต้องพิจารณาว่าไขมันคอเลสเตอรอลที่ขึ้นเป็นไขมันดี HDL หรือไขมันเลว LDL นอกจากนั้นจะต้องพิจารณาต่อว่า ขนาดของ LDL ด้วย LDL ที่มีขนาดเล็ก จะเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด ส่วน LDLที่มีขนาดใหญ่จะไม่เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด ไขมันอิ่มตัวที่เรารับประทานนอกจากจะเพิ่มไขมัน LDLแล้วแต่ก็ยังเพิ่มไขมัน HDL ด้วย
โดยสรุปการรับประทานอาหารไขมันอิ่มตัวไม่มากเกินไปจะไม่ทำให้เกิดโรคหัวใจ และหลอดเลือดเนื่องจากไขมันอิ่มตัวจะเพิ่ม LDL ที่มีขนาดใหญ่ และก็เพิ่ม HDL ซึ่งเป็นไขมันที่ดี
รับประทานอาหารไขมันอิ่มตัวแล้วทำให้เกิดความเสี่ยงต่อโรคหัวใจหรือไม่
ก่อนหน้านี้มีการวิจัยเรื่องการรับประทานอาหารไขมันอิ่มตัวจะเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด แต่ก็ยังไม่มีหลักฐานชัดเจนเป็นสมมุติฐานว่าการรับประทานไขมันอิ่มตัวจะเพิ่มระดับคอเลสเตอรอลในเลือด คอเลสเตอรอลในเลือดสูงเป็นสาเหตุของโรคหัวใจและหลอดเลือด ดังนั้นการรับประทานอาหารไขมันอิ่มตัวจึงเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด โดยยังไม่มีหลักฐานยืนยันแน่ชัด
ได้มีการศึกษาเมื่อปี 2010 และปี 2014 พบว่าการรับประทานอาหารไขมันอิ่มตัวไม่มีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด นอกจากนี้ก็มีการศึกษาเมื่อปี 2011 พบว่าการลดการบริโภคไขมันอิ่มตัวไม่มีผลต่อการเสียชีวิตของผู้ป่วย การใช้อาหารจำพวกแป้งแทนก็ไม่ได้ลดการเกิดโรคหรือการเสียชีวิตจากโรค แต่การเปลี่ยนไปรับประทานอาหารไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว และไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อนจะลดการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดลงได้ร้อยละ 14
การรับประทานอาหารไขมันต่ำจะมีประโยชน์ต่อสุขภาพหรือไม่
นอกจากนั้นการศึกษาเมื่อปี 2006 พบว่าการลดการบริโภคไขมัน และเพิ่มผัก ผลไม้ ธัญพืช ใช้เวลาศึกษา 8 ปีพบว่าก็ไม่ได้ทำให้ความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดลดลง
นอกจากนั้นการใช้ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อนทดแทนไขมันอิ่มตัวยังทำให้เสียชีวิตเพิ่มมากขึ้น และน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น
โดยสรุปการลดอาหารไขมันจะลดอัตราการเสียชีวิตจากโรคหัวใจและหลอดเลือด
สำหรับผู้ที่มีโรคจะต้องลดไขมันอิ่มตัวหรือไม่
แน่นอนที่สุดผู้ที่มีโรคประจำตัวควรที่จะต้องระวังเรื่องอาหารให้มาก ในขณะที่ยังมีความสับสนว่าไขมันอิ่มตัวจะเป็นพิษเป็นภัยต่อสุขภาพหรือไม่ผู้ที่ป่วยด้วยโรคไขมันสูงในครอบครัว ผู้ที่มีภาวะหลอดเลือดแดงแข็ง โรคหลอดเลือดสมอง หรือหลอดเลือดหัวใจควรจะต้องระวังเรื่องอาหารไขมันมิให้มากเกินไป
จะใช้น้ำมันอะไรปรุงอาหาร
ไขมันชนิดไหนที่ต้องหลีกเลี่ยง
ไขมันที่มีอยู่มีทั้งเป็นผลดีต่อสุขภาพ บางชนิดไม่มีทั้งผลดีและผลเสีย แต่บางชนิดเป็นผลเสียต่อสุขภาพ ดังนั้นจะต้องเลือกใช้ไขมันให้ถูกต้อง
ไขมันอีกประเภทหนึ่งที่ควรจะหลีกเลี่ยงได้แก่น้ำมัน Trans ซึ่งส่งผลเสียต่อสุขภาพร่างกายแน่นอนได้แก่ เกิดภาวะดื้อต่ออินซูลิน การอักเสบ อ้วนลงพุง และเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ