น้ำมันดอกทานตะวันชนิดไหนดีต่อสุขภาพที่สุด?

น้ำมันดอกทานตะวันแบบ High Oleic มีกรดโอเลอิกสูง (80% ขึ้นไป) และโอเมก้า-6 ต่ำ ช่วยลดความเสี่ยงโรคหัวใจและการอักเสบ

น้ำมันดอกทานตะวันเหมาะกับการทอดหรือไม่?

เหมาะสมสำหรับแบบ High Oleic (จุดควัน 225°C) แต่ควรหลีกเลี่ยงทอดซ้ำเพื่อป้องกันสารพิษ

น้ำมันดอกทานตะวันมีประโยชน์ต่อผิวและผมอย่างไร?

มีวิตามินอีสูง ช่วยให้ผิวชุ่มชื้น ลดริ้วรอย และบำรุงผมให้เงางาม ป้องกันผมร่วง

น้ำมันดอกทานตะวัน: ชนิดไหนดีต่อสุขภาพและการใช้งาน

Name: น้ำมันดอกทานตะวัน: ชนิดไหนดีต่อสุขภาพและการใช้งาน
Creator: นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร
Published: 2025-05-21T15:14:00+07:00
Keywords: น้ำมันดอกทานตะวัน, Sunflower Oil, ไขมัน, สุขภาพ, การทอด

น้ำมันดอกทานตะวันเป็นน้ำมันพืชยอดนิยมที่ใช้ในการปรุงอาหารทั่วโลก ด้วยรสชาติที่เป็นกลางและคุณสมบัติที่หลากหลาย อย่างไรก็ตาม น้ำมันดอกทานตะวันมีหลายประเภท ซึ่งแต่ละประเภทมีผลต่อสุขภาพที่แตกต่างกัน บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจประเภท คุณสมบัติ ประโยชน์ ข้อควรระวัง และวิธีใช้งานอย่างปลอดภัย

น้ำมันดอกทานตะวันคืออะไร?

น้ำมันดอกทานตะวัน (Sunflower Oil) สกัดจากเมล็ดดอกทานตะวัน (Helianthus annuus) มีถิ่นกำเนิดในอเมริกาเหนือ และปัจจุบันปลูกกันอย่างแพร่หลายในยุโรปและเอเชีย รสชาติอ่อน เป็นกลาง และมีสีเหลืองอ่อน ไม่มีคอเลสเตอรอล ไขมันอิ่มตัวต่ำ อุดมด้วยวิตามินอี

ประเภทของน้ำมันดอกทานตะวัน

น้ำมันดอกทานตะวันแบ่งตามปริมาณกรดไขมัน โดยสมาคมดอกทานตะวัน (National Sunflower Association) แบ่งออกเป็น 4 ชนิด:

High Linoleic (มาตรฐาน): กรดไลโนเลอิก (โอเมก้า-6) 65-68%, กรดโอเลอิก (MUFA) 21%, ไขมันอิ่มตัว 11%
Mid-Oleic (NuSun): กรดโอเลอิก 57-65%, กรดไลโนเลอิก 26-30%, ไขมันอิ่มตัว 9%, นิยมใช้ในอเมริกาและแคนาดา
High Oleic: กรดโอเลอิก 80-90%, กรดไลโนเลอิก 3-10%, ไขมันอิ่มตัว 9-10%, ทนความร้อนดี
High Stearic/High Oleic: กรดโอเลอิก 72%, กรดสเตียริก 18%, กรดไลโนเลอิก 5%, เหมาะสำหรับรับประทาน

สารอาหารในน้ำมันดอกทานตะวัน

เปรียบเทียบโภชนาการต่อ 1 ช้อนโต๊ะ (14 กรัม):

สารอาหาร	High Linoleic	Mid-Oleic (NuSun)	High Oleic
แคลอรี่	120 kcal	120 kcal	120 kcal
ไขมันทั้งหมด	14 กรัม	14 กรัม	14 กรัม
ไขมันอิ่มตัว	1.4 กรัม	1.2 กรัม	1.4 กรัม
ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว (MUFA)	2.7 กรัม	8 กรัม	11.7 กรัม
ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อน (PUFA)	9.2 กรัม	4 กรัม	0.5 กรัม
โอเมก้า-6	8,870 มก.	3,905 มก.	505 มก.
โอเมก้า-3	0 มก.	5 มก.	26.9 มก.
วิตามินอี	5.6 มก. (37% RDI)	5.6 มก. (37% RDI)	5.6 มก. (37% RDI)

ทุกประเภทไม่มีคอเลสเตอรอล โปรตีน หรือคาร์โบไฮเดรต

การนำน้ำมันดอกทานตะวันไปใช้

ผัด: เหมาะกับการผัดผัก ผัดไทย (แนะนำ High Oleic หรือ NuSun)
ทอด: จุดควันสูง (225°C) เหมาะกับการทอด แต่ควรใช้ High Oleic และหลีกเลี่ยงทอดซ้ำ
สลัด: ใช้แบบสกัดเย็นหรือ High Oleic ทำน้ำสลัด
อบ: ใช้แทนเนยในสูตรเค้กหรือคุกกี้
ผลิตภัณฑ์แปรรูป: ใช้ทำเนยเทียม (margarine) หรือน้ำมันสลัด
บำรุงผิวและผม: ใช้ทาผิวให้ชุ่มชื้น หรือนวดผมเพื่อเพิ่มความเงางาม

กากเมล็ดหลังสกัดน้ำมัน (โปรตีน 30-40%) ใช้เป็นอาหารสัตว์

ประโยชน์ของน้ำมันดอกทานตะวัน

สุขภาพหัวใจ: แบบ High Oleic ลด LDL และไตรกลีเซอไรด์ (FDA, 2018) ช่วยลดความเสี่ยงโรคหัวใจ วิตามินอีและโคลีนช่วยบำรุงหลอดเลือด
ต้านอนุมูลอิสระ: วิตามินอี (37% RDI) ป้องกันโรคเรื้อรัง เช่น มะเร็ง (ลำไส้ใหญ่, ปอด, ผิวหนัง) และต้อกระจก
ผิวพรรณ: วิตามินอีและเบต้าแคโรทีนช่วยให้ผิวชุ่มชื้น ลดริ้วรอย ป้องกันแสงแดด ลดการติดเชื้อในทารก (ลด 14%)
เส้นผม: กรดแกมมาไลโนเลอิก (GLA) บำรุงผมเงางาม ป้องกันผมร่วง
ระบบประสาท: วิตามินบีส่งเสริมระบบประสาทและย่อยอาหาร
อื่น ๆ: ไฟโตสเตอรอลลดคอเลสเตอรอล, แมกนีเซียมป้องกันกล้ามเนื้อตึง, โฟเลตช่วยสร้างเซลล์ใหม่

ข้อเสียของน้ำมันดอกทานตะวัน

โอเมก้า-6 สูง (High Linoleic): อัตราส่วนโอเมก้า-6:โอเมก้า-3 สูง (อาจถึง 200:1) อาจส่งเสริมการอักเสบ เสี่ยงโรคหัวใจ อ้วน เบาหวาน
การออกซิเดชัน: เมื่อทอดซ้ำ (อุณหภูมิสูงกว่า 180°C) ปล่อยอัลดีไฮด์ ซึ่งอาจทำลาย DNA เสี่ยงโรคหัวใจและอัลไซเมอร์
ไขมันทรานส์: กระบวนการเติมไฮโดรเจน (Hydrogenation) อาจสร้างไขมันทรานส์ เสี่ยงโรคหัวใจ

ข้อเสนอแนะการใช้น้ำมันดอกทานตะวัน

เลือก High Oleic หรือ NuSun เพื่อลดโอเมก้า-6 และทนความร้อน
อ่านฉลากก่อนซื้อ หลีกเลี่ยงน้ำมันที่มีไขมันทรานส์
จำกัดการใช้ High Linoleic และเพิ่มอาหารที่มีโอเมก้า-3 เช่น ปลา
หลีกเลี่ยงทอดซ้ำ ใช้ความร้อนต่ำ (เช่น ผัด) เพื่อลดอัลดีไฮด์
ลองน้ำมันทางเลือก เช่น น้ำมันมะกอกหรืออะโวคาโด หากกังวลเรื่องโอเมก้า-6

การเก็บน้ำมันดอกทานตะวัน

ยังไม่เปิด: เก็บได้ 1-2 ปี ในที่เย็น มืด
เปิดแล้ว: ใช้ภายใน 6 เดือน ปิดฝาแน่น แช่ตู้เย็นได้
หลังทอด: กรองเศษอาหาร หลีกเลี่ยงทอดซ้ำ

สรุป

น้ำมันดอกทานตะวันมีประโยชน์ต่อสุขภาพ หากเลือกประเภทที่เหมาะสม เช่น High Oleic ซึ่งมีกรดโอเลอิกสูงและโอเมก้า-6 ต่ำ ช่วยลดความเสี่ยงโรคหัวใจและบำรungผิวและผม อย่างไรก็ตาม ควรใช้อย่างระมัดระวัง โดยเฉพาะแบบ High Linoleic เพื่อหลีกเลี่ยงผลเสียจากโอเมก้า-6 และการออกซิเดชัน

ชนิดของน้ำมันดอกทานตะวัน

โดย นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์,แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว

เผยแพร่เมื่อี่ 10/08/2565

ทบทวนวันท: 21 พฤษภาคม 2568, 15:14 น.

โดย: นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร, อายุรแพทย์, แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว

อ้างอิง

1 https://www.webmd.com/diet/sunflower-oil-good-for-you

2 https://healthyeating.sfgate.com/bad-effects-sunflower-oil-12229.html

3 https://en.wikipedia.org/wiki/Sunflower_oil