ยา Perindopril: ข้อมูลครบถ้วนสำหรับการรักษาความดันโลหิตสูงและโรคหัวใจ

ยานั้นคืออะไร

Perindopril เป็นยาในกลุ่ม ACE Inhibitors (Angiotensin-Converting Enzyme Inhibitors) ใช้รักษาความดันโลหิตสูง (Hypertension), ภาวะหัวใจล้มเหลว (Heart Failure), และป้องกันการเกิดซ้ำของโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) หรือกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด (Myocardial Infarction) ในผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูง โดยช่วยลดความดันโลหิต ป้องกันการบีบตัวของหลอดเลือด และลดภาระงานของหัวใจ

กลไกการออกฤทธิ์

Perindopril ออกฤทธิ์โดย:

• ยับยั้งเอนไซม์ ACE: ป้องกันการสร้าง Angiotensin II ซึ่งเป็นสารที่ทำให้หลอดเลือดหดตัว

• ขยายหลอดเลือด: ลดความต้านทานในหลอดเลือด (Afterload) ทำให้ความดันโลหิตลดลงและหัวใจทำงานง่ายขึ้น

• ลดระดับโพแทสเซียมและน้ำในร่างกาย: ช่วยลดภาระในผู้ป่วยหัวใจล้มเหลว

• ป้องกันความเสียหายของหลอดเลือด: ลดความเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดสมองและหัวใจขาดเลือด

ยานี้ใช้รักษาโรคอะไร

• ความดันโลหิตสูง (Hypertension): ลดความดันโลหิตเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน เช่น โรคหัวใจและหลอดเลือดสมอง

• ภาวะหัวใจล้มเหลว (Heart Failure): ลดอาการเหนื่อยและบวมโดยลดภาระงานของหัวใจ

• ป้องกันการเกิดซ้ำของโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke): ในผู้ป่วยที่มีประวัติโรคหลอดเลือดสมอง

• ป้องกันการเกิดซ้ำของกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด (Myocardial Infarction): ในผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูง เช่น ผู้ที่มีประวัติโรคหัวใจ

ขนาดและรูปแบบยาที่ใช้รักษา

• รูปแบบยา:

  • ยาเม็ด: Perindopril Erbumine หรือ Perindopril Arginine ขนาด 2.5 มก., 5 มก., และ 10 มก.

• ขนาดยาที่ใช้:

  • ความดันโลหิตสูง:

    • ผู้ใหญ่: เริ่มต้น 5 มก. วันละครั้ง หลัง 1 เดือนอาจเพิ่มเป็น 10 มก. หากควบคุมความดันไม่ได้

    • ผู้สูงอายุ: เริ่มต้น 2.5 มก. วันละครั้ง อาจเพิ่มเป็น 5 มก. หลัง 1 เดือน ขึ้นกับการตอบสนอง

    • ผู้ป่วยไตเสื่อม: ปรับขนาดยาตามการทำงานของไต (Creatinine Clearance) และตรวจระดับโพแทสเซียมในเลือด

  • ภาวะหัวใจล้มเหลว:

    • เริ่มต้น 2.5 มก. วันละครั้ง ค่อยๆ เพิ่มเป็น 5 มก. โดยติดตามความดันโลหิตอย่างใกล้ชิด

  • ป้องกันการเกิดซ้ำของโรคหลอดเลือดสมอง:

    • เริ่มต้น 2.5 มก. วันละครั้ง เป็นเวลา 2 สัปดาห์ แล้วเพิ่มเป็น 5 มก. อีก 2 สัปดาห์ อาจใช้ร่วมกับยา Indapamide ตามคำสั่งแพทย์

  • ป้องกันกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด:

    • ผู้ใหญ่: เริ่มต้น 5 มก. วันละครั้ง เป็นเวลา 2 สัปดาห์ แล้วเพิ่มเป็น 10 มก.

    • ผู้สูงอายุ: เริ่มต้น 2.5 มก. สัปดาห์แรก, 5 มก. สัปดาห์ที่สอง, แล้วเพิ่มเป็น 10 มก. ขึ้นกับการทำงานของไต

• หมายเหตุ: ใช้ยาตามคำสั่งแพทย์ และตรวจการทำงานของไตและระดับโพแทสเซียมอย่างสม่ำเสมอ

ข้อแนะนำในการรับประทานยา

• รับประทานยาตอนท้องว่าง 1 ชั่วโมงก่อนอาหาร หรือ 2 ชั่วโมงหลังอาหาร เพื่อการดูดซึมที่ดี

• รับประทานยาในเวลาเดียวกันทุกวันเพื่อรักษาระดับยาในร่างกาย

• ห้ามหยุดยาด้วยตนเองโดยไม่ปรึกษาแพทย์

• หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เพราะอาจเพิ่มผลข้างเคียง เช่น วิงเวียน

• เปลี่ยนท่าทางช้าๆ (จากนอนเป็นนั่ง แล้วค่อยยืน) เพื่อป้องกันอาการหน้ามืด

• หลีกเลี่ยงการซื้อยาแก้ไอ, เจ็บคอ, หวัด, หรือยาแก้ปวด (เช่น NSAIDs) โดยไม่ปรึกษาแพทย์

ข้อห้ามในการใช้ยา

• แพ้ยา Perindopril หรือยาในกลุ่ม ACE Inhibitors

• ตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร: จัดอยู่ในกลุ่ม D มีความเสี่ยงต่อทารก โดยเฉพาะในไตรมาสที่ 1, 2, และ 3

• เด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี: ข้อมูลความปลอดภัยมีจำกัด

• ใช้ยาขับปัสสาวะที่เก็บโพแทสเซียม (Potassium-Sparing Diuretics) เช่น Spironolactone, Amiloride (Moduretic), Triamterene (Dyazide) เพราะอาจทำให้ระดับโพแทสเซียมในเลือดสูงเกินไป (Hyperkalemia)

• ใช้ผลิตภัณฑ์เสริมที่มีโพแทสเซียม: เช่น วิตามินหรือเกลือโพแทสเซียม เนื่องจากอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อ Hyperkalemia

• มีประวัติ Angioedema: จากการใช้ ACE Inhibitors หรือสาเหตุอื่น

ข้อระวังในการใช้ยา

• หยุดยาทันที หากมีอาการบวมที่หน้า, หนังตา, ปาก, คอ หรือหายใจลำบาก (Angioedema)

• แจ้งแพทย์ หากมีอาการไอเรื้อรัง ซึ่งอาจเป็นผลข้างเคียงของ ACE Inhibitors

• ระวังในผู้ที่มีการทำงานของไตหรือตับผิดปกติ เนื่องจากอาจต้องปรับขนาดยา

• ระวังในผู้ที่มีภาวะขาดน้ำ (เช่น จากอาเจียนหรือท้องเสีย) เพราะอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อความดันโลหิตต่ำ

• ผู้สูงอายุอาจไวต่อผลข้างเคียง เช่น ความดันโลหิตต่ำหรือวิงเวียน

• แจ้งแพทย์หากมีแผนตั้งครรภ์หรือกำลังตั้งครรภ์

• หลีกเลี่ยงการขับขี่ยานพาหนะหรือทำงานกับเครื่องจักรหากมีอาการวิงเวียนหรือง่วงซึม

ระหว่างที่ใช้ยาจะต้องระวังอาการหรือการตรวจพิเศษอะไร

• อาการที่ต้องระวัง:

  • ความดันโลหิตต่ำ: วิงเวียน, หน้ามืด, เป็นลม โดยเฉพาะเมื่อเปลี่ยนท่าทาง

  • Angioedema: บวมที่หน้า, หนังตา, ปาก, คอ, หรือหายใจลำบาก

  • ไอเรื้อรัง: อาจเป็นผลข้างเคียงของยา

  • อาการรุนแรง: ปริมาณปัสสาวะลดลง, หัวใจเต้นผิดจังหวะ, เจ็บหน้าอก, ชานิ้วมือ/นิ้วเท้า, ผื่นคัน, ไข้, เจ็บคอ, ผิวซีด, เลือดออกง่าย

• การตรวจพิเศษ:

  • ตรวจการทำงานของไต (Creatinine, GFR) และระดับโพแทสเซียมในเลือดอย่างสม่ำเสมอ

  • ตรวจความดันโลหิตและชีพจรเพื่อประเมินการตอบสนองต่อยา

  • ตรวจเลือดเพื่อติดตามภาวะ Hyperkalemia หรือการเปลี่ยนแปลงของเกลือแร่

มีโรคหรือยาอื่นๆ ที่มีผลต่อการใช้ยามีอะไรบ้าง

• โรค:

  • โรคไตหรือตับ: อาจต้องปรับขนาดยาและติดตามการทำงานของอวัยวะ

  • ภาวะขาดน้ำ: เพิ่มความเสี่ยงต่อความดันโลหิตต่ำ

  • โรคหลอดเลือดสมองหรือหัวใจ: อาจต้องใช้ยาร่วมเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ

• ยาที่มีผลต่อ Perindopril:

  • ยาขับปัสสาวะที่เก็บโพแทสเซียม: เช่น Spironolactone, Amiloride, Triamterene อาจทำให้ระดับโพแทสเซียมสูงเกินไป

  • ยา NSAIDs: เช่น Ibuprofen, Naproxen อาจลดประสิทธิภาพของ Perindopril และเพิ่มความเสี่ยงต่อไตวาย

  • ยาที่มีโพแทสเซียม: เช่น วิตามินหรือเกลือเสริมโพแทสเซียม

  • Lithium: Perindopril อาจเพิ่มระดับ Lithium ในเลือด ทำให้เกิดพิษ

  • ยาลดความดันโลหิตอื่น: เช่น Beta-Blockers, Calcium Channel Blockers อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อความดันโลหิตต่ำ

• แจ้งแพทย์เกี่ยวกับยาทุกชนิด รวมถึงยาที่ซื้อเองและสมุนไพร

ผลข้างเคียงหรือไม่พึงประสงค์ของยา

• ผลข้างเคียงที่พบบ่อย:

  • ปวดศีรษะ

  • วิงเวียนหรือมึนงง

  • ไอเรื้อรัง

  • รับรสอาหารเปลี่ยนไป

  • อ่อนเพลียหรือเหนื่อยผิดปกติ

  • ผื่นเล็กน้อย

• ผลข้างเคียงรุนแรง (หยุดยาและแจ้งแพทย์ทันที):

  • Angioedema: บวมที่หน้า, ientas, ปาก, คอ, หายใจลำบาก

  • ปริมาณปัสสาวะลดลง

  • หัวใจเต้นผิดจังหวะหรือเจ็บหน้าอก

  • ชานิ้วมือ/นิ้วเท้า, หน้า, คอ, หรือลิ้น

  • ขาหรือข้อเท้าบวม, น้ำหนักขึ้น

  • ไข้, เจ็บคอ, ผิวซีด, เลือดออกง่าย

• ผลข้างเคียงจากยาเกินขนาด:

  • ความดันโลหิตต่ำรุนแรง: วิงเวียน, หน้ามืด, เป็นลม

  • แนะนำให้: นอนราบและยกเท้าสูง หากอาการไม่ดีขึ้นให้พบแพทย์ทันที

วิธีลดหรือป้องกันผลข้างเคียงของยา

• เริ่มด้วยขนาดยาต่ำและค่อยๆ ปรับเพิ่มตามคำสั่งแพทย์

• เปลี่ยนท่าทางช้าๆ เพื่อป้องกันวิงเวียนจากความดันโลหิตต่ำ

• ดื่มน้ำเพียงพอเพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ

• หากมีอาการไอเรื้อรังหรือ Angioedema ให้หยุดยาและปรึกษาแพทย์ทันที

• หลีกเลี่ยงยา NSAIDs และผลิตภัณฑ์ที่มีโพแทสเซียม

หากลืมใช้ยาต้องทำอย่างไร

• รับประทานยาทันทีที่นึกได้ หากห่างจากมื้อถัดไปเกิน 12 ชั่วโมง

• หากใกล้ถึงเวลายาครั้งถัดไป ให้ข้ามมื้อที่ลืมและรับประทานตามกำหนดปกติ

• ห้ามเพิ่มขนาดยาเป็นสองเท่าเพื่อชดเชย

• แจ้งแพทย์หากลืมยาบ่อยครั้ง

การเก็บยา

• เก็บในภาชนะเดิม ปิดสนิท และพ้นมือเด็ก

• เก็บที่อุณหภูมิห้อง (15-30°C) หลีกเลี่ยงความร้อน, ความชื้น, และแสงแดดโดยตรง

• ตรวจสอบวันหมดอายุและทิ้งยาที่เสื่อมสภาพ

สรุป

Perindopril เป็นยาที่มีประสิทธิภาพในการรักษาความดันโลหิตสูง, ภาวะหัวใจล้มเหลว, และป้องกันการเกิดซ้ำของโรคหลอดเลือดสมองและกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด การใช้ยาต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ โดยเฉพาะการติดตามการทำงานของไตและระดับโพแทสเซียม การปฏิบัติตามคำแนะนำ เช่น รับประทานยาตอนท้องว่างและหลีกเลี่ยงยาที่มีปฏิกิริยา จะช่วยให้การรักษาปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสูงสุด

Captopril | Enalapril | Lisinopril | Perindopril | Ramipril |

ACE Inhibitor

 

• ยาลดความดัน ACEI
• ยาลดความดันกลุ่ม ARB
• ยาปิดกั้นเบต้าBeta blocker
• ยาปิดกั้นแคลเซี่ยม
• ยาขับปัสสาวะ
• ยาต้านเกล็ดเลือด
• ยาต้านการแข็งตัวของเลือด
• ยา Digoxin
• ยาละลายลิ่มเลือด
• ยาขยายหลอดเลือดหัวใจ
• ยา Prazosin
• ยา Doxazosin