การดูแลผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง CKD ระยะ 4
ไตวายเรื้อรัง CKD ระยะ 4
- ผู้ป่วยที่มีอัตรากรองของไต eGFR 15-29 มล./นาที/1.73 ตร.ม.เป็นไตวายเรื้อรัง CKD ระยะ 4 ซึ่งแสดงถึงการการทำงานของไตลดลงอย่างมีนัยสำคัญ
- ผู้ป่วยที่มีอัตรากรองของไต eGFR <15 มล./นาที/1.73 ตร.ม..เป็นไตวายเรื้อรัง CKD ระยะ 5 ซึ่งมักเรียกกันว่า End-Stage Renal Failure (ESRF) ระยะไตวายเรื้อรัง CKD นี้แสดงถึงผู้ป่วยที่มีระดับการทำงานของไตต่ำที่สุด

ค่า Creatinine และอัตรากรองของไต eGFR ในแต่ละบุคคลมักจะค่อนข้างคงที่ การทำงานของไตเสื่อมลงจำเป็นต้องได้รับการประเมินอย่างรวดเร็ว โปรดทราบว่าการจัดการไตวายเรื้อรัง CKD ที่ระบุไว้ด้านล่างใช้ได้กับการทำงานของไตที่เสถียรเท่านั้น
การประเมินเบื้องต้นของไตวายเรื้อรัง CKD ระยะ G4
การประเมินเบื้องต้นจะเหมือนกับไตวายเรื้อรัง CKD ระยะ 3 แต่กับโรคไตเรื้อรังระยะ 4 คือจะต้องปรึกษากับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
สอบสวนและการจัดการเพิ่มเติมนั้นไม่เหมาะสมอย่างชัดเจน
หากผลการเจาะเลือดครั้งแรกค้นพบระดับครีเอตินีนในเลือดสูงในครั้งแรก และผู้ป่วยไม่มีอาการที่น่าเป็นห่วงอื่นๆ (เช่น โพแทสเซียมสูง อาการกระเพาะปัสสาวะอุดตัน ความดันโลหิตสูงขั้นรุนแรง) ให้ตรวจซ้ำภายใน 14 วัน หากมีผลการตรวจครั้งก่อนพบค่าการทำงานของไตมีเสถียรภาพ ก็ให้ประเมินตามเกณฑ์ แต่หาก ผู้ป่วยที่มีการทำงานของไตเสื่อมลงอย่างรวดเร็ว จำเป็นต้องได้รับการประเมินอย่างรวดเร็ว
นอกเหนือจากการส่งผู้ป่วยเหล่านี้เพื่อรับการประเมินโดยผู้เชี่ยวชาญในกรณีส่วนใหญ่แล้ว ผู้ป่วยควรได้รับการประเมินโดยอ้างอิงเฉพาะในประเด็นต่อไปนี้:
การประเมินทางคลินิก
– หากผู้ป่วยอาการไม่คงที่ ให้พิจารณาโทรศัพท์เพื่อปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อประเมินผู้ป่วยโดยเร่งด่วน โดยทำการประเมินสถานะของการขาดน้ำ(เช่น ภาวะ hypo- และ hyper-volaemia) และสำหรับอาการหรือสัญญาณที่บ่งบอกถึงการอุดตันของทางเดินปัสสาวะ (เช่น กระเพาะปัสสาวะที่มองเห็นได้)
การทบทวนยา
– ยาที่อาจเป็นพิษต่อไต หรือยาที่ต้องเปลี่ยนขนาดยาเมื่ออัตรากรองของไต GFR ลดลง ยาที่ซื้อเองจากร้าน เช่น NSAIDs ยาที่ได้จากสถานพยาบาลอื่น
การทดสอบปัสสาวะ
ตรวจหาเลือดในปัสสาวะ การหาปริมาณโปรตีนในปัสสาวะโดย ACR/PCR การมีเลือดออกหรือโปรตีนในปัสสาวะอาจบ่งบอกถึงโรคไตที่อยู่ภายใน (ตรงกันข้ามกับโรคก่อนหรือหลังไต)
การตรวจเลือด
การตรวจเลือดหาระดับโพแทสเซี่ยม แคลเซี่ยม ฟอสฟอรัส ความสมบูรณ์ของเลือด
การถ่ายภาพรังสี
การตรวจอัลตราซาวนด์ในผู้ป่วยเหล่านี้เพื่อหาสาเหตุของโรคไตเรื้อรังและความรุนแรง (เช่น ขนาดไต ความหนาของเปลือกนอก ในกรณีข้อสงสัยทางคลินิกที่ชัดเจนว่าอาจจะมีทางเดินปัสสาวะอุดกั้นให้พิจารณาทำการตรวจโดยเร็ว
การจัดการไตวายเรื้อรัง CKD ระยะ 4 และ 5
ในกรณีส่วนใหญ่ การดูแลผู้ป่วยกลุ่มนี้จะเป็นแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคไต จุดมุ่งหมายของการจัดการสำหรับผู้ป่วยที่มโรคไตเรื้อรัง CKD ระยะ 4 และ 5 คือพยายามและชะลอการเสื่อมของไตวายเรื้อรัง CKD รักษาภาวะแทรกซ้อนของไตวายเรื้อรัง CKD ลดอุบัติการณ์ของโรคหัวใจและหลอดเลือด ภาวะไตวายระยะ
โดยปกติผู้ป่วยจะได้รับการประเมิน โดยมักจะผ่านการพบปะระหว่างผู้ป่วยกับแพทย์โรคไตหรือการตรวจเลือด เป็นประจำทุก 3-4 เดือน ความถี่ของการตรวจขึ้นกับปัจจัยต่างๆ เช่น อัตราการเสื่อมของโรคไต โรคประจำตัวของผู้ป่วย และภาวะแทรกซ้อนที่เกี่ยวข้องของไตวายเรื้อรัง CKD
ปัจจัยที่ควรติดตามและจัดการในผู้ป่วยเหล่านี้ ได้แก่
ระดับโพแทสเซียม
- ภาวะโพแทสเซียมสูงที่รุนแรงหรือไม่ตอบสนองต่อการการรักษาควรส่งผู้ป่วยพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญพิจารณาฟอกเลือด
- ระดับไบคาร์บอเนต ระดับไบคาร์บอเนตลดลงเมื่อการทำงานของไตลดลง ผู้ป่วยเหล่านี้มักใช้โซเดียมไบคาร์บอเนตทำให้ระดับไบคาร์บอเนตในเลือดต่ำ
- เฮโมโกลบิน ถ้าต่ำ การจัดการโรคโลหิตจาง "ไต" อาจรวมถึงการให้ธาตุเหล็กและการใช้สารกระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดแดง แต่ต้องหาสาเหตุว่าโลหิตจางเกิดจากสาเหตุอื่นหรือไม่
- Ca และฟอสเฟต ภาวะhyperparathyroidism มักพบในผู้ป่วยเหล่านี้ การแก้ไขมีหลายวิธีได้แก่ การจำกัดฟอสเฟตในอาหาร การจัดหาวิตามินดี 'กระตุ้น' (1α-hydroxylated) และสารยึดเกาะฟอสเฟตในช่องปาก
- โปรตีนในปัสสาวะ ตรวจสอบด้วย ACR หรือ PCR
- ความดันโลหิต โดยทั่วไปตั้งเป้าให้ BP <140/90 แต่สำหรับในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง CKD และมีโรคเบาหวาน หรือ ACR>70 มก./มิลลิโมล ตั้งเป้าที่จะรักษา BP<130/80
- ความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดให้คำแนะนำเกี่ยวกับการสูบบุหรี่ การออกกำลังกาย และการใช้ชีวิต พิจารณาเสนอ Atorvastatin 20 มก.สำหรับการป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือดในระดับปฐมภูมิและทุติยภูมิ (ดูเพิ่มเติมเกี่ยวกับโรคหัวใจและหลอดเลือด).
- สถานะของเหลวในร่างกายผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังมักจะมีการคั่งของน้ำและเกลือแร่ หากมีการเปลี่ยนแปลงของน้ำในร่างกายจะต้องมีการปรับยาขับปัสสาวะ
- การฉีดวัคซีน - ควรฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่และปอดบวม ผู้ป่วยที่มีแนวโน้มจะต้องได้รับการบำบัดทดแทนไตควรได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคตับอักเสบบี
- การทบทวนยา การทบทวนยาอย่างสม่ำเสมอเพื่อลดยาที่เป็นพิษต่อไต (โดยเฉพาะ NSAIDs) และให้แน่ใจว่าปริมาณของผู้อื่นมีความเหมาะสมกับการทำงานของไต ควรหลีกเลี่ยงเมตฟอร์มินในผู้ป่วยที่มี CKD ระยะ 4 และ 5
สรุปผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง CKD ระยะ 4 และ 5
ผู้ป่วยที่มไตวายเรื้อรัง CKD ระยะ 4 และ 5 มีการด้อยค่าของไตอย่างรุนแรงที่สุด การรักษาผู้ป่วยเหล่านี้เกี่ยวข้องกับการพยายามรักษาการทำงานของไต และจัดการกับภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นในผู้ป่วยที่ไตทำงานไม่ดี ผู้ป่วยเหล่านี้ยังมีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคต่างๆ ที่ส่งผลต่อหัวใจและหลอดเลือด เช่น หัวใจวายและโรคหลอดเลือดสมอง ภาวะไตวายระยะสุดท้ายหมายถึงผู้ป่วยที่มีการทำงานของไตไม่เพียงพอที่จะทำให้พวกเขารู้สึกสบาย และอาจได้รับประโยชน์จากการรักษาที่ทำหน้าที่บางอย่างของไต เช่น การล้างไตหรือการปลูกถ่าย