การเจาะเลือดตรวจ Creatinine


Creatinine เป็นของเสียที่เกิดจากกล้ามเนื้อ สาร Creatinine จะเกิดขึ้นทุกวัน และมีค่าคงที่ คือมีในปริมาณเท่าๆกันทุกวัน ในแต่ละคน ซึ่งสารนี้จะถูกขับออกจากร่างกายผ่านไต  แต่หากไตทำงานผิดปกติ หรือไตเสื่อมด้วยเหตุผลใดๆก็ตาม การกำจัดสาร Creatinine จะลดลง สารนี้จะถูกกรองที่ไตและขับออกทางปัสสาวะ ดังนั้นหากค่านี้สูงก็หมายถึงการทำงานของไตลดลง


โรคไตเรื้อรัง

ความสำคัญของการเจาะเลือดตรวจ Creatinine

ไตมีหน้าที่ในการขับ Creatinine ออกจากร่างกายการที่ค่า Creatinine ขึ้นโดยที่ไม่มีความผิดปกติของกล้ามเนื้อก็หมายถึงเริ่มมีปัญหาการทำงานของไต หากไตเสื่อม นำไปสู่อาการโรคแทรกซ้อนของโรคไตวายได้แก่ โรคโลหิตจาง กระดูกผุ ปริมาณของเสียสะสมในร่างกาย  ดังนั้นการตรวจ creatinine เป็นตัวบ่งชี้ที่ดีในการคัดกรอง วินิจฉัย ประเมินการรักษา และติดตามการรักษาภาวะโรคไตได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัวที่เสี่ยงต่อการเกิดไตเสื่อมต่างๆ เช่น โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง สามารถนำไปสู่โรคไตเรื้อรังได้หากรักษาไม่เหมาะสม หรือผู้ที่ได้รับยาบางชนิด จึงจำเป็นต้องตรวจหาสาเหตุของโรคและการประเมินการทำงานของไต

การเตรียมตัวก่อนเจาะเลือดตรวจการทำงานของไต

ยาบางชนิดอาจจะมีผลต่อค่า Creatinine แพทย์อาจจะแนะนำให้หยุดยาดังกล่าวชั่วคราว ยาดังกล่าวได้แก่(ก่อนหยุดยาต้องปรึกษาแพทย์)

  • ยาปฏิชีวนะกลุ่ม Aminoglycosides
  • ยารักษาโรคกระเพาะอาหาร Omeprazole
  • กำลังได้รับเคมีบำบัด
  • ยาที่มีผลต่อการทำงานของไตเช่น cephalosporins
  • ยาแก้ปวดกลุ่ม Nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs)
  • Trimethoprim
  • หากท่ารับประทานเนื้อสัตว์มากให้ลดปริมาณที่รับประทานลงก่อนเจาะเลือด2-3วัน


ค่าปกติของ Creatinine

  • ผู้ชาย 0.7- 1.3 mg/dL
  • ผู้หญิง 0.6- 1.1 mg/dL

ผู้หญิงจะมีค่า Creatinine น้อยกว่าผู้ชายเนื่องจากกล้ามเนื้อน้อยกว่าผู้ชาย

ควรจะตรวจ Creatinine บ่อยแค่ไหน

ขึ้นกับแพทย์พิจารณาว่าต้องติดตามการทำงานของไตบ่อยแค่ไหน

  • สำหรับการตรวจสุขภาพโดยทั่วไปก็ตรวจปีละครั้ง
  • หากมีปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคไตแพทย์ก็จะพิจารณาตรวจถี่ขึ้น
  • สำหรับผู้ที่ได้รับยาที่ผลต่อการทำงานของไต หรือผุ้ที่มีความดันโลหิตต่ำแพทย์จะเจาะเลือดถี่ขึ้น

สาเหตุค่า Creatinine สูงกว่าปกติ

  • มีการอุดกั้นทางเดินปัสสาวะ เช่นมีนิ่ว
  • โรคไต เช่นยาที่ทำลายเนื้อไต โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง การติดเชื้อ ภาวะความดันโลหิตต่ำ หรือช็อค
  • ร่างกายขาดน้ำ Dehydration
  • กล้ามเนื้อมีการสลายมากกว่าปกติ เช่น rhabdomyolysis
  • ครรภ์เป็นพิษ

หากผลตรวจเลือดของท่านมีค่า Creatinine สูงกว่าปกติ และคำนวนอัตราการกรองน้อยกว่า90แสดงว่าท่านเป็นโรคไตเรื้อรัง

สาเหตุค่า Creatinine น้อยกว่าปกติ

  • มีปัญหาเกี่ยวกับกล้ามเนื้อและเส้นประสาท เช่น myasthenia gravis
  • โรคกล้ามเนื้อฝ่อระยะสุดท้าย muscular dystrophy
  • ร่างกายอ่อนแอไม่ได้เคลื่อนไหว

โรคไตเรื้อรัง ระยะของโรคไตเรื้อรัง ข้อควรปฏิบัติของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังอาหารที่ต้องระวังสำหรับผู้ป่วยโรคไต

อัตรากรองของไต | Creatinin | BUN | การตรวจปัสสาวะ | การตรวจหาโปรตีนในปัสสาวะ | การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด | การตรวจไขมันในเลือด | การตรวจเกลือแร่ | แคลเซี่ยม

ทบทวนวันที่ 23/1/2566

โดย นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์,แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว

Google
 

เพิ่มเพื่อน