โปรตีนอัลบูมิน Albumin ในเลือด

การตรวจเลือดอัลบูมินคืออะไร?

การตรวจเลือดอัลบูมินจะวัดปริมาณอัลบูมินในเลือดของคุณ ระดับอัลบูมินต่ำอาจเป็นสัญญาณของโรคตับแข็ง หรือโรคไต หรือเงื่อนไขทางการแพทย์อื่น ๆ ระดับอัลบูมินในเลือดสูงอาจเป็นสัญญาณของการขาดน้ำ.

อัลบูมินเป็นโปรตีนที่สร้างจากตับของคุณ อัลบูมินเข้าสู่กระแสเลือดของคุณและช่วยป้องกันไม่ให้ของเหลวรั่วไหลออกจากหลอดเลือดไปยังเนื้อเยื่ออื่นๆ มันยังนำพาฮอร์โมน วิตามิน และเอ็นไซม์ไปทั่วร่างกายของคุณ หากไม่มีอัลบูมินเพียงพอ ของเหลวจะไหลออกจากเลือดและสะสมในปอด ช่องท้อง (ท้อง) หรือส่วนอื่นๆ ของร่างกายได้

การตรวจหา Protein ในเลือดจะเป็นการตรวจหา albumin และ globulin ในเลือด

albumin เป็นโปรตีนที่สร้างจากตับเป็นส่วนประกอบที่สำคัญของน้ำเหลืองของเลือด ระดับ albumin เป็นเป็นการบ่งบอกความสมดุลของการสร้างที่ตับและการขับ albumin ออกทางไตพบว่า albumin จะเป็นสัดส่วนได้ประมาณ 60 เปอร์เซ็นต์ ของ Total protein ที่ผลิตจากตับ albumin ทำหน้าที่สร้างความเข้มข้นขึ้นในหลอดเลือดจะได้เกิดความดันออสโมติค (osmotic pressure) ป้องกันสารอาหารมิให้รั่วซึมออกมาภายนอกหลอดเลือด นอกจากนี้ อัลบูมินยังมีบทบาทที่สำคัญ ได้แก่ การทำหน้าที่เป็นพาหนะขนส่งฮอร์โมน เอนไซม์ แร่ธาตุ หรือแม้แต่ยารักษาโรค
Globulin เป็นโปรตีนที่สำคัญของ Total protein อีกตัวหนึ่ง คือ globulin บางส่วนสร้างจากตับ นับเป็นโปรตีนส่วนน้อยจำนวนหนึ่ง และล่องลอยอยู่ในพลาสมาหรือในกระแสเลือดเช่นเดียวกับอัลบูมิน Globulin มีบทบาทหลายหน้าที่ จึงต้องแยกประเภทด้วยการใส่นามอักษรกรีกนำหน้า คือ

alfa globulin
beta globulin
gamma globulin

เฉพาะ gamma globulin นั้นมีบทบาททางด้านภูมิคุ้มกันโรค (immune) ทำให้โปรตีนตัวนี้ได้ถูกตั้งชื่อ
ให้ใหม่เป็น "immunoglobulin" อ่านเรื่องglobulin

วิธีการตรวจอัลบูมิน

ไม่ต้องงดอาหาร เจ้าหน้าที่จะเจาะเลือดดำ

เหตุผลในการส่งตรวจ อัลบูมิน

เพื่อประเมินการทำงานของตับ เนื่องจากตับเป็นอวัยวะที่สร้าง albumin
เนื่องจากไตทำหน้าที่กรองหากการกรองมีปัญหาซึ่งเป็นอาการเริ่มต้นของโรคไตเมื่อตรวจเลือดจะพบว่า albumin ในเลือดจะต่ำ
ความรุนแรงของโรคลำไส้อักเสบ เนื่องจากลำไส้อักเสบจะมีปัญหาเรื่องการดูดซึมสารอาหาร หากมีปัญหามากเมื่อตรวจ albumin จะพบว่าต่ำ

วิธีการตรวจอัลบูมิน

ผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลสุขภาพจะทำการเก็บตัวอย่างเลือดจากเส้นเลือดดำที่แขนของคุณโดยใช้เข็มขนาดเล็ก หลังจากสอดเข็มเข้าไปแล้ว เลือดจำนวนเล็กน้อยจะถูกเก็บลงในหลอดทดลองหรือขวด คุณอาจรู้สึกแสบเล็กน้อยเมื่อเข็มเข้าหรือออก โดยปกติจะใช้เวลาน้อยกว่าห้านาที

การเตรียมตัวตรวจอัลบูมิน

คุณไม่จำเป็นต้องมีการเตรียมพิเศษใดๆ เพื่อตรวจหาอัลบูมินในเลือด หากผู้ให้บริการของคุณสั่งการตรวจเลือดอื่น ๆ คุณอาจต้องทำเร็ว (ไม่กินหรือดื่ม) เป็นเวลาหลายชั่วโมงก่อนการทดสอบ ผู้ให้บริการของคุณจะแจ้งให้คุณทราบหากมีคำแนะนำพิเศษที่ต้องปฏิบัติตาม ยาบางชนิดอาจส่งผลต่อผลการทดสอบของคุณ ดังนั้นควรแจ้งให้ผู้ให้บริการทราบว่าคุณกำลังรับประทานอะไรอยู่ แต่อย่าหยุดทานยาใด ๆ โดยไม่ได้พูดคุยกับผู้ให้บริการของคุณก่อน

ความเสี่ยงในการตรวจ

มีความเสี่ยงน้อยมากที่จะต้องตรวจเลือด คุณอาจมีอาการปวดหรือฟกช้ำเล็กน้อยบริเวณที่แทงเข็ม แต่อาการส่วนใหญ่จะหายไปอย่างรวดเร็ว

แพทย์จะสั่งตรวจเลือดอัลบูมินเมื่อไร

ผู้ให้บริการดูแลสุขภาพของคุณอาจสั่งการทดสอบอัลบูมินซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการตรวจร่างกายตามปกติของคุณ อาจสั่งการทดสอบเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มการทดสอบการทำงานของตับหรือแผงเมตาบอลิซึมที่ครอบคลุม คุณอาจต้องทำการทดสอบนี้หากคุณมีอาการของโรคตับหรือไต

อาการของโรคตับ

คลื่นไส้อาเจียน
ขาดความอยากอาหาร
ความเหนื่อยล้า
ความอ่อนแอ
ดีซ่านซึ่งเป็นภาวะที่ทำให้ผิวและดวงตาของคุณเปลี่ยนเป็นสีเหลือง
บวม และ/หรือปวดท้อง (ท้อง)
อาการบวมที่ข้อเท้าและขา
ปัสสาวะสีเข้ม (ฉี่) และ/หรือ อุจจาระสีอ่อน (เซ่อ)
บ่อยอาการคัน

อาการของโรคไต

อาการบวมที่มือและเท้าหรือเปลือกตาบวม
ผิวหนังแห้ง มีอาการคันหรือชา
ความเหนื่อยล้า
ปัสสาวะเพิ่มขึ้นหรือลดลง
ปัสสาวะเป็นเลือดหรือเป็นฟอง
เบื่ออาหารและน้ำหนักลด
ปวดกล้ามเนื้อ
คลื่นไส้อาเจียน
หายใจถี่
ปัญหาการนอนหลับ
ปัญหาในการคิดอย่างชัดเจน

กับโรคไตบางชนิด เช่นโรคไตเรื้อรังคุณอาจไม่มีอาการจนกว่าจะถึงระยะหลัง

ค่าปกติของอัลบูมิน

ค่าปกติของ albumin และ globulin ค่าปกติทั่วไป

Albumin : 3.5 – 5 gm/dL
Globulin : 2.3 – 3.4 gm/dL

ค่า Albumin ผิดปกติ

น้อยกว่าค่าปกติ

สาเหตุ

โรคเกี่ยวกับตับ ทำตับให้ผลิต albumin ได้น้อย
- โรคตับอักเสบ (hepatitis) เช่นเชื้อไวรัสบี ไวรัสตับอักเสบซี หรือกินยารักษาโรคที่มีผลต่อตับเป็นเวลานาน
- โรคตับแข็ง (cirrhosis) เช่น จากพิษสุราเรื้อรัง ไวรัสตับอักเสบเรื้อรัง
- สารเคมีที่เป็นพิษต่อตับ
- โรคมะเร็งตับระยะแพร่กระจาย
อาจขาดสารอาหารจากโรคลำไส้อักเสบทำให้ไม่สามารถดูดซึมอาหาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งการขาดโปรตีน ทำให่ผลิต albumin ไม่ได้
โรคไตเช่นโรค nephrotic syndrome ไตไม่สามารถกรองโปรตีนทำให้มีการรั่วของโปรตีนไปทางปัสสาวะ
ภาวะที่มีปริมาณน้ำมากไปเกิดการเจือจาง เช่น โรคหัวใจวาย โรคตับแข็งที่มีการบวม โรคไต
โรคไขมันพอกตับ
ภาวะทุพโภชนาการ
การติดเชื้อ
โรคทางเดินอาหาร ที่มีปัญหาในการใช้โปรตีนจากอาหาร เช่นโรคโครห์น และความผิดปกติของการดูดซึม
ร่างกายถูกไฟไหม้ทำให้เสียโปรตีนทางน้ำเหลือง
โรคต่อมไทรอยด์

มากกว่าปกติ

สาเหตุ

อาจเกิดโรคมะเร็งไขกระดูก (multiple myeloma)
อาจเกิดสภาวะการขาดน้ำ (dehydration)
รับประทานอาหารที่มีโปรตีนมาก
รัดแขนบริเวณที่เจาะเลือดนานไป

หากระดับอัลบูมินของคุณไม่อยู่ในช่วงปกติ ก็ไม่ได้หมายความว่าคุณมีอาการป่วยที่ต้องได้รับการรักษาเสมอไป ยาบางชนิด รวมทั้งสเตียรอยด์ อินซูลิน และฮอร์โมน สามารถเพิ่มระดับอัลบูมินได้ การไม่รับประทานอาหารอาจทำให้อัลบูมินลดลงอย่างมากหลังจาก 24 ถึง 48 ชั่วโมง ยาอื่น ๆ รวมทั้งยาคุมกำเนิดสามารถลดระดับอัลบูมินของคุณได้ ระดับอัลบูมินจะต่ำลงในระหว่างตั้งครรภ์

ผู้ให้บริการของคุณสามารถอธิบายความหมายของผลการทดสอบของคุณ

สรุป

การตรวจอัลบูมินในเลือดเป็นการตรวจหาโปรตีนในเลือดความผิดปกติเกิดขึ้นทั้งค่าสูงไปและต่ำเกินไป ความผิดปกติที่เกิดอาจจะมาจากการที่รับประทานอาหารไม่เพียงพอ หรือลำไส้ไม่ดูวึมจากโรคลำไส้ หรือมีปัญหาที่ตับไม่สามารถสร้าง หรือมีการสูญเสียทางไต

วันที่ 21/1/2566

โดย นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์,แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว

เอกสารอ้างอิง

https://medlineplus.gov/lab-tests/albumin-blood-test/