หน้าหลัก | สุขภาพดี | สุภาพสตรี | การแปลผลเลือด | โรคต่างๆ | วัคซีน | อาหารเพื่อสุขภาพ
Clarithromycin: ข้อมูลยาและการใช้งานที่ครอบคลุม
Clarithromycin คืออะไร?
Clarithromycin (คลาริโธรมัยซิน) เป็นยาปฏิชีวนะในกลุ่มแมโครไลด์ (Macrolide) ที่ใช้กำจัดเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของการติดเชื้อต่างๆ ยานี้ทำงานโดยยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีนของแบคทีเรียผ่านการจับกับหน่วยย่อย 50S ของไรโบโซม ช่วยหยุดการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย Clarithromycin มีชื่อทางการค้าว่า Biaxin และมีทั้งรูปแบบยาเม็ด (250 มก.), ยาน้ำแขวนตะกอน (125 มก./5 มล.), และยาฉีด เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่แพ้เพนิซิลลินหรือต้องการทางเลือกในการรักษา
ข้อบ่งชี้ในการใช้ยา Clarithromycin
Clarithromycin ใช้รักษาและป้องกันการติดเชื้อแบคทีเรียในกรณีต่างๆ ดังนี้:
- โรคปอดอักเสบ (Pneumonia): รวมถึงปอดบวมที่ได้มาจากชุมชน
- หลอดลมอักเสบ (Bronchitis): การอักเสบของหลอดลมเฉียบพลันหรือเรื้อรัง
- โรคติดเชื้อที่หู, ไซนัส, ผิวหนัง, และลำคอ: เช่น ไซนัสอักเสบ, ฝี, หรือคออักเสบ
- ยานี้อาจใช้เพื่อรักษาโรคติดเชื้ออื่นๆ เช่น โรค Lyme โรค crypotosporidiosis โรคcat scratch โรค Legionnaires และ โรคไอกรน
- แผลในกระเพาะอาหาร: ใช้ร่วมกับ Amoxicillin และ lansoprazole หรือ omeprazole เพื่อกำจัด Helicobacter pylori
- ป้องกันการติดเชื้อ: เช่น Mycobacterium avium complex ในผู้ป่วยภูมิคุ้มกันบกพร่อง หรือการติดเชื้อที่หัวใจหลังการผ่าตัดหรือทันตกรรม
วิธีการใช้ยา Clarithromycin
ขนาดและวิธีใช้ยาขึ้นอยู่กับคำสั่งแพทย์ โดยทั่วไป:
| การใช้งาน | รูปแบบยา | ขนาดยา | ระยะเวลา |
|---|---|---|---|
| ปอดบวม, หลอดลมอักเสบ, ไซนัส | ยาเม็ด | 250-500 มก. ทุก 12 ชั่วโมง | 7-14 วัน |
| Helicobacter pylori | ยาเม็ด | 500 มก. ทุก 12 ชั่วโมง (ร่วมยาอื่น) | 10-14 วัน |
| เด็ก (ขึ้นกับน้ำหนัก) | ยาน้ำ | 7.5 มก./กก. ทุก 12 ชั่วโมง | 5-10 วัน |
คำแนะนำการใช้:
- รับประทานพร้อมอาหารเช้าและเย็น (เช่น 07:30 น. และ 19:30 น.) เพื่อรักษาระดับยาในร่างกาย
- ดื่มน้ำมาก ๆ และใช้ยาครบตามกำหนดเพื่อป้องกันการดื้อยา
- หากลืมรับประทาน ให้รับทันทีที่นึกได้ และจัดตารางใหม่ให้ห่างเท่า ๆ กัน
ผลข้างเคียงของ Clarithromycin
ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นมีดังนี้:
ผลข้างเคียงที่พบบ่อย (มักหายไปเอง):
- คลื่นไส้, อาเจียน, แน่นท้อง
- ท้องเสีย, ท้องผูก, เบื่ออาหาร
- ปวดศีรษะ, รับรสเปลี่ยน (รสโลหะ)
อาการรุนแรง (หยุดยาและแจ้งแพทย์ทันที):
- อาการแพ้: ผื่นคัน, บวมบริเวณหน้า, ปาก, ลิ้น
- หัวใจเต้นไม่เป็นจังหวะ, เจ็บหน้าอก, เหนื่อยหอบ
- ปัสสาวะลำบาก, เจ็บเวลาปัสสาวะ
- แผล, ตุ่มพอง, ผิวลอก (ที่ผิวหรือในปาก)
- ตัวเหลือง, ตาเหลือง (ตับอักเสบ)
- ท้องร่วงเป็นน้ำหรือมีเลือดปน
- หายใจลำบาก, กลืนลำบาก, เสียงแหบ
- รอยฟกช้ำ, จุดแดง, บวมที่ใบหน้า, ลำคอ, ลิ้น, มือ, เท้า, ข้อเท้า
หากเกิดอาการดังต่อไปนี้ให้หยุดยาและแจ้งแพทย์
ข้อควรระวังในการใช้ยา Clarithromycin
- หญิงตั้งครรภ์: อยู่ในประเภท C (การทดลองในสัตว์พบผลเสียต่อทารก) ควรปรึกษาแพทย์
- โรคตับ/ไต: อาจทำให้เกิดตับอักเสบหรือไตวาย ต้องระวังและตรวจการทำงาน
- หัวใจ: อาจทำให้หัวใจเต้นผิดปกติ (QT Prolongation) หลีกเลี่ยงในผู้ที่มีประวัติ
- ยาที่ไม่ควรใช้ร่วมกับยาดังต่อไปนี้ colchicine; simvastatin, lovastatin, atorvastatin; calcium channel blockers เช่น verapamil, amlodipine, diltiazem
ต้องแจ้งแพทย์ก่อนใช้ยา
- ประวัติแพ้ Clarithromycin, azithromycin, erythromycin Telithromycin, หรือยาอื่น
- ยาที่ใช้อยู่: ยาขยายหลอดลม (Theophylline), ยาต้านเลือดแข็ง (warfarin), ยาต้านชัก (Carbamazepine), วิตามิน, อาหารเสริม, สมุนไพร
- โรคประจำตัว: ตับ, ไต, ท้องเสีย, หัวใจเต้นผิดปกติ, กระเพาะอาหาร, กล้ามเนื้ออ่อนแรง
- การตั้งครรภ์ , วางแผนตั้งครรภ์, การให้นมบุตร
- การผ่าตัดหรือทันตกรรม
- เป็นโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง
ปฏิกิริยาต่อยาอื่น
- Warfarin: เพิ่มความเสี่ยงเลือดออก
- Theophylline: อาจเพิ่มผลข้างเคียง
- Statins (Simvastatin, Lovastatin): เพิ่มความเสี่ยงกล้ามเนื้อสลาย
- Calcium Channel Blockers: อาจเพิ่มผลข้างเคียงต่อหัวใจ
แจ้งแพทย์เพื่อปรับขนาดยาหรือเปลี่ยนการรักษา
วิธีเก็บรักษา
- เก็บที่อุณหภูมิห้อง (15-30°C) หลีกเลี่ยงความชื้นและแสงแดด
- ยาน้ำเก็บในตู้เย็นและใช้ภายในกำหนด
- เก็บให้พ้นมือเด็ก
สรุป
Clarithromycin เป็นยาปฏิชีวนะที่มีประสิทธิภาพในการรักษาการติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น ปอดบวม, หลอดลมอักเสบ, และแผลในกระเพาะอาหารจาก H. pylori ควรใช้ตามคำแนะนำของแพทย์ รับประทานพร้อมอาหาร และดื่มน้ำมาก ๆ หากมีอาการรุนแรงตามที่ระบุ ควรหยุดยาและพบแพทย์ทันที
หมายเหตุ: ข้อมูลนี้ไม่สามารถแทนคำแนะนำจากแพทย์ได้
เผยแพร่เมื่อ:
โดย: นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร, อายุรแพทย์, แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว
