หน้าหลัก | สุขภาพดี | สุภาพสตรี | การแปลผลเลือด | โรคต่างๆ | วัคซีน | อาหารเพื่อสุขภาพ
Lovastatin: ทางเลือกสำคัญในการลดคอเลสเตอรอลและดูแลสุขภาพหัวใจ
บทนำ
Lovastatin เป็นยาในกลุ่มสแตติน (statin) ที่ใช้เพื่อลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือด โดยเฉพาะ Low-density lipoprotein (LDL) หรือ "คอเลสเตอรอลชนิดเลว" ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่นำไปสู่โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง และภาวะแทรกซ้อนเกี่ยวกับหัวใจ เช่น หัวใจขาดเลือด ยานี้ช่วยลดการสะสมของคราบไขมันในหลอดเลือดแดงและชะลอการแข็งตัวของหลอดเลือด ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างมากสำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงสูง
กลไกการทำงาน
Lovastatin อยู่ในกลุ่มยา HMG-CoA reductase inhibitors โดยออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ HMG-CoA reductase ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสังเคราะห์คอเลสเตอรอลในตับ การยับยั้งนี้ช่วยลดการผลิตคอเลสเตอรอล ทำให้ระดับ LDL-C ในเลือดลดลง ส่งผลให้ลดความเสี่ยงจากการสะสมไขมันในหลอดเลือดแดง ลดการแข็งตัวของหลอดเลือด และป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเป็นอันตราย
ประโยชน์ของ Lovastatin
Lovastatin มีประสิทธิภาพในการลดความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด โดยเฉพาะในกลุ่มผู้ที่มีระดับคอเลสเตอรอลสูงหรือผู้ป่วยเบาหวาน การใช้ยานี้ควบคู่กับการควบคุมอาหารและออกกำลังกายจะช่วยเพิ่มผลลัพธ์ที่ดีขึ้น ประโยชน์ที่สำคัญ ได้แก่:
- ลดระดับคอเลสเตอรอลชนิดเลว (LDL) และไตรกลีเซอไรด์
- เพิ่มระดับคอเลสเตอรอลชนิดดี (HDL)
- ลดความเสี่ยงโรคหัวใจขาดเลือดและโรคหลอดเลือดสมอง
- ป้องกันภาวะแทรกซ้อนทางหัวใจในผู้ป่วยเบาหวาน
- ชะลอการแข็งตัวของหลอดเลือด
วิธีการใช้และคำแนะนำ
Lovastatin ควรใช้ตามคำแนะนำของแพทย์ โดยทั่วไปเริ่มต้นที่ขนาด 10-20 มก. รับประทานวันละครั้งพร้อมอาหารในเวลาเดียวกันทุกวัน เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด การหยุดยาโดยไม่ปรึกษาแพทย์อาจทำให้ระดับคอเลสเตอรอลกลับสูงขึ้น ผู้ใช้ควรปรึกษาแพทย์หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการใช้ยา
ผลข้างเคียงและข้อควรระวัง
Lovastatin มีความปลอดภัยโดยทั่วไป แต่ผู้ใช้ควรระวังผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น:
ผลข้างเคียงที่พบบ่อย:
- ปวดกล้ามเนื้อ
- ปวดข้อ
- ท้องอืด ท้องเฟ้อ
- คลื่นไส้ อาเจียน
- ปวดศีรษะ
- อาการปวดท้อง
ผลข้างเคียงที่รุนแรง (พบน้อย):
- ตับอักเสบหรือความเสียหายของตับ
- การสลายของกล้ามเนื้อ (rhabdomyolysis)
- ภาวะกล้ามเนื้ออ่อนแรง (myopathy) หรือ necrotizing myopathy (IMNM) ซึ่งเป็นโรคภูมิต้านทานเนื้อเยื่อ
ข้อควรระวัง:
- ห้ามใช้ในหญิงตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร
- ผู้ที่มีโรคตับหรือค่าเอนไซม์ตับสูงโดยไม่ทราบสาเหตุ ควรตรวจตับก่อนและหลังใช้ยา
- แจ้งแพทย์หากมีประวัติแพ้ยาสแตตินหรือมีโรคประจำตัว เช่น ภาวะไตวาย
- หลีกเลี่ยงการดื่มน้ำเกรปฟรุตมากกว่า 1 ควอร์ต/วัน เนื่องจากอาจเพิ่มระดับยาในเลือด
- อาจมีผลต่อการรับรู้ (ไม่รุนแรงและสามารถกลับเป็นปกติได้)
- อาจเพิ่มระดับน้ำตาลในเลือดและ HbA1c
- ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์จัดหรือมีประวัติโรคตับ ควรระวัง
- หยุดยาทันทีหากพบระดับ CPK สูงหรือวินิจฉัยภาวะกล้ามเนื้ออ่อนแรง
การใช้ร่วมกับยาอื่น
ควรแจ้งแพทย์เกี่ยวกับยาทุกชนิดที่ใช้ รวมถึงยาสมุนไพรและวิตามิน เพื่อป้องกันปฏิกิริยาระหว่างยา:
- หากใช้ร่วมกับ danazol, diltiazem, หรือ verapamil: จำกัดขนาด Lovastatin ไม่เกิน 20 มก./วัน
- หากใช้ร่วมกับ amiodarone: จำกัดขนาดไม่เกิน 40 มก./วัน
- หลีกเลี่ยงการใช้ร่วมกับ cyclosporine, gemfibrozil, fibrates อื่น ๆ หรือ niacin (≥1 กรัม/วัน) เนื่องจากเพิ่มความเสี่ยงกล้ามเนื้ออ่อนแรง
- ห้ามใช้ร่วมกับยาที่เป็น strong CYP3A4 inhibitors
ข้อห้ามใช้
- ผู้แพ้ Lovastatin หรือส่วนประกอบอื่น ๆ
- ผู้ที่มีโรคตับหรือค่าเอนไซม์ตับสูงโดยไม่ทราบสาเหตุ
- หญิงตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร
- ใช้ร่วมกับยาที่เป็น strong CYP3A4 inhibitors
หมายเหตุเพิ่มเติม
- ชื่อแบรนด์ Altocor ได้ถูกเปลี่ยนเป็น Altoprev เพื่อป้องกันความสับสนกับ Advicor
- ควรตรวจค่าเอนไซม์ตับก่อนเริ่มใช้ยาและตรวจเป็นระยะ เพื่อความปลอดภัย
สรุป
Lovastatin เป็นยาที่มีประสิทธิภาพในการลดระดับคอเลสเตอรอลและป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด ควรใช้ยาภายใต้คำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด ผู้ใช้ควรเฝ้าระวังอาการผิดปกติ เช่น ปวดกล้ามเนื้อรุนแรงหรืออาการตับอักเสบ และตรวจสุขภาพเป็นระยะเพื่อให้มั่นใจในความปลอดภัยและผลการรักษาที่ดีที่สุด
หมายเหตุ: ปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยาเพื่อความปลอดภัย
เผยแพร่เมื่อ:
โดย: นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์, แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว
