การวินิจฉัยโรคหอบหืด
แพทย์จะวินิจฉัยโดยอาศัยประวัติการตรวจร่างกายและการตรวจสมรรถภาพปอด
เมื่อไรจึงจะสงสัยว่าเป็นโรคหอบหืด
หากคุณมีอาการดังต่อไปนี้ควรไปพบแพทย์เพื่อการตรวจ Spirometry เพื่อการวินิจฉัยว่าเป็นหอบหืดหรือไม่
- มีประวัติ ไอแน่นหน้าอกหายใจมีเสียงดังหวีดและหอบเป็นๆหายๆ
- มีอาการหอบหืดเกิดขึ้นทันที่เมื่อได้รับสิ่งกระตุ้น และอาการดังกล่าวจะหายไปได้เอง หรือหายไปเมื่อได้ยาขยายหลอดลม
- ผู้ป่วยที่ไม่ได้รับการรักษาจะมีหอบหืดเกิดขึ้นหรือเป็นมากขึ้นในเวลากลางคืน
- มีประวัตผื่นคัน อาการคันและอักเสบของเยื่อบุตา อาการคัดจมูกเรื้อรังหรืออาการจาม
- มีประวัติหอบหืดในครอบครัว
อาการหอบหืดจะเกิดหรือเป็นมากขึ้นในภาวะดังต่อไปนี้
- หลังออกกำลังกาย
- เป็นไข้หวัด
- ควันบุหรี่
- เกศรดอกไม้
- รังแคสัตว์
- ฝุ่นจากหมอน พรม ผ้าห่ม
- อุณหภูมิเปลี่ยนแปลง
- อารมณ์ผันผวน
- สารเคมีเช่นกลิ่นสี spray
- ยา เช่น Aspirin
การตรวจวินิจฉัยโรคหอบหืด
แพทย์จะซักประวัติและตรวจร่างกายซึ่งจะแตกต่างในแต่ละราย อาจจะตรวจไม่พบอะไรในขณะที่ปลอดอาการ ในขณะที่เกิดอาการหอบหืดจะตรวจได้ยินเสียงหวีด แพทย์จะซักประวัติต่างดังนี้
- ประวัติการเจ็บปวดในอดีตโดยเฉพาะประวัติการเป็นโรคปอด หรือไอเรื้อรัง
- ประวัติการเจ็บป่วยในครอบครัวโดยเฉพาะโรคหอบหืด
- อาการที่เป็น ความถี่ ความรุนแรง และการบรรเทาด้วยยาอะไร
- ประวัติภูมิแพ้ของตัวเอง และครอบครัว
- ประวัติของสิ่งที่มากระตุ้นทำให้เกิดอาการหอบหืด เช่นสถานที่ อากาศ สิ่งของ สัตว์เลี้ยง
- ประวัติการตรวจสมรรถภาพของปอด
ภาวะอื่นๆที่พบร่วมกับโรคหอบหืด
- อาการภูมิแพ้
- อาการคัดจมูก น้ำมูกไหล หรือไซนัสอักเสบ
- การที่มีภาวะกรดในกระเพาะอาหารไหลย้อน gastroesophageal reflux disease
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการที่สำคัญ ได้แก่ การวัดการอุดกั้นของทางเดินหายใจด้วยเครื่อง spirometry เช่นการวัด FEV1 [force expiratory volume in one minute] หรือวัดเครื่อง peak flow meter เพื่อวัด PEF [peak expiratory flow] แพทย์อาจวัดค่าผันผวนของ PEFที่เกิดขึ้นในแต่ละช่วงวัน เช่น เช้า กลางวัน เย็น ในระยะเวลา1-2 สัปดาห์ ถ้ามีความผันผวนของค่าสูงสุดและต่ำสุดมากกว่าร้อยละ20 ถือว่าเป็นหอบหืด
Spirometry
- FEV1 เพิ่มขึ้น15%หลังการพ่นยา beta-agonist 15นาที
- FEV1เพิ่มขึ้น20%หลังได้ steroid ชนิดกินหรือชนิดพ่น14วัน
- PEF ค่าผันผวนPEF มากกว่า 20%
ค่าผันผวน=(PEFสูงสุด-PEFต่ำ)*100)หารด้วย(PEFสูงสุด-PEFต่ำ)/2
FEV1 คือการวัดความเร็วของลมที่เป่าออกมาอย่างแรงที่เวลา 1 วินาที นับตั้งแต่เริ่มเป่า
การวินิจฉัยโรคหอบหืด การตรวจสมรรถภาพปอด การตรวจ Peak flow rate
ต้องรู้เกี่ยวกับโรคหอบหืด | ต้องรู้จักวิธีพ่นยา | ต้องรู้จักชนิดของยาที่รักษา | ต้องมีแผนการรักษาด้วยตัวเอง | ต้องมีแผนฉุกเฉินในการรักเวลาหอบมาก | ต้องหลีกเลี่ยงสิ่งแวดล้อมที่แพ้ | ต้องรู้จักประเมินอาการของโรค | ต้องมีแผนเรื้อรัง