การตรวจ human chorionic gonadotropin ( hCG)

ฮอร์โมน human chorionic gonadotropin ( hCG) เป็นฮอร์โมนที่ผลิตจากเซลล์ของรก ระดับของฮอร์โมนจะเริ่มตรวจพบเมื่อ 11 วันหลังจากการมีปฏิสนธิ และจะตรวจพบในปัสสาวะหลังจากปฏิสนธิ 12-14 วัน ระดับฮอร์โมนจะมีค่าเพิ่มขึ้น 2 เท่าทุก 3 วันระดับฮอร์โมนจะขึ้นสูงสุดที่ 8-11 สัปดาห์ของการตั้งครรภ์ หลังจากนั้นค่าจะลดลงและคงที่ตลอดการตั้งครรภ์

ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับฮอร์โมน  hCG

  • ร้อยละ 85 ของผู้ตั้งครรภ์จะมีค่าฮอร์โมนเป็น 2 เท่าทุก2-3วัน และเมื่ออายุครรภ์มากขึ้นก็อาจจะใช้เวลานานขึ้นซึ่งอาจจะเป็น 2 เท่าทุก 4 วัน
  • การแปรผลค่าฮอร์ต้องระวัง ผู้ตั้งครรภ์บางท่านค่าฮอร์โมนไม่สูง แต่ทารกก็แข็งแรง ดังนั้นควรจะใช้การตรวจชนิดอื่น เช่น ultrasound ร่วมด้วยในการแปรผล
  • ระดับฮอร์โมนน้อยกว่า 5mIU/ml แสดงว่าไม่ตั้งครรภ์ ค่าฮอร์โมนมากกว่า 25mIU/ml แสดงว่าตั้งครรภ์
  • หากระดับฮอร์โมนอยู่ระหว่าง 1,000-2,000 mIU/ml จะต้องใช้การตรวจ ultrasound ตรวจทางช่องคลอดเพื่อดูทารก ดังนั้นครรภ์อ่อนๆจะต้องอาศัยทั้งการตรวจฮอร์โมน และ ultrasound
  • การตรวจฮอร์โมนเพียงครั้งเดียวไม่เพียงพอที่จะวินิจฉัย ในกรณีที่มีปัญหาในการวินิจฉัยจะต้องมีการเจาะเลือดซ้ำ
  • ไม่ควรใช้ระดับฮอร์โมนในการคาดการณ์วันครบกำหนดคลอด

ระดับฮอร์โมน hCG เป็นสัปดาห์หลังจากประจำเดือนครั้งสุดท้าย LMP (gestational age)

  • 3สัปดาห์ LMP: 5 – 50 mIU/ml
  • 4สัปดาห์ LMP: 5 – 426 mIU/ml
  • 5สัปดาห์ LMP: 18 – 7,340 mIU/ml
  • 6สัปดาห์ LMP: 1,080 – 56,500 mIU/ml
  • 7 – 8สัปดาห์ LMP: 7, 650 – 229,000 mIU/ml
  • 9 – 12สัปดาห์ LMP: 25,700 – 288,000 mIU/ml
  • 13 – 16สัปดาห์ LMP: 13,300 – 254,000 mIU/ml
  • 17 – 24สัปดาห์ LMP: 4,060 – 165,400 mIU/ml
  • 25 – 40สัปดาห์ LMP: 3,640 – 117,000 mIU/ml
  • หญิงไม่ได้ตั้งครรภ์: <5.0 mIU/ml
  • หญิงวัยทอง: <9.5 mIU/ml

ค่าฮอร์โมน hCG ต่ำหมายถึง

หากตรวจฮอร์โมนแล้วพบว่าค่าต่ำซึ่งมีหลายสาเหตุแนะนำให้ตรวจซ้ำ ค่าฮอร์โมน hCG อาจจะมีสาเหตุ.

ค่าฮอร์โมนhCGสูงหมายถึง

หากค่าสูงควรจะตรวจซ้ำใน24-48 ชั่วโมง ค่าที่สูงอาจจะมีสาเหตุ

  • จำวันประจำเดือนครั้งสุดท้ายคลาดเคลื่อน
  • ตั้งครรภ์ไข่ปลาอุ
  • ตั้งครรภ์แผด Multiple pregnancy

แพทย์จะสั่งเจาะฮอร์ hCG นี้บ่อยแค่ไหน

โดยปกติแพทย์มักจะไม่เจาะเลือดตรวจ นอกจากจะมีอาการหรืออาการแสดงว่าอาขขะมีปัญหาเกี่ยวกับการตั้งครรภ์

ค่าฮอร์โมน hCG นี้จะกลับสู่ปกติเมื่อไร

หลังคลอดหรือแท้งค่าฮอร์โมนจะกลับสู่ปกติ 4-6 สัปดาห์หลังการตั้งครรภ์สิ้นสุด

อายุครรภ์

hCG level (U/ML)

0-1 สัปดาห์ 

0-50

1-2  สัปดาห์ 

40-300

3-4  สัปดาห์ 

500 – 6,000

1-2  เดือน

5,000 – 200,000

2-3   เดือน 

10,000 – 100,000

ไตรมาสที่ 2

3,000 – 50,000

ไตรมาสที่ 3 

1,000 – 50,000

ตารางที่แสดงระดับของฮอร์โมน hCG ในหญิงตั้งครรภ์

 ระดับของ hCG ในเลือดมารดาจะสูงสุดที่อายุครรภ์ประมาณ 16 สัปดาห์ หลังจากนั้นจะลดลงอย่างรวดเร็วในไตรมาสที่ 2   และจะเริ่มคงที่หลัง 22 สัปดาห์ในขณะที่ระดับของ free beta hCG ในมารดาของทารกกลุ่มอาการดาวน์ ระดับ hCG จะสูงกว่าครรภ์ปกติที่ 2 เท่า หากพิจารณาคู่กับระดับ MSAFP ในการตรวจกรองจะให้ผลถูกต้องเท่ากับร้อยละ 49 และหากพิจารณาร่วมกับอายุด้วยจะให้ผลถูกต้องเพิ่มขึ้นเป็น 50%

ปัจจัยที่มีผลต่อระดับ hCG ได้แก่

    • น้ำหนักตัวมารดา หากน้ำหนักมากจะมีระดับ hCG ต่ำกว่าปกติประมาณร้อยละ 13
    • เบาหวานชนิด IDDM ซึ่งจะมีผลให้ระดับ hCG ต่ำกว่าปกติประมาณร้อยละ 13
    • เชื้อชาติ (race) เชื้อชาติ African-Americans and Asian-Americans จะมีระดับสูงกว่าสตรีผิวขาวประมาณร้อยละ 8-9 และร้อยละ 16
    • การตั้งครรภ์แฝด  ค่าจะสูงกว่าการตั้งครรภ์เดี่ยวประมาณ 1.8-2.4 เท่าในช่วงอายุครรภ์ระหว่าง 15-19 สัปดาห์
    • uE3 (Unconjugate Estriol) ค่าของ uE3 ในเลือดมารดาจะเพิ่มขึ้นตลอดการตั้งครรภ์ ในขณะที่มารดาตั้งครรภ์ทารกกลุ่มดาวน์จะพบค่าเฉลี่ยของ uE3 ในเลือดต่ำกว่าปกติประมาณร้อยละ 21
การตั้งครรภ์ การตรวจขณะตั้งครรภ์