ยา Alprazolam (แอลพราโซแลม)

ยา Alprazolam เป็นยาจัดอยู่ในกลุ่ม benzodiazepines ที่ออกฤทธิ์สั้นหรือนานปานกลาง ใช้ลดอาการวิตกกังวล ซึมเศร้า โรคตื่นตระหนก (Panic Disorder) และช่วยให้นอนหลับ

ยานี้จัดเป็นวัตถุออกฤทธิ์ในประเภท 2 ยานี้มีจำหน่ายในรูปยาเม็ดขนาด 0.25, 0.5 และ 1 มก ซึ่งไม่สามารถซื้อยาจากร้านขายยาได้จะต้องมีใบสั่งจากแพทย์

โรคตื่นตระหนก (Panic Disorder)

โรคตื่นตระหนก (Panic Disorder) จะมีลักษณะดังนี้ จะมีอาการกลัวภายใน10นาทีหลังจากได้รับการกระตุ้นโดยที่ไม่ได้คาดหมายและมีอาการมากกว่า 4 ข้อ

  1. ใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว
  2. เหงื่อออก
  3. อาการสั่น
  4. รู้สึกหายใจติดขัด
  5. รู้สึกจุกคอหรือสำลัก
  6. แน่นหน้าอก
  7. คลื่นไส้ จุกเสียดท้อง
  8. เวียนศีรษะ
  9. รู้สึกสูญเสียการควบคุม
  10. กลัวว่าจะเสียชีวิต
  11. รู้สึกชาตามปลายมือปลายเท้า
  12. หนาวสั่น ร้อนตามตัว
  13. ไม่อยู่ในโลกความจริง หรือ บุคคลิภาพเปลี่ยนแปลง

วิธีการใช้ยา Alprazolam และขนาดยา Alprazolam ที่ใช้

  • การใช้ยานี้ต้องอยู่ในดุลยพินิจของแพทย์เพราะการตอบสนองของผู้ป่วยแต่ละคนไม่เหมือนกัน
  • ขนาดใช้ยาปกติ คือ รับประทานวันละ 3 ครั้ง หรือตามแพทย์สั่ง สำหรับยาที่ออกฤทธิ์ยาวให้รับประทานวันละครั้งตอนเช้า
  • ผู้ใช้ยานี้ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ และไม่ควรหยุดยาเองทันที เพราะจะทำให้เกิดอาการชัก  หรืออาการผิดปกติที่เนื่องจากจากการขาดยากะทันหันมีอาการ ปวดศีรษะ มีปัญหาเกี่ยวกับการมองเห็น เหงื่อออก นอนไม่หลับ ตะคริว หงุดหงิด ซึมเศร้า ควรจะค่อยๆลดขนาดยาลงโดยลดลงไม่เกิน .5 mg ทุก 3วัน
  • ยานี้ไม่ควรรับประทานต่อเนื่องเกิน 4 เดือน

ก่อนใช้ยา alprazolam

  • แจ้งแพทย์และเภสัชหากท่านแพ้ยา alprazolam, chlordiazepoxide, clonazepam, clorazepate, diazepam , estazolam , flurazepam , halazepam , lorazepam , oxazepam, prazepam , quazepam , temazepam , triazolam
  • แจ้งแพทย์หากท่านรับประทานยา itraconazole ketoconazole ซึ่งแพทย์อาจจะไม่จ่ายยา alprazolam ให้กับท่าน
  • แจ้งชื่อยาที่ท่านรับประทานทั้งยาที่ซื้อเอง วิตามิน สมุนไพรโดยเฉพาะ
    • amiodarone ;
    • ยาต้านโรคซึมเศร้า desipramine , imipramine, and nefazodone ;
    • ยารักษาเชื้อรา fluconazole, posaconazole , or voriconazole ;
    • ยาแก้แพ้;
    • cimetidine ;
    • clarithromycin ; erythromycin ; isoniazid
    • cyclosporine ;
    • diltiazem;
    • ergotamine;
    • medications for mental illness, chronic pain, and seizures;
    • nicardipine ; nifedipine ;
    • oral contraceptives ;
    • propoxyphene ;
    • selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs) fluoxetine, fluvoxamine , paroxetine, sertraline ;
    • ยานอนหลับ
  • แจ้งแพทย์หากท่านเป็นโรคต้อหิน
  • แจ้งแพทย์หากท่านเคยเป็นโรคซึมเศร้า มีความคิดที่จะทำร้ายตัวเอง หรือติดสุรา โรคซึมเศร้า โรคตับ โรคไต
  • แจ้งแพทย์หากท่านตั้งท้อง หรือกำลังเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
  • ระหว่างรับยานี้ไม่ควรจะดื่มสุราเพราะจะทำให้ซึมและง่วง

ขนาดของยา alprazolam และวิธีรับประทานยา alprazolam

  • โรควิตกกังวล (Anxiety Disorders)ให้เริ่มขนาด 0.25 ถึง 0.5 mg วันละ 3 ครั้ง หากไม่ดีให้ปรับยาทุก 3 วัน ไม่เกินวันละ 4 mg.
  • โรคตื่นตระหนก (Panic Disorder)ขนาดยาที่ใช้จะสูงกว่า โรควิตกกังวล (Anxiety Disorders) อาจจะต้องใช้สูงถึง 5-6 mg ต่อวัน
  • ไม่ควรจะซื้อยารับประทานเองเพราะจะมีผลเสียมากกว่าผลดี

ผลข้างเคียงของยา Alprazolam

การติดยา Alprazolam 

การใช้ยากลุ่ม benzodiazepines ในขนาดสูงติดต่อกันเป็นเวลานาน จะทำให้เกิดการ ติดยาทั้งทางร่างกายและจิตใจ ซึ่งถ้าหยุดยาทันทีจะเกิดอาการขาดยาหรือถอนยา เช่น คลื่นไส้ นอนไม่หลับ มือสั่น หัวใจเต้นเร็ว ซึมเศร้า เป็นโรคจิต หรืออาจถึงกับชักได้

ผลข้างเคียงที่สำคัญของยา Alprazolam

ก่อนจะใช้ยาท่านจะต้องรู้ผลข้างเคียงที่อันตรายหากเกิดขึ้นจะต้องหยุดยาและไปโรงพยาบาลทันทีได้แก่อาการ แพ้ยาซึ่งจะมีอาการผื่นลมพิษ หายใจลำบาก บวมใบหน้า บวมริมฝีปาก ลิ้นและคอ เสียงแหบ หัวใจเต้นเร็ว หรือเต้นผิดจังหวะ เหนื่อบง่าย มีไข้ ท้องร่วง

  • หายใจเหนื่อย
  • มีอาการชัก
  • ประสาทหลอน หูแว่ว เห็นภาพหลอน
  • ผื่นที่ผิวหนัง
  • ดีซ่าน
  • โรคซึมเศร้า
  • มีปัญหาเรื่องความจำ
  • สับสน
  • พฤติกรรมและอารมณแปรปรวน
  • มีความคิดจะทำร้ายตัวเอง
  • ปัญหาเรื่องการทรงตัว

หากเกิดอาการต่อไปนี้ให้หยุดยาและปรึกษาแพทย์

  • มึนงง สับสน
  • หน้ามืดเป็นลม
  • ปวดศีรษะ
  • อ่อนเพลีย
  • ช่างพูด
  • สมาธิไม่ดี
  • ปากแห้ง
  • น้ำลายไหล
  • คลื่นไส้
  • ท้องผูก
  • เบื่ออาหาร
  • น้ำหนักเปลี่ยนแปลง
  • ปัสสาวะลำบาก
  • ปวดข้อ

คนที่ได้รับยาเกินขนาดจะมีอาการอะไรบ้าง

  • ง่วงซึม
  • สับสน
  • หมดสติ
  • เสียสมดุล

คำเตือนหรือข้อควรระวัง

อาจเสพติด และให้โทษจึงต้องใช้ตามแพทย์สั่งเท่านั้น ห้ามสูบบุหรี่ เพราะบุหรี่ทำให้
ประสิทธิภาพของยาลดลง ยานี้ทำให้ง่วงไม่ควรขับรถ หรือทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักรกล และไม่ควรดื่มสุรา เพราะอาจเกิดอันตรายได้

  1. อาจทำให้ง่วงซึมไม่ควรขับขี่ยานพาหนะ หรือทำงานที่เกี่ยวกับเครื่องจักรกล หรือทำงานในที่สูง
  2. ห้ามดื่มสุรา หรือสิ่งที่มีแอลกอฮอล์ผสมอยู่ เพราะอาจจะทำให้ง่วงซึมเพิ่มขึ้น
  3. อาจเกิดผลตรงข้ามกับฤทธิ์ของยาที่ให้ (paradoxical reaction)      
  4. อาจทำให้เกิดความผิดปกติของเม็ดเลือด ตับ หรือไตได้      
  5. สตรีมีครรภ์ สตรีระยะให้นมบุตร โรคต้อหิน โรคmyasthenia gravis โรคพอร์ไฟเรีย (porphyria) หรือโรคเกี่ยวกับทางเดินหายใจ ควรใช้ด้วยความระมัดระวังเป็นพิเศษ  
  6. เนื่องจากยานี้อาจจะทำให้ติดยาดังนั้นควรจะรับประทานขนาดน้อยที่สุด และระยะเวลาให้สั้นที่สุด ไม่ควรใช้ยานี้ติดต่อกันเป็นเวลานาน นอกจากแพทย์สั่ง      
  7. หากใช้ร่วมกับยาอื่น เช่นยากดหรือกระตุ้นประสาท ยาคุมกำเนิด ยาต้านฮิสตามีน รวมทั้ง cimetidine ควรปรึกษาแพทย์
  8. หากมีอาการนอนไม่หลับ ประสาทหลอน พฤติกรรมผิดปกติ กล้ามเนื้อเปลี้ย หรือมีไข้ ควรหยุดใช้ยาทันทีและรีบปรึกษาแพทย์

ความปลอดภัยของยานี้ในสตรีมีครรภ์
สำหรับสตรีมีครรภ์ ยานี้จัดอยู่ในประเภท D

ทบทวนวันที่4/3/2566

โดย นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์,แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว

Google
 

เพิ่มเพื่อน