ยาแก้เวียนศีรษะ Diphenhydramine
ยา Diphenhydramine เป็นยาต้านฮิสตามีน Antihistamin ใช้เพื่อป้องกันและรักษาอาการคลื่นไส้ อาเจียน มึนงง จากการเมารถ เมาเรือ (motion sickness) และอาการบ้านหมุน (vertigo) คลื่นไส้ อาเจียนที่เนื่องมาจากการบำบัดด้วยการช็อกไฟฟ้า การดมยาสลบ การฉายแสง และการผ่าตัด
ขนาดยาและวิธีการใช้ยาDiphenhydramine
- รับประทานเมื่อมีอาการครั้งละ 50-100 มก. วันละ 3-4 ครั้ง
- เด็กที่มีอายุต่ำกว่า 12 ปี ให้ใช้ขนาด 5 มก./น้ำหนักตัว 1 กก. ต่อวัน โดแบ่งให้วันละ 2-3 ครั้ง
- สำหรับป้องกันอาการเมารถ เมาเรือ ให้รับประทานยาก่อนการเดินทางเป็นเวลา 30 นาที หรือ 1 ชั่วโมง และซ้ำได้ทุก 6 ชั่วโมง
- ยานี้มีขายในรูปยาเม็ดขนาด 50 มก. และยาฉีดความแรง 50 มก./มล.
- ไม่ควรใช้ยานี้ในเด็กอายุต่ำกว่า 2 ปี
คำเตือนการใช้ยาDiphenhydramine
- ยานี้อาจทำให้เกิดอาการง่วงซึม จึงไม่ควรขับขี่ยานยนต์หรือทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักรกล
- การใช้เพื่อป้องกันอาการเมารถต้องรับประทานก่อนเดินทาง 30 นาที
ข้อควรระวัง การใช้ยาDiphenhydramine
- การใช้ยานี้ร่วมกับปฏิชีวนะบางชนิด ที่อาจก่อให้เกิดอาการเป็นพิษต่อประสาทหู ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษเพราะยานี้ จะบดบังอาการได้
- ยานี้อาจทำให้มีอาการง่วงซึมได้ ควรหลีกเลี่ยงการขับรถหรือการทำงานกับเครื่องจักรกลหลังจากรับประทานยา
- ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ เป็นส่วนผสมในช่วงที่รับประทานยานี้ เนื่องจากจะเพิ่มฤทธิ์ทำให้ง่วงซึมของยาได้
- การใช้ยานี้ในสตรีมีครรภ์หรือกำลังให้นมบุตร จากการศึกษาแม้ว่าจะยังไม่พบอันตรายก็ตาม ควรใช้ด้วยความระมัดระวังหรือปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
ผลข้างเคียงที่สำคัญของยา Diphenhydramine
ก่อนจะใช้ยาท่านจะต้องรู้ผลข้างเคียงที่อันตรายหากเกิดขึ้นจะต้องหยุดยาและไปโรงพยาบาลทันทีได้แก่อาการ แพ้ยาซึ่งจะมีอาการผื่นลมพิษ หายใจลำบาก บวมใบหน้า บวมริมฝีปาก ลิ้นและคอ เสียงแหบ หัวใจเต้นเร็ว หรือเต้นผิดจังหวะ เหนื่อบง่าย มีไข้ ท้องร่วง 
- หัวใจเต้นเร็วขึ้นหรือช้าลง เต้นแรง เต้นผิดปกติ
- เจ็บหน้าอก
- มองเห็นภาพไม่ชัด
- สับสน
- ตื่นเต้น กระสับกระส่าย
- วิตกกังวล หรือ นอนไม่หลับ (โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเด็ก)
- หน้ามืดคล้ายจะเป็นลม
- อาการเคลื่อนไหวลำบาก มีปัญหาในการเคลื่อนไหว
- ปัสสาวะลำบาก หรือเจ็บขณะถ่ายปัสสาวะ
- ได้ยินเสียงกริ่งในหู
- ลมชัก ผื่นคัน หรือผื่นลมพิษขึ้นอย่างผิดปกติหรือต่อเนื่อง หายใจหวีด
ผลข้างเคียงของยา Diphenhydramine
- อาจทำให้ปากแห้ง คอแห้ง
- ความดันโลหิตต่ำ
- หรือแพ้ยา
- อาจทำให้ง่วงนอน มึนงง จึงไม่ควรขับรถขับเรือ หรือทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักรกล
- ไม่ควรใช้ร่วมกับยานอนหลับ หรือกินพร้อมกับการดื่มแอลกอฮอล์
- ควรระมัดระวังการใช้ในผู้ป่วยต้อหิน, ต่อมลูกหมากโต, ลมบ้าหมู
- ในเด็กเล็กถ้าใช้เกินขนาดมาก ๆ อาจทำให้นอนไม่หลับ กระสับกระส่ายหรือชักได้
- ปวดศีรษะ
- ตาพร่ามัว
- มีเสียงในหู
- หน้ามืดเป็นลม
- คลื่นไส้
ความปลอดภัยของยานี้ในสตรีมีครรภ์
สำหรับสตรีมีครรภ์ ยานี้จัดอยู่ในประเภท B
ก่อนใช้ยา Diphenhydramine
- แจ้งแพทย์และเภสัชเรื่องแพ้ยาโดยเฉพาะประวัติแพ้ยา Diphenhydramine aspirin tartazine dye
- แจ้งชื่อยาที่ท่านรับประทานอยู่ ทั้งยาที่ท่านซื้อรับประทานเอง วิตามิน สมุนไพร ยาที่แพทย์สั่ง โดยเฉพาะยาปฏิชีวนะ
- amikacin , gentamicin , kanamycin, neomycin, netilmicin, paromomycin , streptomycin,และ tobramycin
- ยาต้านการซึมเศร้าเช่น amitriptyline , amoxapine , clomipramine , desipramine , doxepin , imipramine , nortriptyline, protriptyline, และ trimipramine
- ยาต้านภูมิแพ้ diphenhydramine;
- ยาแก้หวัดและแก้ไอ ipratropium (Atrovent);
- ยารักษาภาวะวิตกกังวล ยารักษาโรคลำไส้แปรปรวน ยารักษาโรคจิต ยารักษาโรค Parkinson's disease ยารักษาโรคชัก ยารักษาโรคทางเดินปัสสาวะ ยาคลายกล้ามเนื้อ ยานอนหลับ
- โรคประจำตัวโดยเฉพาะโรคหอบหืด โรคหลอดลมอักเสบเรื้อรัง ถุงลมโป่งพอง ต่อมลูกหมากโต โรคต้อหิน โรคลมชัก การบาดเจ็บที่ศีรษะ ความดันโลหิตสูงหรือต่ำกว่าปกติ การเต้นของหัวใจผิดปกติ โรคกระเพาะหรือลำไส้ โรคฟีนิลคีโตนูเรีย โรคตับ และการใส่คอนแทคเลนส์
- ตั้งครรภ์ วางแผนจะตั้งครรภ์ หรือให้นมบุตร
- หากกำลังจะเข้ารับการทดสอบภูมิแพ้ทางผิวหนัง ควรแจ้งแพทย์ให้ทราบว่าท่านกำลังใช้ยานี้อยู่
อาการของผู้ที่ได้รับยา Diphenhydramine เกินขนาด
- ม่านตาขยาย
- หน้าแดงและร้อน
- ง่วงซึม
- ตื่นเต้นกระสับกระส่าย
- ประสาทหลอน
- ยืนทรงตัวลำบาก
- สับสน
- พูดและกลืนลำบาก
- ชัก
ข้อห้ามใช้
ผู้ที่มีอาการหอบหืดกำเริบ ทารกแรกเกิด ทารกคลอดก่อนกำหนด หญิงที่ให้นมบุตร
ทบทวนวันที่ 4/3/2566
โดย นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์,แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว