อาการกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
 
 
    
กลุ่มอาการของโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด(Acute Coronary Syndrome )
ผู้ที่เป็นโรคโคโรนารี coronary disease จะมาโรงพยาบาลด้วย กลุ่มที่เรียกว่า Acute Coronary Syndrome เป็นกลุ่มผู้ป่วยที่มีอาการของกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
  เฉียบพลัน อาการที่สำคัญที่นำผู้ป่วยมาโรงพยาบาลได้แก่อาการเจ็บหน้าอก กลุ่มโรคดังกล่าวได้แก่
  - กลุ่มผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บหน้าอกเมื่อออกกำลังกาย เรียก Stable angina
 
  - กลุ่มผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บหน้าอกแบบ Unstable angina
 
  - กลุ่มผู้ป่วยที่มีกล้ามเนื้อหัวใจตายจากการขาดเลือดซึ่งมีสองลักษณะคือ 
      - กล้ามเนื้อหัวใจตายชนิด non-ST elevation myocardial infarction (NSTEMI)
 
      - กล้ามเนื้อหัวใจตายชนิด acute ST-elevation
        myocardial infarction (STEMI)
 
    
   
นอกจากนั้นยังมีอาการและอาการแสดงของโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดมีได้หลายลักษณะได้แก่
  - กลุ่มผู้ป่วยที่มีโรคกล้ามเนื้อหัวใขาดเลือดโดยที่ไม่มีอาการเรียก Silent ischemia
 
  - กลุ่มผู้ป่วยที่มาด้วยเรื่องหัวใจวาย Congestive heart failure
 
  - กลุ่มผู้ป่วยที่เสียชีวิตเฉียบพลัน Sudden cardiac death
 
กลุ่มผู้ป่วยที่มีกล้ามเนื้อหัวใจตายจากการขาดเลือด
เป็นกลุ่มที่มีรุนแรงที่สุด ผู้ป่วยจะมีอาการแน่นหน้าอกเฉียบพลัน หายใจเหนื่อย หน้ามืดเป็นลม และจะต้องรีบไปโรงพยาบาลให้เร็วที่สุดภายใน 3 ชั่วโมงหลังจากเกิดอาการเนื่องจากการให้ยาละลายลิ่มเลือด หรือการทำบอลลูนหลอดเลือดหัวใจจะช่วยทำให้กล้ามเนื้อหัวใจฟื้นคืนได้ สาเหตุของโรคกลุ่มนี้ได้แก่
  - เกิดการฉีดขาดของคราบไขมัน และเกิดลิ่มเลือดอุดหลอดเลือดโคโรนารีทำให้เลือดไปเลี้ยงหัวใจไม่ได้ เกิดกล้ามเนื้อหัวใจตายชนิด (STEMI)
 
  - เกิดจากคราบไขมันหนาขึ้นจนเลือดไปเลี้ยงหัวใจไม่พอ NSTEMI
 
กลุ่มอาการที่เจ็บหน้าอกเป็นอาการของโรคโคโรนารี coronary disease อาการเจ็บหน้าอกจะมีลักษณะเฉพาะ
อาการของโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
อาการที่พบบ่อยของกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
  - อาการแน่หน้าอก ตรงกลางหน้าอก เจ็บมากขึ้น พักหรืออมยาขยายหลอดเลือดจะไม่หายปวด
 
  - จุกเสียดบริเวณลิมปี่ แขซ้าย หรือคอและกรามด้านซ้าย
 
  - หายใจเหนื่อยหอบ อาจจะมีหรือไม่มีแน่หน้าอก
 
  - คลื่นไส้อาเจียน
 
  - หน้าซีดเหงื่อออก
 
  - เวียนศีรษะหน้ามืด 
 
  
    
  
    Table 1. ความไวและความจำเพาะของอาการโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดแยกตามเพศ1
    
  
    
    
    
    
    
    
  
    
      อาการ  | 
      หญิง | 
      ชาย | 
    
    
      | ความไว, % | 
      ความจำเพาะ, % | 
      ความไว, % | 
      ความจำเพาะ, % | 
    
  
  
    
      | แน่นหน้าอก | 
      66 | 
      36 | 
      63 | 
      41 | 
    
    
      | ปวดไหล่ | 
      45 | 
      67 | 
      29 | 
      72 | 
    
    
      | เหงื่อออก | 
      37 | 
      70 | 
      33 | 
      70 | 
    
    
      | ใจสั่น | 
      27 | 
      66 | 
      17 | 
      77 | 
    
    
      | อึกอัดหน้าอกChest discomfort | 
      66 | 
      33 | 
      69 | 
      34 | 
    
    
      | ปวดหลังส่วนบน | 
      34 | 
      64 | 
      14 | 
      78 | 
    
    
      | หายใจเหนื่อย | 
      58 | 
      39 | 
      41 | 
      40 | 
    
    
      | ปวดแขน | 
      49 | 
      69 | 
      32 | 
      72 | 
    
    
      | อ่อนเพลีย | 
      40 | 
      54 | 
      32 | 
      52 | 
    
    
      | คลื่นไส้ | 
      38 | 
      58 | 
      30 | 
      70 | 
    
    
      | เวียนหัว | 
      40 | 
      55 | 
      34 | 
      58 | 
    
    
      | เจ็บหน้าอก | 
      67 | 
      37 | 
      72 | 
      36 | 
    
    
      | จุกเสียดท้องอาหารไม่ย่อย | 
      30 | 
      78 | 
      18 | 
      76 | 
    
  
     
  
    ACS indicates acute coronary syndrome.
   
  
    aSensitive and/or specific for a diagnosis of ACS.
   
 
 
  
  
  
อาการเจ็บหน้าอกจะมีสองลักษณะคือ
 
  - กลุ่มผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บหน้าอกเมื่อออกกำลังกาย เรียก Stable angina อาการเจ็บหน้าอกจะสัมพันธ์กับการออกกำลังกาย พักหรืออมยาก็หายปวด การดูแลทำได้โดยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และการปรับยา
 
  - กลุ่มผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บหน้าอกแบบ Unstable angina อาการเจ็บหน้าอกจะเจ็บนานและรุนแรงกว่าแบบแรก หากไม่รักษาอาจจะเกิดกล้ามเนื้อหัวใจตายจากขาดเลือด
 
กลุ่มผู้ป่วยที่มีโรคกล้ามเนื้อหัวใขาดเลือดโดยที่ไม่มีอาการเรียก Silent ischemia ผู้ป่วยเป็นโรคหลอดเลือโคโรนารีแต่ไม่มีอาการเตือนเรื่องแน่นหน้าอก ผู้ป่วยกลุ่มนี้จะมีโรคแทรกซ้อนและอัตราการเสียชีวิตสูง
 
หัวใจเป็นกล้ามเนื้อที่ปั้มเลือดไปเลี้ยงเนื้อเยื่อและปั้มเลือดไปปอดเพื่อฟอกเลือด
  ในการทำงานของกล้ามเนื้อหัวใจต้องได้รับ
  สารอาหารและ oxygen จากหลอดเลือด  coronary arteries ซึ่งมีอยู่ 3 เส้น
  ถ้าหากเส้นใดเส้นหนึ่งเกิดอุดด้วยลิ่มเลือด หรือตีบตันจากหลอดเลือดแข็งทำให้กล้ามเนื้อบริเวณนั้นขาดเลือด
  ภายใน 20
  นาทีกล้ามเนื้อบริเวณนั้นจะตาย 
อาการของโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดจากหลอดเลือดหัวใจตีบ
  
    
        | 
    
    
      ภาพตัดขวางของหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงหัวใจซึ่งมีการตีบ50%
        เมือมีการหดเกร็งของหลอดเลือดดังภาพซ้ายก็เกิดอาการเจ็บหน้าอกขณะพัก
        Rest angina ส่วนภาพกลางมีการตีบ75%ผู้ป่วยจะมีอาการเจ็บหน้าอกเวลาออกกำลังกาย
        Exercise-induced angina
        ส่วนภาพขวามีการตีบ 30%และไม่มีการหดเกร็งของหลอดเลือดจึงไม่เจ็บหน้าอก  | 
    
  
 
จากการสำรวจพบว่าผู้ป่วยที่มีกล้ามเนื้อหัวใจตายจากการขาดเลือด จะมีอาการเตือนก่อนเกิดการอุดตันประมาณ 1 เดือน และประมาณครึ่งหนึ่งของผู้ป่วยจะมีอาการแน่หน้าอก สำหรับผู้หญิง ผู้สูงอายุ หรือผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวานอาการอาจจะไม่เหมือนผู้ป่วยทั่วไปเช่น บางคนมาด้วยอาการเพลีย
  กล้ามเนื้อหัวใจไม่ทำงาน อาการอาจจะมากน้อยต่างกัน 
อาการโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดที่สำคัญคือ
  - ผู้ป่วยที่หลอดเลือดหัวใจตีบมักจะมีอาการแน่นหน้าอก angina pectoris คล้ายมีของหนักทับหน้าอก
    บางคนบอกคล้ายมีอะไรมาบีบรัด
    เจ็บใต้กระดูกด้านซ้าย
    อาจเจ็บร้าวถึงขากรรไกรและแขนซ้ายอาการเจ็บมักจะสัมพันธ์กับการออกกำลังกายเช่นวิ่งตามรถเมล์
    เดินขึ้นสะพานลอย ยกของหนัก
    ภาวะเครียดจัด อาการเจ็บมักไม่เกิน 15-30นาทีและอมยาแล้วหายปวด
    พักแล้วอาการเจ็บจะหาย ทำให้คนทั่วไปคิดว่าไม่เป็นไร
 
  - บางท่านอาจจะมาด้วยอาการเจ็บร้าวไปไหล่ คอ ขากรรไกร หลัง
 
  - บางท่านอาจจะมีอาการปวดท้องโดยเฉพาะอาจจะเจ็บหน้าอกร้าวมาบริเวณลิ้มปี่ 
 
  - อาจจะมีอาการหายใจเหนื่อยหรือหอบ หายใจไม่ออก เหนื่อย นอนราบไม่ได้เนื่องจากกล้ามเนื้อหัวใจเสียหายมาก ทำให้ไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงได้อย่างเพียงพอหรือจะเรียกว่าหัวใจวายก็ได้
 
  - เวียนศรีษะ หน้ามืดจะเป็นลม หรือหมดสติเนื่องจากเลือดไปเลี้ยงสมองไม่พอ
 
  - คลื่นไส้อาเจียน 
 
  - เหงื่อออก
 
หากท่านมีอาการเจ็บหน้าอกและมีอาการดังกล่าวข้างต้นเป็นครั้งแรกท่านต้องไปพบแพทย์ แต่หากท่านมีอาการเจ็บหน้าอกมานานและความรุนแรงไม่ได้เปลี่ยนแปลง ท่านอาจจะรับประทานยาเก่าต่อและปรึกษาแพทย์ 
คำแนะนำสำหรับอาการเจ็บหน้าอก
  - ผู้ที่มีอาการเจ็บหน้าอกและสงสัยว่าจะเป็นโรคหัวใจขาดเลือดไม่ควรจะปรึกษาทางโทรศัพท์ ควรจะไปพบพทย์เพื่อประเมินอาการ และตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ และเจาะเลือด
 
  - ผู้ที่มีอาการเจ็บหน้าอกเหมือนกับโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ควรจะรีบตามรถพยาบาลที่อยู่ใกล้ที่สุดหรือตามยาติให้นำส่งโรงพยาบาลให้เร็วที่สุด
 
  - ในรถพยาบาล หรือที่บ้านควรจะมี ASA ขนาด 300 มกไว้หากมีอาการเจ็บหน้าอกที่เหมือนกับกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ให้เคี้ยวและกลืนทันที แต่ทั้งนี้ต้องไม่มีข้อห้ามในการให้ ASA
 
  - สำหรับผู้ที่เจ็บหน้าอกจากโรคหัวใจขาดเลือดอยู่ก่อน เมื่อเจ็บหน้าอกให้อมยา Nitroglycerin 1 เม็ดหากอาการปวดไม่หายให้โทรแจ้งรถพยาบาลทันทีก่อนที่จะอมยาเม็ดที่ 2 สำหรับผู้ที่อมยาแล้วหายปวดให้อมยาทุก 5 นาทีจำนวน 3 ครั้งหากอาการไม่ดีขึ้นให้ตามรถพยาบาล
 
  - สำหรับผู้ที่มีอาการเจ็บหน้าอก ร่วมกับอาการต่างๆได้แก่ เจ็บนานเกิน 20 นาที ความดันโลหิตต่ำ หน้ามือเป็นลม หายใจเหนื่อย ต้องรีบไปโรงพยาบาล
 
 สำหรับท่านที่มีอาการเจ็บหน้าอกอยู่ก่อนหากมีอาการดังต่อไปนี้ให้รีบพบแพทย์ เรียกกลุ่มอาการนี้ว่า unstable angina 
- เจ็บครั้งนี้เจ็บมากกว่าครั้งก่อนๆ
 - เจ็บครั้งนานกว่า
    30 นาที
 - เจ็บครั้งนี้เกิดขณะพัก
 - เจ็บครั้งนี้อมยาแล้วไม่หายเจ็บ
 - เจ็บครั้งนี้เจ็บมากจนเหงื่อออก
    เป็นลม หรือหายใจหอบ 
 
นอกจากนั้นอาจมีอาการอื่นร่วมด้วยคือ    คลื่นไส้ อาเจียน   หน้ามืดเป็นลม  ผู้ป่วยสูงอายุ                  หรือผู้ป่วยเบาหวานบางรายไม่มีอาการแน่นหน้าอกแต่มาด้วยอาการใจสั่น   เป็นลมหรืออาการอื่นๆที่พบไม่บ่อยดังนี้
  - อาจะปวดจุกท้องบริเวณลิมปี่
 
  - หายใจไม่พอ    หายใจสั้นๆ
 
  - กระสับกระส่าย   อ่อนเพลีย
 
  - ใจสั่นเหงื่อออก
 
ผู้ป่วยโรคหัวใจขาดเลือดจะพบแพทย์
สำหรับท่านทมีโรคซึ่งเป็นความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจ และเป็นโรคหัวใจขาดเลือดอยู่ ท่านอาจจะสังเกตุว่าหากทำงานถึงระดับหนึ่งจะมีอาการแน่หน้าอก พักสักครู่ก็หายดดยที่ไม่ต้องอมยาใต้ลิ้น แต่หากอาการเจ็บหน้าอกของท่านเปลี่ยนไปดังต่อไปนี้ต้องรีบไปพบแพทย์โดยโทรเบอร์ 1669
  - เจ็บหน้าอกขณะพัก
 
  - เจ็บแต่ละครั้งนานกว่าปกติอาจจะเจ็บนานถึง20 นาที
 
  - อาการเจ็บจะมากกว่าเก่ามาก
 
  - เจ็บจนเหงื่อออก
 
  - เจ็บจนเป็นลมหรือหน้ามืด
 
  - อมยาใต้ลิ้นแล้วไม่หายปวด หรือต้องอมบ่อย
 
  - มีอาการของหัวใจวาย อ่านเรื่องหัวใจวาย
 
  

หากท่านมีอาการดังกล่าวต้องรีบไปพบแพทย์ท่านไม่ควรขับรถไปเอง ให้โทรแจ้งเบอร์ 1669 ซึ่งควรจะไปถึงโรงพยาบาลภายใน 3 ชั่วโมงหลังจากเกิดอาการเจ็บหน้าอก ซึ่งโรงพยาบาลใหญ่จะมีขบวนการที่เรียกว่า Fast track โดยการลดขั้นตอนเพื่อให้ผู้ป่วยเข้าถึงการรักษาที่เร็วที่สุด
สำหรับท่านที่ไม่เคยเจ็บหน้าอกมาก่อนหากมีอาการเจ็บหน้าอกโดยเแพาะตรงกลางหน้าอก และอาจจะมีอาการเจ็บร้าวไปแขนหรือคอ แม้ว่าจะพักแล้วหาย ท่านต้องไปพบแพทย์ตรวจและจะต้องนอนโรงพยาบาลเพื่อตรวจโรค
อาการดังต่อไปนี้ไม่เหมือนกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
 
  - เจ็บเหมือนถูกของแหลมตำเจ็บมากเมื่อไอหรือหายใจลึกๆ
 
  - เจ็บบริเวณกลางท้องลงข้างล่าง
 
  - ผู้ป่วยสามารถชี้จุดระบุตำแหน่งชัดเจน
 
  - อาการเจ็บเมื่อผู้ป่วยขยับหรือเมื่อกดหน้าอกแล้วเจ็บมากขึ้น 
 
  - เจ็บหน้าอกต่อเนื่องเป็นชั่วโมงเนื่องจากผู้ป่วยที่หัวใจขาดเลือดมักจะมาโรงพยาบาลเนื่องจากปวดมาก
 
  - เจ็บไม่กี่วินาที
 
  - ปวดร้าวไปขา