สุขภาพเหงือกที่ดี: วิธีป้องกันและรักษาโรคเหงือกอย่างมีประสิทธิภาพ

โรคเหงือกเป็นโรคที่ทุกคนเคยเป็นอย่างน้อยหนึ่งครั้งในชีวิต หากท่านเป็นโรคเหงือจะมีอาการเลือดออกเวลาแปลงฟัน หรืออาจจะมีกลิ่นปาก ระยะแรกที่เป็นจะเรียกว่าเหงือกอักเสบ หากไม่รักษาจะเกิดโรค โรคปริทันต์ ซึ่งหากไม่รักษาจะมีการทำลายกระดูกในที่สุดก็จะเกิดฟันร่วง

สาเหตุของการเกิดโรคเหงือก

คราบหินปูน(Plaque) เป็นสาเหตุที่สำคัญของการเกิดโรคเหงือก แต่ก็มีปัจจัยอื่นเข้ามาเกี่ยวข้องได้แก่

• การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน เช่นการตั้งครรภ์ การเข้าสู่วัยรุ่น การมีประจำเดือน หรือภาวะวัยทอง จะมีผลทำให้เหงือกเกิดการอักเสบได้ง่าย
• ความเจ็บป่วย เช่น มะเร็ง หรือโรคเอดส์ เบาหวาน เหล่านี้จะมีผลต่อภูมิ ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ไง่าย
• ยาบางชนิดจะมีผลต่อสุขภาพช่องปาก ยาบางชนิดลดการไหลของน้ำลายทำให้ปากแห้งเกิดคราบหินปูน ยาบางชนิดทำให้เหงือกบวมเช่นยากันชัก  Dilantin
• พฤติกรรมไม่ดีเช่น การสูบบุหรี่
• การดุแลช่องปากไม่ดี เช่นการแปรงฟันไม่ถูกวิธี การไม่ใช้ไหมขัดฟัน
• ปัจจัยด้านกรรมพันธ์

สัญญาณเตือนของโรคเหงือก

โรคเหงือกมีอาการไม่มากจนบางครั้งไม่ได้ให้ความสนใจ จนกระทั่งเป็นเรื่อรังเกิดโรคปริทนต์ ฟันร่วงและอาจจะเกิดโรคหัวใจตามมาในภายหลัง เรามาเรียนรู้อาการเตือนของโรคเหงือกกัน

1.เหงือกร่น Gum Recession

คนปกติจะมีเหงือกสีชมพูและปิดฟันทำให้ไม่เห็นร่องฟัน เหงือกร่นอาจจะไม่มีอาการอะไร แต่เป็นสัญญาณว่าจะเป็นโรคเหงือก ลักษณะที่สำคัญของเหงือร่นคือ จะเห็นร่องฟันตั้งแต่ 2 ซี่ขึ้นไป และเห็นรากฟัน อ่านที่นี่

2.เลือดออกจากเหงือก

หากแปรงฟันแล้วเลือดออกแสดงว่าเป็นโรคเหงือก แม้ว่าจะไม่มีเลือดออกก็ไม่ได้หมายความว่าจะไม่เป็นโรคเหงือก เพราะคนปกติจะหลีกเลี่ยงแปรงฟันบริเวณที่ปวดหรือมีปัญหา

3.มีกลิ่นปาก

กลิ่นปากมีสาเหตุหลายประการ อาหาร โรคเหงือก แผลในปาก ไซนัสอักเสบ หรือโรคระบบทางเดินอาหาร เชื้อแบคทีเรียที่อยู่ในปาก คราบหินปูนจะเกิดทำให้เกิดสาร sulfur ซึ่งมีกลิ่นแรง ดังนั้นหากระวังเรื่องอาหาร แปรงฟันอย่างถูกวิธี ใช้ไหมขัดฟัน หากยังคงมีกลิ่นปากต้องปรึกษาทันต์แพทย์เพื่อตรวจว่าเป็นโรคเหงือก หรือไม่ อ่านที่นี่

5.ฟันโยก

การที่มีฟันโยกแสดงว่าเป็นโรคเหงือกแน่นอนซึ่งเป็นระยะที่เป็นมากแล้ว

อาการและอาการ

อาการที่สำคัญสำหรับผู้ที่เป็นโรคเหงือกมีดังต่อไปนี้

• เหงือกบวมแดง และเจ็บ
• เลือดออกง่ายขณะแปรงฟัน
• มีกลิ่นปาก
• มีคราบหินปูนเกาะ
• เหงือกร่น
• มีหนองที่เหงือก
• ฟันแยก ร่องฟันกว้าง
• ฟันร่วง
• เสียวฟัน
• เวลาเคียวจะปวดฟัน

หากมีเหงือกอักเสบและไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้องจะเกิดโรคแทรกซ้อนคือเหงือกร่น เกิดโพรงหนองมีการทำลายเนื้อกระดูก ในที่สุดฟันจะร่วง

เมื่อไปพบทันฑแพทย์จะตรวจอะไรบ้าง

• แพทย์จะวัดความสมบูรญ์ของเหงือกโดยใช้ periodontal probe แหย่เข้าไปในร่างระหว่างเหงือกและฟัน ปกติจะอยู่ในช่วง 1-3 มิลิเมตร หากร่องลึกว่านี้แสดงความรุนแรงของโรค
• การตรวจทางรังสีเพื่อดูว่ากระดูกมีการละลายมากน้อย
• ตรวจฟันว่าซี่ใดที่เคาะแล้วมีความรู้สึกเสียวซึ่งแสดงว่ามีปัญหาเรื่องเหงือก
• ตรวจดูว่ามีฟันโยกหรือไม่
• ตรวจเหงือกดูสี ดูว่าเหงือกบวมหรือไม่ ดูว่ามีเลือดออกหรือไม่

การรักษา

หลักการรักษาโรคเหงือกอักเสบจะต้องค้นหาปัจจัยเสี่ยงและกำจัดปัจจัยเสี่ยงเหล่านั้น ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญคือการสูบบุหรี่ และโรคเบาหวานที่ควบคุมไม่ได้ กำจัดคราบหินปูน หลังจากนั้นต้องแปรงฟันให้ถูกวิธี และใช้ไหมขัดฟันหลังรับประทานอาหาร รวมทั้งน้ำยาบ้วนปาก

สำหรับโรคปริทนต์ต้องอยู่ในความดูแลของแพทย์

การดูแลตัวเอง

• ชาเขียวช่ยลดการอักเสบ สามารถลดการอักเสบได้
• น้ำยาบ้านปากชนิด Hydrogen peroxide ช่วยฆ่าในปาก แต่ห้ามกลืน
• น้ำเกลืออุ่นๆช่วยลดอาการเจ็บปวดได้
• ผงฟูผสมนำกรวกคอจะลดอาการระคายเคืองได้