อาการมะเร็งระยะเริ่มแรก: สัญญาณเตือนที่ควรรู้เพื่อสุขภาพที่ดี

มะเร็งคืออะไร และทำไมต้องรู้จักอาการในระยะแรก?

มะเร็ง (Cancer) คือโรคที่เกิดจากเซลล์ในร่างกายเติบโตผิดปกติและอาจลุกลามไปยังอวัยวะอื่น ๆ ในประเทศไทย มะเร็งเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้น ๆ โดยพบผู้ป่วยใหม่กว่า 190,000 รายต่อปี (ข้อมูลจากสถาบันมะเร็งแห่งชาติ ปี 2566) การรู้จักอาการของมะเร็งในระยะแรกเริ่มจะช่วยให้ตรวจพบและรักษาได้ทันท่วงที ซึ่งสามารถเพิ่มโอกาสหายขาดได้ถึง 80-90% ในบางกรณี

สวัสดีครับ ผม นพ.ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์ที่มีประสบการณ์ 30 ปีในด้านเวชศาสตร์ครอบครัว วันนี้ผมจะมาให้ความรู้เกี่ยวกับ อาการของมะเร็งในระยะแรก เพื่อให้ทุกคนตระหนักถึงสัญญาณเตือนและไปพบแพทย์ได้ทันเวลา แม้ว่าอาการที่ระบุในบทความนี้จะไม่ได้หมายความว่าคุณเป็นมะเร็งแน่นอน แต่หากมีอาการน่าสงสัย ควรไปตรวจร่างกายเพื่อให้แพทย์วินิจฉัยต่อไป

อาการที่บ่งบอกถึงมะเร็ง (ทั้งชายและหญิง)

1. พบก้อนในร่างกาย

การพบก้อนในร่างกายถือเป็นเรื่องผิดปกติ ก้อนอาจเป็นได้ทั้งเนื้องอกธรรมดา (เช่น ซีสต์) หรือเนื้องอกที่ไม่ใช่มะเร็ง แต่บางครั้งอาจเป็นมะเร็งได้ ตำแหน่งที่ควรให้ความสนใจ ได้แก่:

• ก้อนที่คอ รักแร้ หรือขาหนีบ
• ก้อนที่เต้านม (พบได้ทั้งหญิงและชาย)ก้อนที่เต้านม
• ก้อนที่อัณฑะหรืออวัยวะเพศ (ในผู้ชาย)

วิธีสำรวจ: คุณสามารถตรวจร่างกายด้วยตัวเองขณะอาบน้ำหรือก่อนนอน หากก้อนไม่หายไปใน 2-3 สัปดาห์ หรือมีขนาดใหญ่ขึ้น การที่จะรู้ว่ามีก้อนท่านอาจจะสำรวจร่างกายของท่านในขณะอาบน้ำ หรือตอนก่อนนอน หากก้อนนั้นไม่หายใน 2-3 สัปดาห์ท่านต้องปรึกษาแพทย์

2. การเปลี่ยนแปลงสี ขนาด หรือรูปร่างของไฝ

ไฝส่วนใหญ่ไม่เป็นอันตราย แต่หากไฝมีการเปลี่ยนแปลง เช่น:

• สีเปลี่ยน (เช่น ดำขึ้นหรือมีหลายสี)
• ขนาดใหญ่ขึ้นหรือขอบไม่เรียบ
• มีเลือดออกหรือคัน

วิธีสำรวจ: ตรวจร่างกายด้วยการส่องกระจกขณะอาบน้ำหรือก่อนนอน บริเวณที่มองไม่เห็น เช่น หลังหูหรือไรผม อาจให้ผู้อื่นช่วยดู อ่านเรื่องมะเร็งไฝ




3. แผลที่ไม่หายใน 2-3 สัปดาห์

แผลที่ผิวหนังของคนปกติมักหายได้เองภายใน 1-2 สัปดาห์ แต่หากแผลไม่หายใน 2-3 สัปดาห์ โดยเฉพาะหากไม่เจ็บ อาจเป็นสัญญาณของมะเร็งผิวหนัง:



 

4. แผลในปากหรือลิ้นที่ไม่หายใน 3 สัปดาห์

แผลในปาก เช่น ร้อนใน หรือแผลจากอุบัติเหตุ มักหายใน 1-2 สัปดาห์ แต่หากแผลในปากหรือลิ้นไม่หายใน 3 สัปดาห์ อาจเป็นสัญญาณของมะเร็งช่องปาก



5. ไอเรื้อรังหรือไอมีเลือดปน (มากกว่า 3 สัปดาห์)

การไอจากหวัดมักหายใน 1-2 สัปดาห์ แต่หากไอเรื้อรังเกิน 3 สัปดาห์ โดยเฉพาะมีเสมหะปนเลือด หรืออาการไอแย่ลง อาจบ่งบอกถึงมะเร็งปอด



6. กลืนลำบากหรือแน่นท้องเรื้อรัง

การกลืนลำบากหรือแน่นท้องหลังกินอาหารอาจเกิดจากอาหารมันหรือเผ็ด แต่หากอาการนี้ไม่หายใน 1 เดือน หรือมีน้ำหนักลดร่วมด้วย อาจเป็นสัญญาณของมะเร็งหลอดอาหารหรือมะเร็งกระเพาะอาหาร



7. ปัญหาการปัสสาวะ (ปัสสาวะลำบากหรือมีเลือดปน)

• ในผู้ชาย: ปัสสาวะลำบากอาจเกิดจากต่อมลูกหมากโตตามวัย แต่ก็อาจเป็นสัญญาณของมะเร็งต่อมลูกหมาก
• ในผู้หญิง: ปัสสาวะลำบากมักเกิดจากการติดเชื้อ แต่หากมีเลือดปน อาจเป็นมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
  ภาพประกอบ:


8. อุจจาระมีเลือดปนหรือท้องร่วงเรื้อรัง

• อุจจาระมีเลือดปนอาจเกิดจากริดสีดวงทวาร แต่ก็อาจเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่
• ท้องร่วงหรือท้องผูกสลับกันนานเกิน 3-4 สัปดาห์ อาจบ่งบอกถึงมะเร็งลำไส้


9. น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ

หากน้ำหนักลดมากกว่า 5 กิโลกรัมใน 1 เดือน โดยไม่ได้ตั้งใจลดน้ำหนัก อาจเป็นสัญญาณของมะเร็ง เช่น มะเร็งตับอ่อนหรือมะเร็งกระเพาะอาหาร

10. อาการปวดเรื้อรัง (มากกว่า 4 สัปดาห์)

อาการปวดที่เป็น ๆ หาย ๆ นานเกิน 4 สัปดาห์ โดยไม่ทราบสาเหตุ อาจบ่งบอกถึงมะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งกระดูก

11. เหนื่อยง่ายหรือหายใจลำบาก

อาการเหนื่อยง่ายหรือหายใจลำบากที่รุนแรงขึ้น อาจเป็นสัญญาณของมะเร็งปอด โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ

---

อาการเฉพาะในผู้หญิง

• การเปลี่ยนแปลงที่เต้านม: เช่น มีก้อน, ผิวบุ๋ม, หัวนมบอด, หรือมีน้ำไหลจากหัวนม อ่านการเปลี่ยนแปลงเต้านมที่นี่

• เลือดออกทางช่องคลอดผิดปกติ: เช่น เลือดออกหลังวัยหมดประจำเดือน, หลังมีเพศสัมพันธ์, หรือเลือดออกนอกเหนือรอบเดือน
• ท้องอืดเรื้อรัง: อาการท้องอืดที่ไม่หาย อาจบ่งบอกถึงมะเร็งรังไข่

---

อาการที่บ่งบอกถึงมะเร็งชนิดต่าง ๆ

เพื่อให้เข้าใจมากขึ้น ต่อไปนี้คือตารางสรุปอาการและมะเร็งที่อาจเกี่ยวข้อง:

อาการ	มะเร็งที่อาจเกี่ยวข้อง
ไอเรื้อรัง, ไอมีเลือดปน	มะเร็งปอด
กลืนลำบาก, แน่นท้อง	มะเร็งหลอดอาหาร, มะเร็งกระเพาะอาหาร
อุจจาระมีเลือดปน, ท้องร่วงเรื้อรัง	มะเร็งลำไส้ใหญ่
เลือดออกทางช่องคลอดผิดปกติ	มะเร็งปากมดลูก, มะเร็งรังไข่
มีก้อนที่เต้านม	มะเร็งเต้านม
ปัสสาวะลำบาก, ปัสสาวะมีเลือด	มะเร็งต่อมลูกหมาก, มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ

---

เมื่อพบอาการ ควรตรวจอะไรบ้าง?

หากคุณมีอาการดังกล่าว อาจต้องตรวจเพิ่มเติม ดังนี้:

• ไอเรื้อรังหรือไอมีเลือดปน: เอกซเรย์ปอดหรือ CT Scan
• อุจจาระมีเลือดปน: ส่องกล้องลำไส้ใหญ่ (Colonoscopy)
• ก้อนที่เต้านม: อัลตราซาวด์หรือแมมโมแกรม (Mammogram)
• เลือดออกทางช่องคลอดผิดปกติ: ตรวจภายใน, Pap Smear, หรืออัลตราซาวด์รังไข่

---

อาการที่ควรพบแพทย์ทันที

หากคุณมีอาการต่อไปนี้ ควรรีบพบแพทย์โดยด่วน:

• ไอมีเลือดปนจำนวนมาก หรือหายใจลำบากรุนแรง
• เลือดออกทางช่องคลอดปริมาณมากหลังวัยหมดประจำเดือน
• อุจจาระมีเลือดปนสีดำ
• น้ำหนักลดอย่างรวดเร็ว (มากกว่า 5 กิโลกรัมใน 1 เดือน) โดยไม่ทราบสาเหตุ

---

วิธีป้องกันมะเร็งเบื้องต้น

• หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง: เลิกสูบบุหรี่, ลดแอลกอฮอล์, หลีกเลี่ยงอาหารแปรรูป
• กินอาหารที่มีประโยชน์: เพิ่มผักผลไม้ที่มีวิตามิน C และไฟเบอร์ เช่น ส้ม, บรอกโคลี, ข้าวกล้อง
• ตรวจสุขภาพประจำปี: ตรวจคัดกรองมะเร็งตามอายุ เช่น แมมโมแกรม, CT Scan
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: ช่วยลดความเสี่ยงมะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งลำไส้

---

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับอาการมะเร็ง

• ถ้ามีอาการเหล่านี้ หมายความว่าเป็นมะเร็งแน่นอนหรือไม่? ไม่เสมอไป อาการเหล่านี้อาจเกิดจากสาเหตุอื่น เช่น การติดเชื้อหรือโรคอื่น ๆ แต่ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัย
• ควรตรวจคัดกรองมะเร็งเมื่อไหร่? หากอายุ 40 ปีขึ้นไป หรือมีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็ง ควรตรวจคัดกรองตามคำแนะนำของแพทย์

---

ข้อคิดจากแพทย์

การรู้จักอาการของมะเร็งในระยะแรกจะช่วยให้คุณรักษาได้ทันท่วงที ผมขอแนะนำให้ทุกคนสำรวจร่างกายเป็นประจำ หากพบอาการผิดปกติ อย่ารอช้า รีบพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัย เพื่อให้ห่างไกลจากมะเร็งและมีสุขภาพที่ดีครับ

หากมีคำถามเพิ่มเติม สามารถติดต่อผมได้ที่ siamhealth.net หรือปรึกษาแพทย์ที่โรงพยาบาลใกล้บ้าน

เอกสารอ้างอิง

1. สมาคมโรคมะเร็งอเมริกา
2. เอ็นเอชเอส (NHS)
3. สถาบันมะเร็ง

เกี่ยวกับผู้เขียน

นพ.ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร เป็นอายุรแพทย์ 30 ปี แพทย์เวชศสตรครอบครัว...