ต่อมลูกหมาก

ตำแหน่งของต่อมลูกหมาก Prostate gland

 

ต่อมลูกหมาก

ต่อมลูกหมากประกอบด้วยกล้ามเนื้อและต่อมผลิตน้ำหล่อเลี้ยงเชื้ออสุจิ ต่อมลูกหมากเป็นอวัยวะหนึ่งของระบบสืบพันธ์ของผู้ชาย อยู่บริเวณใต้ต่อกระเพาะปัสสาวะหน้าต่อลำไส้ใหญ่ ต่อมลูกหมากจะลักษณะคล้ายรูกถั่ว มีขนาดยาว 4 เซ็นติเมตร กว้าง 3 เซ็นติเมตร ต่อมลูกหมากจะอยู่รอบท่อปัสสาวะ ต่อมลูกหมากทำหน้าที่ผลิตน้ำเมือกและน้ำหล่อเลี้ยงตัวอสุจิ ส่วนอัณฑะทำหน้าที่สร้างอสุจิ เมื่อมีเพศสัมพันธ์มีการหลั่งของอสุจ ต่อมลูกหมากก็จะขับน้ำหล่อเลี้ยงออกมาพร้อมกับอสุจิผ่านทางท่อปัสสาวะ ต่อมลูกหมากจะต้องได้รับการหล่อเลี้ยงจากฮอร์โมนเพศชายที่เรียกว่า testosterone ซึ่งสร้างมาจากอัณฑะ

โครงสร้างของต่อมลูกหมาก

ต่อมลูกหมากประกอบไปด้วยเซลล์ชนิดต่างๆกันหลายชนิดได้แก่

  • เซลล์ที่ประกอบเป็นต่อมผลิตน้ำเมือกและน้ำหล่อเลี้ยงตัวอสุจิ
  • เซลล์กล้ามเนื้อสำหรับควบคุมการปัสสาวะและการหลั่งน้ำอสุจิ
  • เซลล์เนื้อเยื่อเกี่ยวพันทำหน้าที่ยึดโครงสร้างของต่อม

นอกจากนั้นยังมีโครงสร้างอื่นที่อยู่ใกล้ต่อมลูกหมาก

  • seminal vesicles อยู่ข้างๆต่อมลูกหมากทำหน้าที่สร้างน้ำเลี้ยงอสุจิ
  • vas deferens เป็นท่อนำตัวเชื้ออสุจิจากอัณฑะ
  • เส้นประสาท

 

เมื่ออายุมากขึ้นต่อมอัณฑะสร้างฮอร์โมนเพศชาย Testosterone ลดลง แต่ในต่อมลูกหมากมีเอ็นไซม์ที่ย่อยฮอร์เพศชายให้กลายเป็น Dihydrotestosterone มากขึ้นทำให้เนื้อเยื่อต่างๆในต่อมลูกหมากมีปริมาณมากขึ้น ขนาดต่อมลูกหมากใหญ่ขึ้น หากขนาดใหญ่มากจนเกิดการกดทับท่อปัสสาวะจึงจะเกิดอาการของโรคต่อลูกหมาก

ท่านผู้ชายจะไม่มีอาการของต่อมลูกหมากจนกระทั่งอายุย่างเข้า 40 ปีโดยเฉพาะเมื่ออายุ 60 ปีจะเริ่มมีปัญหาทางต่อมลูกหมากเช่นมะเร็งต่อมลูกหมาก ต่อมลูกหมากโต ต่อมลูกหมากอักเสบ

อาการของโรคต่อมลูกหมาก

อาการของผู้ป่วยที่มีโรคต่อมลูกหมาก

  • ปัสสาวะใช้เวลานานกว่าคนอื่น

โรคของต่อมลูกหมากที่พบบ่อยได้แก่

มะเร็งต่อมลูกหมาก

เกิดจากการแบ่งตัวของเซลล์ต่อมลูกหมากที่เพิ่มขึ้นผิดปกติ และมีพฤติกรรมลุกลามไปยังอวัยวะใกล้เคียง และแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น มะเร็งต่อมลูกหมากจะพบในชายอายุมากกว่า 40 ปี อาการมักจะเกิดอย่างช้าๆ เมื่อก้อนมีขนาดใหญ่ขึ้นจะเกิดอาการกดทับทำให้ปัสสาวะไม่ออก ปัสสาวะเป็นเลือด มะเร็งต่อมลูกหมาก

ต่อมลูกหมากโต

ต่อมลูกหมากโตพบในชายที่มีอายุ มากกว่า 40 ปีโดยที่ต่อมลูกหมากที่โตไม่มีพฤติกรรมลุกลามหรือแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น อาการที่สำคัญคืออาการเนื่องจากต่อมลูกหมากกดทับท่อปัสสาวะทำให้ปัสสาวะไม่ออก ปัสสาวะไม่พุ่ง ต่อมลูกหมากโต

ต่อมลูกหมากอักเสบ

ต่อมลูกหมากอักเสบ

เป็นการอักเสบของเนื้อต่อมลูกหมาก สาเหตุอาจจะเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย หรือจากการมีเพศสัมพันธ์หรือการส่องกล้องตรวจ อาการที่สำคัญคือมีไข้สูง ปวดตามตัว ปัสสาวะบ่อย

แบ่งออกเป็น

การตรวจต่อมลูกหมากประจำปีจะช่วยให้การวินิจฉัยโรคได้เร็วขึ้น

การตรวจต่อมลูกหมากประจำปี

แนะนำให้ชายทุกคนควรได้รับการตรวจต่อมลูกหมากประจำทุกปีและตรวจซ้ำเมื่อเกิดอาการเหตุผลของการตรวจประจำปีคือ

  • เนื่องจากมะเร็งต่อมลูกหมากระยะแรกจะไม่มีอาการ การตรวจพบระยะเริ่มต้นจะทำให้การรักษาได้ผลดี
  • การตรวจต่อมลูกหมากจะช่วยในการวินิจฉัยแยกโรคของต่อมลูกหมากเช่น ต่อมลูกหมากโต และต่อมลูกหมากอักเสบ

การตรวจต่อมลูกหมาก

หลังจากซักประวัติแล้วสงสัยโรคต่อมลูกหมากแพทย์จะตรวจต่อมลูกหมากอาจจะเป็นท่านอนตะแคงหรือยืนก้ม แพทย์จะใช้นิ้วสอดเข้าไปทางก้นแล้วตรวจต่อมลูกหมาก ถ้าพบก้อนหรือต่อมลูกหมากโตแพทย์จะส่งปรึกษาแพทย์เฉพาะทาง อ่านที่นี่

KIDNEY

แสดงท่าการตรวจต่อมลูกหมาก

 

การตรวจหา PSA การตรวจหามะเร็งแรกเริ่ม การตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง