โครงสร้างและหน้าที่ของผิว

โครงสร้างและหน้าที่ของผิว

โครงสร้างและหน้าที่ของผิวหนัง

โครงสร้างของผิวหนัง

ผิวของคนเรามีด้วยกันสามชั้นได้แก่

ชั้นที่ 1 ชั้นหนังกำพร้า ( Epidermis)

เป็นส่วนนอกสุดของผิวหนังประกอบด้วยเซลล์ 50-100 ชั้นความหนาของชั้นนี้ประมาณ 0.1 millimeters(เท่ากับความหนาของกระดาษ) เซลล์ส่วนนอกนี้จะมีการสร้างทุก 28 วันประกอบไปด้วยเซลล์ที่เรียกว่า keratinocytes ทำหน้าที่สร้าง keratin ซึ่งเป็นส่วนบนสุดของผิวหนัง เซลล์จะตายและหลุดออกไป และมีเซลล์ใหม่จากชั้นล่างทดแทน

ความสำคัญของชั้นหนังกำพร้า คือเก็บความชุ่มชื้น และน้ำมันให้กับผิว และที่สำคัญเป็นที่อยู่ของเม็ดสี ( melanin) และตัวสร้างเม็ดสี (melanocytes) ซึ่งจะทำหน้าที่ป้องกันผิวจากแสงแดด เมลานินนั้นเป็นตัวที่ทำให้คนเรามีสีผิวที่แตกต่างกัน ถ้าบางบริเวณมีเม็ดสีมากกว่าปกติ ก็เห็นเป็นจุดตกกระ หรือขี้แมลงวัน นั่นเอง ชั้นของหนังกำพร้าแบ่งเป็น 5 ชั้นได้แก่

ชั้นบนสุด 1 Stratum Corneum ชั้นบนสุด พร้อมหลุด ลอกไป
ชั้นที่ 2 Stratum Lucidum ชั้นนี้จะเกิด หนาขึ้นใน พื้นที่ผิวที่ มีการเสียด สีบ่อยๆเพื่อ เพิ่มความ หนา
ชั้นที่ 3 Stratum Granulosum เป็นชั้นที่มี Keratin protein ทำหน้าที่ป้อง กันการระเหย ของน้ำ
ชั้นที่ 4 Stratum Spinosum เปลี่ยนร่าง จากเซลรูป columna ไปเป็นแบบ Polygonal เริ่มต้นการ สร้าง keratin
ชั้นล่างสุด5 Stratum Basale ชั้นล่างสุด ติดกับdermis ผลิตเซลใหม่ ขึ้นไปทดแทน เซลเดิมที่ลอก หลุดไป

รอยต่อระหว่างชั้นกำพร้า Epidermis และชั้นหนังแท้ Dermis จะมีลักษณะเป็นลูกคลื่นซึ่งจะเป็นบริเวณที่เลือดมาหล่อเลี้ยงผิวชั้นกำพร้า เรียกบริเวณนี้ว่า dermal papillae คนอายุน้อยบริเวณนี้จะราบ ส่วนอายุมากบริเวณนี้จะเป็นร่องทำให้เกิดรอยย่น

ชั้นที่ 2 ชั้นหนังแท้ Dermis

หนังแท้เป็นผิวหนังที่อยู่ใต้หนังกำพร้าความหนาของผิวชั้นนี้ไม่แน่นอน โดยเฉลี่ยหนาประมาณ 2 มม ผิวหนังชั้นนี้ะประกอบไปด้วยโปรตีนที่เป็นโครงสร้างของผิวหนัง คือ คอลลาเจน collagen และ อีลาสติน elastin หลอดเลือด ท่อน้ำเหลือง เซลล์ประสาท ต่อมไขมัน ต่อมเหงื่อ รูขุมขน เซลล์ชนิดต่างๆ เช่น mast cells และ fibroblasts ทั้งหมดจะอยู่ในสารที่เรียกว่า glycosaminoglycans ซึ่งจะให้ความชุ่มชื้นกับผิวหนัง องค์ประกอบที่สำคัญของผิวชั้นนี้ได้แก่

คอลลาเจน collagen ซึ่งจะโยงใยเป็นตะข่ายเพื่อเพิ่มความแข็งแรง และความยืดหยุ่นของผิวหนัง
glycosaminoglycans จะให้ความชุ่มชื้นกับผิวหนังโดยจะให้ collagen fibers อมน้ำเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นกับผิวหนัง
อีลาสติน elastin เป็นโปรตีนที่ทำให้ผิวหนังคืนรูปดิมหลังจากถูกยืด
Mast cells ทำหน้าที่จัดการกับสิ่งแปลกปลอมที่มาทางผิวหนัง เช่น การติดเชื้อ ภูมิแพ้ หรือการได้รับอุบัติเหตุของผิวหนัง
หลอดเลือดนอกจากให้สารอาหารกับผิวหนังยังทำหน้าที่ควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย
กล้ามเนื้อ Arrector Pili Muscle เป็นกล้ามเนื้อเล็กที่ติดกับ hair follicle ทำหน้าที่สร้างพลังงานความร้อนเมื่อหนาวทำให้เกิดอาการขนลุก
ต่อมไขมันซึ่งอยู่ใกล้กับรูขุมขน ต่อมไขมันจะสร้างไขมันเพื่อให้ไขมันหล่อลื่นเส้นผม
ต่อมเหงื่อ เพื่อระบายความร้อนออกจากร่างกายและให้ความชุ่มชื้นกับผิวหนัง
เส้นเลือด ซึ่งนำอาหารและออกซิเจนมาเลี้ยงเซลล์และนำของเสียไปกำจัด

มีส่วนของร่างกายบางอย่างเริ่มต้นที่ส่วนของหนังแท้และมาเปิดที่ส่วนของหนังกำพร้า ส่วนดังกล่าวได้แก่

ผิวหนัง

รูขุมขนเซลล์ส่วนใหญ่เป็น keratinocytes ซึ่งจะหลุดลอกออก และปนกับไขมันทำให้เกิดการอุดตันทำให้เกิดสิว หากต่อมไขมันยังคงสร้างอยู่ต่อเนื่องรูขุมขนที่อุดตันจะมีขนาดใหญ่ขึ้น
ผม Hair หรือขนเป็นเซลล์ที่ตายแล้วและมี keratin proteins ทีฐานของขนจะมี hair follicle ซึ่งทำหน้าที่สร้างเซลล์ใหม่ หน้าที่ของขนจะป้องกันการสูญเสียความร้อน รังสี และการเสียดสี
ต่อมไขมัน Sebaceous glands มักจะช่องต่อกับขนผลิตไขมันเพื่อหล่อลื่น การผลิตไขมันขึ้นกับปริมาณฮอร์โมน testosterone
ต่อมเหงื่อ Sweat glands เป็นท่อขดยาวๆต่อกับต่อมเหงื่อซึ่งจะมีรูเปิดที่ผิวหนัง ทำหน้าที่ระบายความร้อน ให้ความชุ่มชื่นกับผิวหนัง ขับเกลือ

ชั้นที่ 3 ชั้นไขมัน Subcutaneous fat

ชั้นที่3 ชั้นไขมัน หรือ Hypodermis เป็นชั้นที่ลึกที่สุดของผิวหนัง ชั้นนี้ประกอบไปด้วยไขมันเป็นส่วนใหญ่ทำหน้าที่รักษาอุณหภูมิของร่างกายป้องกันทั้งความร้อนและความเย็น นอกจากนั้นยังทำหน้าที่เหมือนเบาะกันกระแทก ความหนาของชั้นไขมันไม่เท่ากันในแต่ละบริเวณ ส่วนที่หนาได้แก่ ก้น ฝ่ามือ ฝ่าเท้า ส้นเท้า เมื่ออายุมากขึ้นไขมันส่วนนี้จะบางลงทำให้เกิดผิวคนแก่

ชั้นนี้ทำให้ผิวของเราหนาและนุ่มดังนั้นในอ้วนชั้นนี้ก็หนากว่าคนผอมทางการแพทย์จึงมีวิธีการต่างๆ เพื่อกำจัดไขมันในชั้นนี้เช่น ฉีด ตัด ดูด ผ่า ในบางคนชั้นนี้บางเกิน เช่น คนแก้มตอบ ก็จะพยายามหาอะไรเข้าไปเสริมในชั้นนี้ แน่นอนตั้งแต่ไขมันของเราเอง สารเติมเต็ม หรือ สารที่กระตุ้นให้ร่างกายเราสร้างด้วยตนเอง เช่น โพลีแอลแลกติก

โรคผิวหนัง