การตรวจหาคีโตนในปัสสาวะ Ketone
คีโตนเกิดได้อย่างไร
การตรวจพบคีโตนในปัสสาวะจะพบได้ในผู้ป่วยโรคเบาหวานที่คุมไม่ได้ น้ำตาลในเลือดขึ้นสูงร่างกายไม่สามารถใช้น้ำตาลเพื่อให้เกิดพลังงานได้ จำเป็นต้องมีการสลายไขมันทำให้เกิดคีโตน เมื่อร่างกายใช้ไขมันในการให้พลังงานจะทำให้เกิด Ketone ขึ้นมาตับจะทำให้ที่สันดาป Ketone นี้ทำให้เหลือปริมาณเล็กน้อยและตรวจในปัสสาวะไม่พบ เมื่อร่างกายไม่สามารถใช้พลังงานจากน้ำตาล ร่างกายจะนำไขมันมาทำให้เกิดพลังงานและหากมากจะทำให้ตรวจพบ Ketone ในปัสสาวะ
เราจะตรวจ Ketone ในปัสสาวะได้อย่างไร
ปัสสาวะที่นำมาตรวจควรจะเป็นปัสสาวะที่ใหม่และไม่ปนเปื้อน เราสามารถตรวจ Ketone ในปัสสาวะได้โดยใช้แผ่นตรวจปัสสาวะซึ่งจะให้ผล +1 ถึง +4
การแป]ผล
ปัสสาวะคนปกติจะมี Ketone ปริมาณเล็กน้อยวันละ 3-15 mg หากพบในปริมาณสูงอาจจะพบได้ในภาวะดังต่อไปนี้
- โรคเบาหวานที่ควบคุมไม่ดี
- โรคแทรกซ้อนของเบาหวาน Diabetic ketoacidosis (DKA)
- ได้รับอาหารไม่เพียงพอ
- ไม่ได้รับประทานอาหารมากกว่า 12 ชั่วโมง
- Anorexia nervosa
- Bulimia nervosa
- Alcoholism
- ได้รับสารพิษเช่น isopropanol
- ดมยาสลบด้วย Ether anaesthesia
ผลการตรวจบวกหลอก
กล่าวคือตรวจปัสสาวะให้ผลบวกแต่ไม่มีคีโตนในปัสสาวะ
- ยาบางชนิดจะให้ผลบวกหลอกเช่น
- Levodopa - eg, Sinemet®
- Phenazopyrazine
- Valproic acid
- Vitamin C
- ภาวะขาดน้ำ
ใครที่ต้องตรวจคีโตนในปัสสาวะ
ผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มีลักษณะดังต่อไปนี้จะต้องตรวจปัสสาวะหาคีโตน
- ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่1
- ผู้ป่วยเบาหวานที่รับประทานอาหารแป้งน้อยและออกกำลังกายมาก
- ผู้ป่วยเบาหวานขณะตั้งครรภ์
- น้ำตาลในเลือดสูง
- สงสัยว่าเป็น ketoacidosis.
อาการของภาวะ Ketonuria คือตรวจพบคีโตนในปัสสาวะ
- หิวน้ำ
- ปัสสาวะบ่อย
- คลื่นไส้
- ขาดน้ำ
- หายใจแรง
- ม่านตาจะโต
- ซึมหรือสับสน
- หายใจได้กลิ่นผลไม้
หากตรวจพบคีโตนต้องปรึกษาแพทย์