เชื้อราในปาก oral Candidiasis (Thrush)

เชื้อราในปากมักจะเกิดในคนที่มีภูมิคุ้มกันไม่ดีเช่น โรคเอดส์ โรคเบาหวาน เชื้อราในปากมักจะเกิดจากเชื้อ Candida albican จะมีผื่นสีขาวเป็นครีมที่กระพุ้งแก้ม ลิ้น และเพดานปาก

เชื้อรา Candidiasis (Thrush)

ผู้ป่วยโรคเอดส์มักจะติดเชื้อรา Candida albicansที่ปากมากที่สุด โดยมากมักจะเป็นในผู้ป่วยที่ติดเชื้อ HIV ในระยะท้ายของโรค

อาการของโรคเชื้อราในปาก

อาการที่ผู้ป่วยนำมามีได้หลายรูปแบบ เช่นเป็นฝ้าขาว ( Thrush)ในปาก หรือผื่นแดง( Erythematous Candidiasis)

ฝ้าขาวที่ลิ้น

ฝ้าขาวที่เพดานปาก

เชื้อราที่เห็นจากกล้องจุลทัศน์

มักจะเกิดที่เพดานปากและลิ้น ในปากบางคนมีลักษณะปากนกกระจอก อาการที่ผู้ป่วยมาอาจจะมีอาการ กลืนลำบาก เจ็บคอ ฝ้าขาวที่คอ ลิ้น

ช่องคลอด ตกขาว คันช่องคลอดเป็นๆหายๆ

การวินิจฉัยโรคเชื้อราในปาก

ตรวจพบฝ้าขาวที่คอ และหรือช่องคลอด ส่งตรวจทางจุลชีวะ

การรักษาโรคเชื้อราในปาก

Fluconazole, Nystatin, Clotrimazole Troches or cream, Ketoconazole, Itraconazole การให้ยาควรใช้ยาเฉพาะที่ก่อน เช่น ยากรวกคอ ยาเหน็บ หรือยาทา ถ้าไม่หายจึงใช้ยารับประทาน การให้ยาควรให้ 7 วันอาการจะดีขึ้นใน 2-5 วันแต่อาจจะกลับเป็นซ้ำ

ยาเฉพาะที่เช่น ยาอมที่มียา Clotrimazole (100 มก)อมวันละ 5 ครั้งหรืออาจจะใช้ชนิดที่ใช้สอดช่องคลอด อมวันละครั้งหรืออาจจะใช้ยาที่มีส่วนผสมของ Nystatin ถ้าเป็นชนิดที่เหน็บช่องคลอด(100000 ยูนิต)อมวันละ 3 ครั้ง ถ้าเป็นชนิดที่ใช้ในปาก (200000 ยูนิต)อมวันละ 5 ครั้ง หากเป็นชนิด ชนิดครีมจะใช้ทาเชื้อราที่มุมปาก หรือที่เรียกปากนกกระจอกซึ่งมีส่วนผสมของ nystatin, ketoconazole, หรือ clotrimazole
ยารับประทาน Ketoconazole(200 มก)วันละครั้ง หรือ Fluconazole (Diflucan) (100 มก)วันละครั้งเป็นเวลา 2 สัปดาห์

การป้องกันการติดเชื้อ

จากหลักฐานพบว่าการให้ยาป้องกันเมื่อระดับเซลล์ CD4s น้อยกว่า <75 or 5%โดยให้ยา Fluconazole 100-200mg/dayสามารถลดการติดเชื้อ candida และ cryptococcus แต่ไม่แนะนำให้ยาป้องกันเนื่องจากการรักษาเชื้อราในปากได้ผลดีอัตราการตายของโรคต่ำ เสี่ยงต่อการที่เชื้อ candida ดื้อยาและเสี่ยงต่อการมีปฏิกิริยากับยาตัวอื่น

การป้องกันการรับเชื้อ

เชื้อรา candida สามารถพบได้ที่เยื่อบุในปากและช่องคลอด ยังไม่มีวิธีป้องกันการรับเชื้อ

การป้องกันการกลับเป็นซ้ำ

ผู้เชี่ยวชาญแนะนำว่าไม่ควรให้ยาป้องกันการกลับเป็นซ้ำของเชื้อราไม่ว่าจะเป็นที่ปาก หรือช่องคลอดเนื่องจากการให้ยาสามารถรักษาได้ผลดี แต่สำหรับผู้ที่กลับเป็นซ้ำบ่อยควรจะให้ Fluconazole 100-200mg/day

ผลข้างเคียงของยา

Nystatin: ท้องร่วง เสียดท้องเมื่อได้ยาขนาดสูง.
Fluconazole, Itraconazole: คลื่นไส้ ปวดศีรษะ ปวดท้อง
Ketoconazole: มีพิษต่อตับ ปวดศีรษะ มึนงง

ปฏิกิริยาระหว่างยา

Fluconazole: ให้หลีกเลี่ยงยาเหล่านี้ Hismanal, Seldane, Warfarin, Rifampin, oral contraceptives,Cimetidine, Dilantin,Hydrochlorothiazide, and Sulfonylureas Itraconazole,Ketoconazole Antacids