ยาคุมกำเนิด Medroxyprogesterone

ชื่อสามัญ  Medroxyprogesterone [acetate]

รูปแบบยา คุมกำเนิด Medroxyprogesterone

  •  ยาเม็ด Farlutal,Manodepo,Provera,Veraplex
  • รูปแบบยาฉีด Contracep injection,Depo-gestin, Depo-m,Depo - progesta,Enaf - 150,Manodepo,Medeton

ข้อบ่งชี้และขนาดยาที่ใช้รักษาโรค

  • ปวดประจำเดือน ใช้ขนาด 2.5-10 มก ในวันที่2-5 ของรอบเดือนที่ประจำเดือนรอบละ 16-21 วัน ให้ 2 รอบเดือน
  • ฮอร์โมนทดแทนวัยทอง ขนาดที่ใช้เริ่มตั้งแต่ 1.5-5 มกต่อวัน
  • ใช้รักษา Endometriosis 50 mg ทุกสัปดาห
  • การป้องกันการตั้งครรภ์ ใช้ขนาด  Medroxyprogesterone 150 มกฉีดเข้ากล้ามทุก 3 เดือน
  • ใช้ในการปรับประจำเดือนสำหรับผู้ที่ประจำเดือนไม่มาใช้ขนาด 2.5-10 mg/dayเป็นเวลา 5-10วันให้ 3 รอบประจำเดือน

ความปลอดภัยในคนตั้งครรภ์

จัดอยู่ในกลุ่ม X ศึกษาในสัตว์และคนอาจจะเกิดผลเสียต่อทารก เมื่อเทียบประโยชน์โทษมากกว่าประโยชน์จึงแนะนำไม่ให้ใช้ในคนท้อง

วิธีใช้ยาคุมกำเนิด Medroxyprogesterone 

  • ยานี้อยู่ในรูปแบบยาเม็ดใช้สำหรับรับประทาน โดยทั่วไปรับประทานวันละ1ครั้งต่อวันในวันที่กำหนดแน่นอนของรอบเดือน หรือใช้ยานี้ตามวิธีใช้ที่ระบุบนฉลากยาอย่างเคร่งครัด โดยห้ามใช้ยาในขนาดที่มากหรือน้อยกว่าที่ระบุ และหากมีข้อสงสัยให้สอบถามแพทย์หรือเภสัชกร
  • ควรรับประทานยาให้ตรงเวลาทุกครั้ง

สิ่งที่ควรแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบ 

  • แพ้ยาmedroxyprogesterone และยาอื่นๆ
  • ยาอื่นๆ ทั้งยาที่แพทย์สั่งจ่ายและยาที่ใช้เอง วิตามิน อาหารเสริม และยาสมุนไพร ที่ท่านใช้อยู่ในขณะนี้หรือกำลังจะใช้
  • โรคเกี่ยวกับหลอดเลือด ปัญหาเกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือด หอบ มะเร็งเต้านม โรคหัวใจ ตับ ไต ไขมันสูง ซึมเศร้า ปวดศีรษะไมเกรน ชัก มีเลือดออกทางช่องคลอด
  • การตั้งครรภ์ การวางแผนในการตั้งครรภ์ หรือการให้นมบุตร

ทำอย่างไรหากลืมรับประทานยาหรือใช้ยา  

  • โดยทั่วไปถ้าลืมรับประทานยา ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้ แต่ถ้าเป็นเวลาที่ใกล้กับมื้อต่อไป ให้ข้ามไปรับประทานยามื้อต่อไปเลยโดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็นสองเท่า

ไม่ควรใช้ร่วมกับยาชนิดไหน

มียาหลายชนิดเมื่อรับประทานร่วมกันอาจจะเพิ่มหรือลดประสิทธิภาพของยา medroxyprogesterone ซึ่งอาจจะส่งผลเสียต่อการรักษา และเพิ่มโรคแทรกซ้อน ขณะเดียวกัน medroxyprogesterone อาจจะไปเพิ่มหรือลดประสิทธิภาพของยาที่รับประทานร่วมกัน ยาที่มีผลได้แก่ (e.g. carbamazepine, griseofulvin, phenobarbital, rifampicin, phenytoin)

อาการอันไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา คุมกำเนิด Medroxyprogesterone

  • ซึมเศร้า
  • มีน้ำคั่ง บวมเท้า
  • ปวดศีรษะ มึนงง นอนไม่หลับ คลื่นไส้
  • เจ็บเต้านม
  • น้ำหนักอาจจะขึ้นหรือลด
  • เบื่ออาหาร
  • ดีซ่าน

ผลข้างเคียงที่อาจจะทำให้เสียชีวิตคือการเกิดลิ่มเลือดที่เท้า Deep vein thrombosis และลิ่มเลือดอุดหลอดเลือดที่ปอด pulmonary embolism

อาการที่จะต้องแจ้งแพทย์หรือเภสัช

  1. อาการอันไม่พึงประสงค์ที่ต้องแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทันที 
    มีดังนี้ อาการตึงคัดหรือมีสารคัดหลั่งจากเต้านม ชาหรือปวดบริเวณแขนหรือขา ปวดบริเวณหน้าอก ขาหนีบหรือขา ปวดศีรษะมาก ปวดท้อง หายใจไม่ออกแบบเฉียบพลัน ไม่มีแรง มีปัญหาในการมองเห็นและการพูด ผิวหนังหรือตามีสีเหลือง มีการบวม แดง ร้อนบริเวณขาข้างใดข้างหนึ่ง ไอเป็นเลือด หัวใจเต้นเร็ว ตาบวม ประจำเดือนขาด ผื่นลมพิษ กลืนลำบาก
  2. อาการอันไม่พึงประสงค์อื่นที่อาจเกิดระหว่างใช้ยา หากเป็นต่อเนื่อง หรือ รบกวนชีวิตประจำวัน ให้ แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบ 
    มีดังนี้ ความต้องการทางเพศและสมรรถภาพทางเพศเปลี่ยนแปลง เลือดออกทางช่องคลอด ขนขึ้นบริเวณใบหน้า มีการคั่งของน้ำและบวม ปวดศีรษะ มีเหงื่อออกมากขึ้น ไม่อยากอาหารหรือความอยากอาหารเพิ่มขึ้น อารมณ์เปลี่ยนแปลง กังวล ซึมเศร้า ผื่นคัน ไม่สบายท้อง น้ำหนักเพิ่มหรือลด ติดเชื้อราบริเวณช่องคลอด สิว

ข้อห้ามในการใช้ยาคุมกำเนิด Medroxyprogesterone

  • เลือดออกทางช่องคลอดที่ยังไม่ได้วินิจฉัย
  • การตั้งครรภ์
  • ประวัติเคยป่วยด้วยลิ่มเลือดอุดหลอดเลือด
  • ประวัติเป็นเริมระหว่างตั้งครรภ์
  • คันหรือเคยมีดีซ่าน
  • โรคตับ
  • เนื้องอกที่เกิดจากฮอร์โมน
  • Dubin-Johnson & Rotor syndromes.

ข้อควรระวังในการใช้คุมกำเนิด Medroxyprogesterone

ควรจะใช้อย่างระมัดระวังในผู้ป่วย ไมเกรน Migraine, โรคลมชัก epilepsy, โรคหอบหืด asthma, โรคหัวใจและหลอดเลือด CV, โรคไต renal dysfunction, โรคซึมเศร้า depression, โรคเบาหวาน DM.

การเก็บรักษายา 

  • เก็บยานี้ในภาชนะบรรจุเดิมที่บรรจุมา ปิดภาชนะให้สนิท และเก็บให้พ้นมือเด็ก
  • เก็บยานี้ที่อุณหภูมิห้องโดยไม่ให้อยู่ในที่ร้อนมากกว่า 30 องศาเซลเซียส เช่น บริเวณที่ถูกแสงแดดโดยตรง และไม่เก็บยาในบริเวณที่เปียกหรือชื้น