การคัดกรองการใช้แอลกอฮอล์: ประเมินความเสี่ยงของคุณ

การตรวจคัดกรองการใช้แอลกอฮอล์ (Alcohol Use Screening)

การตรวจคัดกรองการใช้แอลกอฮอล์เป็นขั้นตอนสำคัญที่ใช้ในการประเมินระดับการดื่มแอลกอฮอล์ของบุคคล เพื่อระบุผู้ที่อาจมีปัญหาจากการดื่มแอลกอฮอล์ รวมถึงการดื่มแบบเกินพอดีและการพึ่งพาแอลกอฮอล์ โดยการคัดกรองนี้สามารถช่วยให้แพทย์หรือบุคลากรทางการแพทย์ระบุความเสี่ยงและให้คำแนะนำในการปรับพฤติกรรม รวมถึงแนะนำให้เข้าสู่กระบวนการบำบัดหากจำเป็น

ทำไมการตรวจคัดกรองการใช้แอลกอฮอล์จึงสำคัญ?

การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมากหรือการพึ่งพาแอลกอฮอล์สามารถนำไปสู่ปัญหาสุขภาพและพฤติกรรมที่เสี่ยง เช่น โรคตับอักเสบจากแอลกอฮอล์ โรคตับแข็ง ความดันโลหิตสูง การบาดเจ็บจากอุบัติเหตุ และปัญหาด้านจิตใจ นอกจากนี้ การดื่มที่มากเกินไปยังมีความเชื่อมโยงกับการเกิดปัญหาทางสังคม เช่น การทะเลาะวิวาท การสูญเสียงาน และปัญหาในครอบครัว การตรวจคัดกรองการใช้แอลกอฮอล์จึงช่วยในการป้องกันและจัดการปัญหาเหล่านี้อย่างมีประสิทธิภาพ

วิธีการตรวจคัดกรองการใช้แอลกอฮอล์

การคัดกรองสามารถทำได้หลายวิธี โดยใช้แบบสอบถามหรือเครื่องมือที่ได้รับการยอมรับในการตรวจคัดกรองพฤติกรรมการดื่มที่เสี่ยง ซึ่งเครื่องมือที่ได้รับความนิยม ได้แก่:

1. แบบสอบถาม AUDIT (Alcohol Use Disorders Identification Test)

– เป็นแบบสอบถามที่พัฒนาโดยองค์การอนามัยโลก (WHO) ประกอบด้วยคำถาม 10 ข้อที่เกี่ยวกับปริมาณการดื่ม ความถี่ในการดื่ม ผลกระทบจากการดื่ม และอาการพึ่งพาแอลกอฮอล์ คะแนนที่ได้จากแบบสอบถามนี้จะช่วยให้บุคลากรทางการแพทย์ประเมินระดับความเสี่ยงในการใช้แอลกอฮอล์ของบุคคลนั้น

• หากได้คะแนนระหว่าง8-15 ให้เพียงคำแนะนำ
• คะแนน16-19 ต้องมีการปรึกษาและติดตาม
• มากกว่า20ต้องมีการประเมินว่าติดสุราหรือไม่และพบผู้เชี่ยวชาญ

2. แบบสอบถาม CAGE

– แบบสอบถามนี้ประกอบด้วยคำถามสั้น ๆ เพียง 4 ข้อ ซึ่งสามารถตอบได้ด้วย “ใช่” หรือ “ไม่”

CAGE เป็นแบบสอบถามคัดกรองการใช้แอลกอฮอล์ (Alcohol Screening Tool) แบบสั้น ๆ ที่นิยมใช้ในสถานพยาบาลเบื้องต้น เพื่อระบุว่าบุคคลนั้นอาจมีปัญหาการดื่มแอลกอฮอล์หรือไม่ ประกอบด้วยคำถาม 4 ข้อที่สามารถตอบได้เพียง "ใช่" หรือ "ไม่" และเป็นแบบสอบถามที่ง่ายและรวดเร็วในการประเมิน คำว่า กรง มาจากอักษรย่อของคำถามแต่ละข้อ ดังนี้:

1. C - ตัด: คุณเคยรู้สึกว่าควรลดการดื่มแอลกอฮอล์หรือไม่?
2. A - รําคาญ: คุณเคยรู้สึกรำคาญเมื่อคนอื่นมาวิจารณ์การดื่มของคุณหรือไม่?
3. G - มีความผิด: คุณเคยรู้สึกผิดเกี่ยวกับการดื่มแอลกอฮอล์ของคุณหรือไม่?
4. E- เปิดหูเปิดตา: คุณเคยดื่มแอลกอฮอล์ในตอนเช้าเพื่อให้รู้สึกดีขึ้นหรือเพื่อแก้อาการเมาค้างหรือไม่?

การตอบ “ใช่” สองข้อขึ้นไปแสดงว่าบุคคลนั้นอาจมีปัญหาจากการดื่มแอลกอฮอล์และควรได้รับการประเมินเพิ่มเติมหรือคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตหรือบำบัดแอลกอฮอล์

**ค เป็นแบบสอบถามที่เน้นไปที่ความรู้สึกและการรับรู้ของผู้ดื่มที่มีต่อการดื่มแอลกอฮอล์ของตนเอง จึงเป็นเครื่องมือที่ใช้ได้ง่ายในสถานการณ์ที่ต้องการคัดกรองอย่างรวดเร็ว

คำถามในแบบสอบถามนี้เน้นไปที่ความรู้สึกของบุคคลที่มีต่อการดื่มแอลกอฮอล์และผลกระทบที่เกิดขึ้น เหมาะสำหรับการใช้ในสถานพยาบาลเบื้องต้น

3. แบบสอบถาม T-ACE และ TWEAK

– แบบสอบถามเหล่านี้ได้รับการออกแบบมาเพื่อคัดกรองการใช้แอลกอฮอล์ในผู้หญิงโดยเฉพาะ โดย T-ACE มักใช้ในการคัดกรองหญิงตั้งครรภ์ ส่วน TWEAK เหมาะสำหรับใช้ในผู้หญิงทั่วไปที่อาจมีการดื่มแอลกอฮอล์

ที-เอซ เป็นแบบสอบถามสั้น ๆ ที่ใช้ในการคัดกรองพฤติกรรมการใช้แอลกอฮอล์ โดยเฉพาะในผู้หญิงและหญิงตั้งครรภ์ ซึ่งแตกต่างจาก AUDIT (การทดสอบการระบุความผิดปกติของการใช้แอลกอฮอล์) ที่เป็นแบบสอบถามทั่วไปในการตรวจคัดกรองการดื่มแอลกอฮอล์ในคนทั่วไป

T-ACE ประกอบด้วยคำถาม 4 ข้อ:

1. T -Tolerance ความอดทน: "คุณสามารถดื่มแอลกอฮอล์ได้มากที่สุดกี่แก้วก่อนที่จะรู้สึกเมา?" (ถ้ามากกว่า 2 แก้ว จะให้คะแนน 2)
2. A- Annoyed (ความรู้สึกหงุดหงิด)**: - "คุณเคยรู้สึกหงุดหงิดหรือไม่พอใจเมื่อมีคนวิจารณ์การดื่มของคุณหรือไม่?" - หากตอบว่า "ใช่" จะได้ 1 คะแนน
3. C - Cut down (การลดการดื่ม)**: - "คุณเคยรู้สึกว่าควรลดปริมาณการดื่มของคุณลงหรือไม่?" - หากตอบว่า "ใช่" จะได้ 1 คะแนน: "คุณเคยรู้สึกว่าควรลดปริมาณการดื่มของคุณลงหรือไม่?" (ตอบ "ใช่" ให้ 1 คะแนน)
4. E-Eye-opener (การดื่มเพื่อแก้อาการแฮงค์) เปิดหูเปิดตา: "คุณเคยดื่มแอลกอฮอล์ในตอนเช้าเพื่อทำให้ตัวเองรู้สึกดีขึ้นหรือบรรเทาอาการแฮงค์ไหม?" (ตอบ "ใช่" ให้ 1 คะแนน)

คะแนนรวมจากคำถามทั้งหมดนี้จะอยู่ที่ 0-5 คะแนน โดย:

• หากได้คะแนน 2 คะแนนขึ้นไป แสดงถึงความเสี่ยงในการใช้แอลกอฮอล์ที่ควรได้รับการพิจารณาเพิ่มเติม

ความสำคัญของ T-ACE

T-ACE ถูกออกแบบมาเพื่อช่วยให้แพทย์หรือบุคลากรทางการแพทย์สามารถประเมินความเสี่ยงจากการใช้แอลกอฮอล์ในผู้หญิง โดยเฉพาะผู้ที่กำลังตั้งครรภ์ได้รวดเร็วและแม่นยำ เนื่องจากการดื่มแอลกอฮอล์ในระหว่างตั้งครรภ์อาจส่งผลเสียต่อทารกในครรภ์

TWEAK

เป็นแบบสอบถามที่ใช้ในการคัดกรองการใช้แอลกอฮอล์ โดยเฉพาะในหญิงตั้งครรภ์ คล้ายกับแบบสอบถาม T-ACE แต่เน้นการประเมินพฤติกรรมการดื่มและความอดทนต่อแอลกอฮอล์ของผู้หญิงได้ละเอียดมากขึ้น TWEAK ประกอบด้วยคำถาม 5 ข้อ ได้แก่:

1. **T - Tolerance (ความอดทน)**: "คุณสามารถดื่มได้กี่แก้วถึงจะรู้สึกมึนเมา?" (ถ้าตอบว่ามากกว่า 2 แก้ว จะให้คะแนน 2 คะแนน)

2. **W - Worried (ความกังวล)**: "คุณเคยมีเพื่อนหรือคนในครอบครัวแสดงความกังวลเกี่ยวกับการดื่มของคุณหรือไม่?" (ตอบ "ใช่" ให้ 1 คะแนน)

3. **E - Eye-opener (การดื่มหลังตื่นนอน)**: "คุณเคยดื่มแอลกอฮอล์ในตอนเช้าเพื่อทำให้ตัวเองรู้สึกดีขึ้นหรือไม่?" (ตอบ "ใช่" ให้ 1 คะแนน)

4. **A - Amnesia (การสูญเสียความทรงจำ)**: "คุณเคยมีช่วงเวลาที่คุณไม่สามารถจำเหตุการณ์หลังจากที่คุณดื่มแอลกอฮอล์ได้หรือไม่?" (ตอบ "ใช่" ให้ 1 คะแนน)

5. **K - Kut down (การลดการดื่ม)**: "คุณเคยรู้สึกว่าควรลดปริมาณการดื่มของคุณลงหรือไม่?" (ตอบ "ใช่" ให้ 1 คะแนน) การให้คะแนนใน TWEAK: - คะแนนรวมที่ได้จาก TWEAK คือ 0-7 คะแนน - หากได้คะแนน 2 คะแนนขึ้นไป แสดงถึงความเสี่ยงในการใช้แอลกอฮอล์ที่อาจมีผลกระทบต่อสุขภาพและพฤติกรรม

 

ขั้นตอนการตรวจคัดกรอง

1. การสัมภาษณ์หรือแบบสอบถาม

– แพทย์หรือบุคลากรทางการแพทย์จะเริ่มด้วยการถามคำถามที่เกี่ยวกับพฤติกรรมการดื่มแอลกอฮอล์ การใช้แบบสอบถามหรือเครื่องมือที่เหมาะสมจะช่วยให้ได้ข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับระดับความเสี่ยง

2. การวิเคราะห์ผล

– จากคะแนนหรือคำตอบในแบบสอบถาม บุคลากรทางการแพทย์จะประเมินว่าผู้รับการตรวจมีความเสี่ยงต่อการใช้แอลกอฮอล์ในทางที่ผิดหรือไม่

3. การให้คำปรึกษาและการติดตาม

– หากผลการตรวจคัดกรองพบว่าบุคคลนั้นมีความเสี่ยง แพทย์อาจแนะนำให้ปรับพฤติกรรมหรือส่งต่อไปยังผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตหรือศูนย์บำบัด

ข้อดีของการตรวจคัดกรองการใช้แอลกอฮอล์

การป้องกันโรคเรื้อรัง

– การตรวจคัดกรองสามารถช่วยระบุผู้ที่เสี่ยงต่อการเป็นโรคเรื้อรังที่เกี่ยวข้องกับแอลกอฮอล์ เช่น โรคตับ และโรคหัวใจ -

การส่งเสริมการดูแลสุขภาพจิต

– การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมากอาจมีความสัมพันธ์กับปัญหาสุขภาพจิต การตรวจคัดกรองจะช่วยให้ผู้ที่เสี่ยงได้รับการดูแลและคำปรึกษาที่เหมาะสม

การลดอุบัติเหตุและปัญหาทางสังคม

– การระบุและจัดการการดื่มที่เสี่ยงจะช่วยลดอุบัติเหตุจากการขับขี่ขณะมึนเมาและปัญหาสังคมที่เกี่ยวข้อง

เหตุใดฉันจึงต้องมีการตรวจคัดกรองการใช้แอลกอฮอล์?

คุณอาจจำเป็นต้องได้รับการตรวจคัดกรองหากคุณมีอาการผิดปกติจากการดื่มสุรา (AUD) ซึ่งรวมถึง:

• ดื่มมากหรือนานกว่าที่คุณวางแผนไว้
• พยายามลดหรือเลิกแต่ทำไม่ได้
• ซ่อนขวดเหล้าและแก้วเพื่อไม่ให้คนอื่นเห็นหลักฐานการดื่ม
• ความอยากดื่มแอลกอฮอล์อย่างมาก
• ดื่มต่อไปแม้ว่าจะสร้างปัญหาให้กับความสัมพันธ์ส่วนตัว การงาน โรงเรียน และ/หรือสุขภาพก็ตาม
• สร้างความอดทนต่อแอลกอฮอล์ นั่นหมายความว่าคุณต้องดื่มแอลกอฮอล์มากขึ้นเรื่อยๆ เพื่อให้รู้สึกถึงผลของมัน

ผู้ที่มีสกุลเงิน AUD บางคนไม่รู้หรือต้องการยอมรับว่าตนเองมีปัญหา หากครอบครัว เพื่อน หรือเพื่อนร่วมงานของคุณแสดงความกังวลเกี่ยวกับการดื่มของคุณ ให้พูดคุยกับผู้ให้บริการดูแลสุขภาพของคุณเกี่ยวกับการเข้ารับการตรวจคัดกรอง ผู้ให้บริการของคุณอาจแนะนำการตรวจคัดกรองหากสังเกตเห็นอาการและอาการแสดงของโรค

สรุป

การตรวจคัดกรองการใช้แอลกอฮอล์เป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์ในการป้องกันและลดความเสี่ยงที่อาจเกิดจากการดื่มแอลกอฮอล์ การใช้แบบสอบถามหรือเครื่องมือต่าง ๆ ในการประเมินพฤติกรรมการดื่มช่วยให้สามารถจัดการปัญหาการดื่มเกินขนาดได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ทบทวนวันที่

โดย นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์,แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว

• สุรา
• ผลเสียของการดื่มสุรา
• พิษสุราเรื้อรัง
• อาการติดสุรา
• อาการลงแดง
• การรักษาผู้ติดสุรา