ช่องคลอดอักเสบ

การติดเชื้อราVulvovaginal Candidiasis (VVC)

เชื้อที่เป็นสาเหตุได้แก่ C. albicans แต่ก็อาจจะเกิดจากเชื้ออื่นก็ได ้เกิดจากการที่เชื้อราในช่องคลอดเจริญมากเนื่องจากความเป็นกรดเสียไป โรคนี้ไม่ติต่อทางเพศสัมพันธ์

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดการติดเชื้อรา

• ความเครียด
• เบาหวาน
• การตั้งครรภ์
• การใช้ยาคุมกำเนิด
• การใช้ยาปฏิชีวนะ โดยเฉพาะยาในกลุ่ม tetracyclin

อาการและอาการแสดงของช่องคลอดอักเสบ

• ตกขาวมากขึ้น
• ตกขาวเป็นเมือกขาว
• คันและแสบบริเวณช่องคลอด
• เจ็บเมื่อมีเพศสัมพันธ์

การแบ่งชนิดของโรคเชื้อราในช่องคลอด

จะแบ่งการติดเชื้อออกเป็นการติดเชื้อที่ไม่มีโรคแทรกซ้อน Uncomplicated VVC และการติดเชื้อที่มีโรคแทรกซ้อน Complicated VVC โดยมีเกณฑ์ดังต่อไปนี้

การวินิจฉัยโรคช่องคลอดอักเสบ

• จากประวัติที่มีตกขาวสีขาวและคันอวัยวะเพศ
• นำตกขาวมาละลายด้วยน้ำยา KOH จะพบใยเชื้อรา
• การเพาะเชื้อขึ้นเชื้อรา
• pH<4.5

การรักษาช่องคลอดอักเสบ

ไม่มีโรคแทรกซ้อน Uncomplicated VVC

ใช้ยาเหน็บหรือยาทาที่มีส่วนผสมของยาฆ่าเชื้อรา สำหรับท่านที่เป็นครั้งแรกอาจจะไม่สามารถวินิจฉัย แต่หากเป็นครั้ง 2-3 ท่านพอจะทราบอาการและอาจจะหายาทาเองเป็นยาในกลุ่ม miconazole หรือ clotrimazole เป็นยาเหน็บหรือยาทาก็ได้

การดื่มและรับประทาน Cranberry juice และ yogurt จะช่วยป้องกันการติดเชื้อรา เนื่องจากจะเพิ่มความเป็นกรดและเพิ่มเชื้อ lactobacillus ในช่องคลอด ยาที่ใช้ในการรักษาได้แก่ อย่างใดอย่างหนึ่ง

• Butoconazole 2% cream 5 gสอดช่องคลอดวันละครั้งเป็นเวลา 3 วัน
• Butoconazole 2% cream 5 g (Butaconazole1-sustained release),สอดช่องคลอดวันละครั้ง
• Clotrimazole 1% cream 5 gสอดช่องคลอดวันละครั้งเป็นเวลา 7--14 วัน
• Clotrimazole 100 mg สอดช่องคลอดวันละครั้งเป็นเวลา 7 วัน
• Clotrimazole 100 mg vaginal tablet, ใส่ช่องคลอดวันละ 2 เม็ดเป็นเวลา 3 วัน
• Clotrimazole 500 mg vaginal tablet, 1 เม็ดครั้งเดียว
• Miconazole 2% cream 5 gใส่ช่องคลอด 7 วัน
• Miconazole 100 mg vaginal suppository, สอดช่องคลอดวันละครั้ง 7 วัน
• Miconazole 200 mg vaginal suppository, สอดช่องคลอดวันละครั้ง 3 วัน
• Nystatin 100,000-unit vaginal tablet, วันละเม็ดเป็นเวลา 14 วัน
• Tioconazole 6.5% ointment 5 g ใส่ช่องคลอดครั้งเดียว
• Terconazole 0.4% cream 5 g ใส่ช่องคลอดเป็นเวลา 7 วัน
• Terconazole 0.8% cream 5 g ใส่ช่องคลอดเป็นเวลา 3 วัน
• Terconazole 80 mg vaginal suppository,ใส่ช่องคลอดเป็นเวลา 3 วัน

ยารับประทานใช้ Fluconazole 150 mg oral tablet, 1เม็ดครั้งเดียว

สำหรับคู่ที่มีเพศสัมพันธ์ไม่จำเป็นต้องรักษา

การรักษาเชื้อราในช่องคลอดที่มีโรคแทรกซ้อน Complicated VVC

1. เป็นเชื้อราในช่องคลอดบ่อย หมายถึงเป็นเชื้อราในช่องคลอดมากกว่า 4 ครั้งต่อปีผู้ป่วยส่วนใหญ่ไม่มีโรคประจำตัว ต้องมีการเพาะเชื้อเพื่อยืนยันการวินิจฉัย เชื้ออาจจะเป็นเชื้อราชนิดอื่นเช่น Candida glabrata การรักษาเริ่มต้นอาจจะต้องรักษาให้นานกว่าปกติ ยาทาอาจจะต้องทานาน 7-14 วัน ส่วนยารับประทานอาจจะต้องรับประทานนาน 3 วัน สำหรับผู้ที่เป็นซ้ำบ่อยๆต้องให้ยาเพื่อป้องกันการกลับเป็นซ้ำได้แก่ ยาเหน็บช่องคลอด clotrimazole (500-mg dose vaginal suppositories อาทิตย์ละครั้ง)หรือยารับประทาน ketoconazole (100-mg dose วันละครั้ง), fluconazole (100--150-mg dose สัปดาห์ละครั้ง), หรือ itraconazole (400-mg doseเดือนละครั้ง หรือ 100-mg dose วันละครั้ง).
2. ในรายที่เป็นรุนแรง มีการอักเสบแคมใหญ่ มีบวม เกาจนเป็นรอยพวกนี้ต้องทายาหรือสอดยานาน 7-14 วัน ส่วนยารับประทานให้รับประทาน 2 ครั้งห่างกัน 3 วัน
3. ช่องคลอดอักเสบที่เกิดจากเชื้อราชนิดอื่น ควรจะปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
4. สำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัวหากเป็นยาทาต้องใช้เวลา 7-14 วันและควรจะรับประทานยาร่วมด้วย

การป้องกันช่องคลอดอักเสบจากเชื้อรา

• สวมชุดที่ไม่รัดและทำจากผ้าฝ้ายหรือผ้าลินิน ไหม
• หลีกเลี่ยงชุดรัดรูป
• ห้ามสวนล้างช่องคลอดเพราะจะทำลายเชื้อแบคทีเรีย
• ลดการใช้ยาดับกลิ่น
• งดการใช้ผ้าอนามัยที่มีน้ำหอม
• สวมเสื้อผ้าที่แห้งอยู่เสมอ
• หลีกเลี่ยงการอาบหรือแช่น้ำอุ่น
• ล้างชุดชั้นในในน้ำอุ่น
• รับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ
• รับประทานโยเกิตร์
• ควบคุมระดับน้ำตาลให้คงที่