การตรวจวัดระดับแอลกอฮอล์ในเลือด (BAC): คืออะไร? ตรวจอย่างไร? และบอกอะไรเราได้บ้าง

เมื่อพูดถึงเรื่องการดื่มแอลกอฮอล์ เรามักได้ยินคำว่า "ระดับแอลกอฮอล์ในเลือด" หรือ BAC (Blood Alcohol Content/Concentration) ซึ่งเป็นค่ามาตรฐานทางวิทยาศาสตร์ที่ใช้วัดปริมาณความมึนเมาและเป็นเครื่องมือสำคัญทั้งในทางการแพทย์และทางกฎหมาย

บทความนี้คือคู่มือฉบับสมบูรณ์ที่จะอธิบายว่า BAC คืออะไร, มีวิธีการตรวจวัดอย่างไร, ปัจจัยใดบ้างที่มีผลต่อค่า BAC ของแต่ละคน, และค่าที่วัดได้นั้นบ่งบอกถึงผลกระทบต่อร่างกายอย่างไร

---

BAC (Blood Alcohol Content) คืออะไร?

BAC คือการวัดความเข้มข้นของแอลกอฮอล์ที่มีอยู่ในกระแสเลือด โดยแสดงผลเป็นเปอร์เซ็นต์ของแอลกอฮอล์ต่อปริมาตรเลือด เช่น ค่า BAC 0.05% หมายความว่า ในเลือด 100 มิลลิลิตร มีแอลกอฮอล์อยู่ 0.05 กรัม (หรือ 50 มิลลิกรัม) ยิ่งค่า BAC สูง แสดงว่าผลกระทบของแอลกอฮอล์ต่อสมองและร่างกายยิ่งรุนแรงขึ้น

---

วิธีการตรวจวัดระดับ BAC

การตรวจวัดระดับแอลกอฮอล์ในเลือดสามารถทำได้หลายวิธี โดยแต่ละวิธีมีความแม่นยำและวัตถุประสงค์ต่างกัน:

• 1. การตรวจเลือด (Blood Test): เป็นวิธีที่ให้ผล แม่นยำที่สุด และใช้เป็นหลักฐานทางกฎหมายในชั้นศาลได้ โดยจะเจาะเลือดจากเส้นเลือดดำแล้วนำไปวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการ

• 2. เครื่องเป่าลมหายใจ (Breathalyzer): เป็นวิธีที่ สะดวกและรวดเร็วที่สุด นิยมใช้โดยเจ้าหน้าที่ตำรวจในการตรวจวัดริมถนน เครื่องจะประเมินค่า BAC จากปริมาณแอลกอฮอล์ในลมหายใจ

• 3. การตรวจปัสสาวะ (Urine Test): สามารถบ่งชี้ได้ว่ามีการดื่มแอลกอฮอล์ในช่วงก่อนหน้า แต่ไม่สามารถบอกค่า BAC ณ เวลาปัจจุบันได้อย่างแม่นยำ

• 4. การตรวจน้ำลาย (Saliva Test): เป็นวิธีที่ง่ายและรวดเร็ว สามารถตรวจหาแอลกอฮอล์ได้หลังดื่มไม่นาน

---

ทำไมจึงต้องตรวจ BAC?

การตรวจวัด BAC มีวัตถุประสงค์หลัก 3 ด้าน:

• ด้านกฎหมาย: ใช้เป็นหลักฐานในการดำเนินคดี "เมาแล้วขับ" ซึ่งในประเทศไทยกำหนดค่า BAC ต้องไม่เกิน 50 มิลลิกรัมเปอร์เซ็นต์ (0.05%) รวมถึงใช้ในคดีอาญาอื่นๆ

• ด้านการแพทย์: ใช้ในห้องฉุกเฉินเพื่อประเมินภาวะ แอลกอฮอล์เป็นพิษ (Alcohol Poisoning) ซึ่งเป็นภาวะอันตรายถึงชีวิต และใช้ในการติดตามผู้ที่เข้ารับการบำบัดภาวะติดสุรา

• ด้านการจ้างงาน: บางบริษัทอาจใช้ในการตรวจสุขภาพก่อนเข้าทำงาน หรือสืบสวนหาสาเหตุของอุบัติเหตุในที่ทำงาน

---

ระดับ BAC บอกอะไรเราบ้าง? ผลกระทบในแต่ละขั้น

ระดับ BAC (mg% หรือ %)	อาการและผลกระทบที่เกิดขึ้น
~30 mg% (0.03%)	รู้สึกผ่อนคลาย, ร่าเริง, การตัดสินใจเริ่มช้าลงเล็กน้อย
50 mg% (0.05%)	(ผิดกฎหมายเมื่อขับรถ) การควบคุมการเคลื่อนไหวลดลง, ตอบสนองช้า, ขาดสมาธิ
~100 mg% (0.10%)	เดินเซ, พูดไม่ชัด, การมองเห็นและการตัดสินใจบกพร่องอย่างชัดเจน
~200 mg% (0.20%)	สับสนอย่างรุนแรง, ง่วงซึม, อาจเกิดภาวะ "ภาพตัด" (Blackout)
~300 mg% (0.30%)	อยู่ในภาวะมึนงงอย่างหนัก (Stupor), อาจหมดสติ
>400 mg% (0.40%)	อันตรายถึงชีวิต! เสี่ยงต่อภาวะโคม่า, ระบบหายใจล้มเหลว, และเสียชีวิต

---

ระยะเวลาของการทดสอบนี้อาจส่งผลต่อความแม่นยำของผลลัพธ์ การทดสอบแอลกอฮอล์ในเลือดจะแม่นยำภายใน 6-12 การทดสอบนี้สามารถค้นหาแอลกอฮอล์ในเลือดของคุณได้นานถึง 12 ชั่วโมงหลังดื่ม ชั่วโมงหลังการดื่มครั้งสุดท้ายเท่านั้น หากคุณมีคำถามหรือข้อกังวลเกี่ยวกับผลลัพธ์ของคุณ

โดยทั่วไปจะใช้การทดสอบความเข้มข้นของแอลกอฮอล์ในเลือด (BAC) เพื่อดูว่ามีคนดื่มเมื่อเร็วๆ นี้หรือไม

ปัจจัยที่มีผลต่อระดับ BAC ของแต่ละคน

ทำไมบางคนดื่มเท่ากันแต่เมาไม่เท่ากัน? เพราะค่า BAC ขึ้นอยู่กับปัจจัยเหล่านี้:

• เพศ: ผู้หญิงจะมีค่า BAC สูงกว่าผู้ชายเมื่อดื่มในปริมาณเท่ากัน

• น้ำหนักตัว: คนที่น้ำหนักน้อยจะมีค่า BAC สูงขึ้นเร็วกว่า

• อาหารในกระเพาะ: การดื่มตอนท้องว่างทำให้ค่า BAC พุ่งสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว

• ความเร็วในการดื่ม: ยิ่งดื่มเร็ว ตับยิ่งกำจัดแอลกอฮอล์ไม่ทัน

• สุขภาพร่างกาย: ความเหนื่อยล้าหรือเจ็บป่วยอาจส่งผลต่อการเผาผลาญแอลกอฮอล์

สรุป

การตรวจระดับแอลกอฮอล์ในเลือดเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยในการประเมินสภาพร่างกายหลังการดื่มแอลกอฮอล์ รวมถึงใช้ในการรักษาความปลอดภัยในสังคมโดยเฉพาะการขับขี่ยานพาหนะ การรู้ระดับ BAC และปฏิบัติตามแนวทางการดื่มแอลกอฮอล์อย่างปลอดภัยจะช่วยลดความเสี่ยงต่อสุขภาพและอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้น

ข้อมูลบนเว็บไซต์นี้ไม่ควรใช้แทนการดูแลทางการแพทย์หรือคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ ติดต่อผู้ให้บริการดูแลสุขภาพหากคุณมีคำถามเกี่ยวกับสุขภาพของคุณ

 

ทบทวนวันที่

โดย นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์,แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว