หัตถะโยคะ Hatha-Yoga
การฝึกหัตถะโยคะมีหลักการวิถี 8เหมือนราชาโยคะ แต่ได้แยกวิธีปฏิบัติออกเป็น 5 ขั้นตอนได้แก่
- posture หรือท่าของทำโยคะ
- breath control การฝึกการหายใจ
- concentration การจดจ่อหรือมุ่งมั่น
- meditation การเข้าฌาณ
- ecstasy การมีสมาธิ
ท่าของการฝึกโยคะมีด้วยกันมากมาย แต่ละท่าต้องมีความมั่นคงและไม่เหนื่อยล้าเมื่อเวลาเราทำสมาธิ ตามต้นตำหรับมีอยู่ 84 เท่าแต่ได้มีการดัดแปลงจนได้ 2000 ท่า แต่ท่าที่เป็นพื้นฐานและมีประโยชน์ในการทำให้ร่างกายแข็งแรงมี 12 ท่าดังนี้
- Corpse Pose (shava-âsana)—
- Forward Bend (pashcîmottâna-âsana)
- Back Bend or Cobra (bhujanga-âsana)
- Sitting Twist (mâtsyendra-âsana)
- Mountain Pose (pârvata-âsana)—for cultivating stability
- Tree Pose (vriksha-âsana)—an excellent exercise for improving your sense of balance
- Standing Forward Bend (pâda-hasta-âsana)
- Standing Side Bend or Triangle (trikona-âsana)
- Warrior's Pose (vîra-bhadra-âsana)
- Shoulder stand (sarvânga-âsana)
- Plough (hala-âsana)
- Adept's Pose (siddha-âsana)—a favorite posture for meditation
ท่านสามารถฝึกโยคะทั้ง 12 ท่าโดยที่ไม่มีอันตราย และก็ไม่จำเป็นต้องฝึกหลายๆท่าหรือท่าที่ยาก เพราะการฝึกโยคะให้ได้ผลขึ้นกับคุณภาพของการฝึกไม่ได้ขึ้นกับปริมาณท่าที่ฝึก ก่อนการฝึกท่านต้องปรึกษาแพทย์ประจำตัวท่านก่อน
ท่าที่มีประโยชน์มากคือท่า Corpse Pose (shava-âsana) ควรใช้เป็นท่าแรกและท่าสุดท้ายของการฝึกเพราะทำให้ผ่อนคลายได้มาก