โรคเบาหวานกับโรคตา

โรคเบาหวานสามารถทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนทางตาได้ แม้ว่าการมองเห็นจะปกติ ความผิดปกติสามารถทำให้เกิดตอกระจกตา ต้อหินและทำลายเส้นเลือดในตา ดังนั้นการตรวจตาเป็นประจำจะช่วยให้การวินิจฉัย และการรักษาเร็วขึ้น หากท่านผู้อ่านที่เป็นเบาหวาน มีปัญหาเกี่ยวกับการอ่านหนังสือตามัวลง เห็นดวงไฟเป็นดวงเห็นเป็นจุดดำ ควรจะปรึกษาแพทย์ถ้าหากมีอาการเหล่านี้

โครงสร้างตา

ประกอบไปด้วย

• กล้ามเนื้อตามีหน้าที่ดึงลูกตาให้เคลื่อนไหว
• กระจกตา(cornea) เป็นส่วนใสที่อยู่ส่วนหน้าของลูกตา เป็นทางให้แสงเข้า
• ม่านตา(Iris)มีหน้าที่ปิดเปิดม่านตา
• เลนซ์[Lens]ทำให้ที่โฟกัสแสงที่ผ่านเข้ามาตกที่จอตา
• น้ำวุ้นใส[vitreous]อยู่หลังเลนซ์กับจอตา
• จอตา[retina]ทำหน้าที่รับ และส่งสิ่งที่เห็นไปยังเส้นประสาทตา
• มาคูลาบริเวณเล็กๆบนจอตาเป็นจุดที่มองชัดที่สุด
• เส้นประสาท (optic nerve)รับสัญญาณจากจอรับภาพ เพื่อส่งไปยังสมอง

โรคเบาหวานทำให้เกิดโรคที่ตาได้อย่างไร

โรคเบาหวานทำให้เกิดโรคที่จอรับภาพ น้ำตาลในเลือดที่สูง ร่วมกับความดันที่สูง จะทำลายหลอดเลือดจอรับภาพ เริ่มแรกหลอดเลือดแดงจะบวมทำให้เลือดไปเลี้ยงจอรับภาพไม่พอช่วงนี้ยังมองเห็นปกติหากไม่ควบคุมเบาหวานให้ดีพอ หลอดเลือดจะถูกทำลายมากขึ้น และมีการสร้างหลอดเลือดขึ้นใหม่และมีน้ำเหลืองไหลออกจากหลอดเลือด ระยะนี้ของโรคคุณอาจจะเห็นเส้นเล็กรอยไป และอาจจะเห็นแสงแสว่างแปล๊บๆ อาจจะเกิดตาบอดเฉียบพลันได้เนื่องจากมีการลอกของจอรับภาพออกจากเส้นประสาทตา

กลไกที่ทำให้เกิดการมองเห็นที่ผิดปกติคือ

• เกิดจากเลือดไปเลี้ยงจอรับภาพไม่พอโดยเฉพาะส่วน macular
• เกิดจากการที่มีหลอดเลือดใหม่ที่จอรับภาพทำให้จอรับภาพมีพังผืด จอรับภาพอาจจะหลุดจากเส้นประสาททำให้ตาบอด
• เส้นที่ใหม่แตกทำให้มีเลือดออกในตา

แสดงภาพจอรับภาพคนปกติและคนที่เป็นโรคเบาหวาน
จอรับภาพของคนปกติ	จอรับภาพของผู้ป่วยเบาหวาน

ใครที่เสี่ยงต่อโรคแทรกซ้อนทางตา

ผู้ที่เป็นโรคเบาหวานทุกคนจะเสี่ยงต่อโรคแทรกซ้อน ยิ่งเป็นนานยิ่งเกิดโรคแทรกซ้อนได้มาก

แนวทางปฏิบัติในการป้องกันโรคแทรกซ้อนทางตา

ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 1 เมื่อเริ่มเป็น 3-5 ปีมักจะไม่มีปัญหาโรคแทรกซ้อนทางตาแต่เมื่ออายุ 20 ปีขึ้นไปผู้ป่วยส่วนใหญ่มักจะมีความผิดปกติที่จอรับภาพ สำหรับผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 พบว่ามีความผิดปกติที่จอรับภาพร้อยละ 21 เมื่อได้รับการวินิจฉัย

1. ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่หนึ่งให้ตรวจตาหลังจากเป็นเบาหวาน3-5 ปี หรือผู้ป่วยเบาหวานชนิด 1 ที่อายุมากกว่า 10 ปี
2. ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่สองให้ตรวจตาหลังจากวินิจฉัยได้
3. ให้ตรวจตาทุกปีถ้าปกติ ถ้าผิดปกติให้ตรวจถี่ขึ้น
4. ผู้ป่วยเบาหวานที่ตั้งครรภ์หรือมีแผนจะตั้งครรภ์ต้องตรวจตาอย่างสม่ำเสมอ ควรตรวจทุก 3 เดือน แต่สำหรับผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาขณะตั้งครรภ์ไม่จำเป็นต้องตรวจเนื่องจากกลุ่มนี้มีโรคแทรกซ้อนทางตาน้อย
5. ผู้ป่วยเบาหวานที่เริ่มโตเป็นหนุ่มสาว
6. ผู้ป่วยที่เป็น severe proliferative ,macular edema ,proliferate retinopathy ควรปรึกษาจักษุแพทย์ให้ดูแลรักษา 

ผู้ป่วยควรควรพบจักษุแพทย์หากมีอาการเหล่านี้

• ตามัวลง1-2วันโดยที่ตามัวไม่สัมพันธ์กับระดับน้ำตาลในเลือด
• ตาบอดเฉียบพลัน
• เป็นจุดดำ เห็นแสงไฟแลบ หรือเห็นเป็นใยแมลงมุม
• ปวดตา
• มองเห็นได้เพียงด้านหนึ่งของตา
• อ่านหนังสือลำบาก
• เห็นภาพซ้อน

การรักษาและการป้องกัน

• รักษาระดับน้ำตาลให้ใกล้เคียงคนปกติ
• ควบคุมความดันให้ต่ำกว่า 140/90 มม.ปรอท
• หยุดสูบบุหรี่
• ตรวจตาอย่างน้อยปีละครั้ง
• ปรึกษาแพทย์ถ้าหากจะออกกำลังกาย